hier komen promoties & acties

Ds

DS Vandaag podcast over de invloed van online misogynie

RoSa luistert

17 april 2025

In de categorie RoSa luistert bespreken we interessante podcasts over gender en/of feminisme  die ons opvallen, die we warm aanbevelen of die we kritisch onder de loep nemen. Deze keer luisterden we naar DS Vandaag, de dagelijkse podcast van De Standaard waarin host Yves Delepeleire in gesprek gaat met experts over een actueel thema. In de aflevering van 1 april gaat het over online misogynie en radicalisering van jonge jongens op sociale media. Cultuurredacteur Max De Moor en columnist en RoSa-directeur Bieke Purnelle zijn te gast en geven duiding.

In de pas gelanceerde Britse Netflix-reeks Adolescence wordt de dertienjarige Jamie ervan beschuldigd een meisje in zijn klas vermoord te hebben. Het verhaal kaart online misogynie aan, en de radicalisering van jonge jongens door vrouwenhatende influencers in de manosfeer waardoor nieuwe generaties mannen-in-wording geweld tegen vrouwen gaan normaliseren. De reeks maakt ook in onze contreien veel los, net omdat het thema zo relevant en urgent is. Hoe groot is het probleem? En wat kunnen we doen om seksistische, zelfs ronduit misogyne denkbeelden die jongens misschien hebben, te veranderen?

Into the manosfeer

Vooraleer de gasten in de thematiek duiken, definieert Purnelle voor de goede orde de ‘manosfeer’ als een complex amalgaam van online fora en sociale media waar jongens en mannen verzamelen rond het centrale en antifeministische idee dat zij slachtoffer zijn van (vrijgevochten) meisjes en vrouwen, en dat feminisme hier verantwoordelijk voor is.

Ondanks statistieken over pakweg de loonkloof, politieke representatie en seksueel geweld, leeft binnen deze online gemeenschap de overtuiging dat mannen structureel achtergesteld worden. Als oplossing wordt een rigide, traditionele genderverdeling gepromoot: mannen als dominante leiders, vrouwen als onderdanige volgers. Succes wordt herleid tot een oppervlakkige formule van geld, spiermassa, seks en snelle auto's. In een complexe samenleving is zo’n simpel script verleidelijk. “Het biedt een illusie van duidelijkheid. Toch is het nadeel dat je ook als man in een keurslijf wordt geduwd: je moet dominant zijn, assertief, kostwinner,” merkt Purnelle op. Het resultaat is een eng en onhaalbaar mannelijk ideaalbeeld. De onzekerheid die dat teweegbrengt, vertaalt zich al snel in wrok en haat tegenover vrouwen.

“Ik denk dat we dat gevoel van achtergesteld zijn serieus moeten nemen: als gevoel, niet per se als feit. Maar wel als een sentiment waar ressentiment en wrok uitgroeit, en dat is het akelige."Cultuurredacteur Max De Moor in de podcastaflevering
“Natuurlijk moet je hen ook wel duidelijk maken dat rechten of gelijkheid niet een soort taart is die op een gegeven moment op is. Het is een gevoel en gevoel moet je zeker ernstig nemen, maar je moet mensen ook wel wijzen op de realiteit.” RoSa-directeur Bieke Purnelle in de podcastaflevering

De Moor wijst erop dat jongens online bijna automatisch in dergelijke misogyne sferen terechtkomen en dat ze binnen de kortste keren zeer haatdragende, zelfs gewelddadige content te zien krijgen. De Standaard-collega Kubra Mayda testte dit uit aan de hand van fictieve profielen van jongens online: binnen een twintigtal minuten zit je in de manosfeer.

Ideologische genderkloof groeit

Over de mediastorm aan opinies over mannelijkheid en de paniek onder ouders en scholen naar aanleiding van de reeks Adolescence zegt Purnelle dat het een wake-up call is. We zijn het als te vanzelfsprekend gaan beschouwen dat we waarden en normen doorgeven en staan omgekeerd te weinig stil bij de politieke inhoud waarmee jongeren vandaag constant geconfronteerd worden op sociale media. De ideologische kloof tussen jongens en meisjes neemt al decennia toe: terwijl jongens steeds conservatiever worden, worden meisjes (misschien als reactie) steeds progressiever. Vooral rond gendergelijkheid - een waarde die we vaak als verworven beschouwen - is de kloof vandaag bijzonder groot, waarschuwt Purnelle. Problematische denkbeelden die bijvoorbeeld verkrachting vergoeilijken, winnen terrein. 

Purnelle benadrukt dat genderongelijke idealen en misogyne overtuigingen een breed fenomeen zijn, en dat de problematiek niet geculturaliseerd mag worden als ware het een probleem dat zich beperkt tot een specifieke cultuur. Purnelle herinnert daarbij aan de PANO-reportage over Schild & Vrienden. “Dat zijn geen moslimjongens en daar zie je net zo goed dergelijke ideeën.” Het is een breder maatschappelijk fenomeen en vraagt dan ook om een structurele aanpak.

Impact van misogyne overtuigingen

Een pertinente vraag van De Moor, waar ongetwijfeld nog veel mensen mee zitten na het kijken van de Netflixserie: welke volwassenen worden die jongens die online radicaliseren? RoSa-directeur Bieke Purnelle verduidelijkt dat het niet enkel over jonge jongens en toekomstige generaties gaat. De grote ideologen in de manosfeer zijn immers vaak volwassen mannen. Denk aan Andrew Tate, Jordan Peterson of zelfs Amerikaans president Donald Trump. Bij jongeren kunnen die denkbeelden aan de hand van educatie en open gesprekken echter nog worden bijgestuurd en uitgedaagd, aldus Purnelle. Op de vraag of zij dan nog hoop koestert, reageert ze voorzichtig: “Op kleine schaal en op langere  termijn wel. Je kan nooit wat bij jongeren leeft los zien van sociaal-economische en maatschappelijke context. Zij groeien niet op onder een stolp. Zij zien wat er rondom hen gebeurt en die wereld is op dit moment gewoon heel vrouwonvriendelijk.”

Hoe pakken we dit dan aan? Volgens Purnelle is het belangrijk om veel vragen te stellen en open gesprekken aan te gaan met jongeren en op die manier hun denkbeelden, zonder oordeel, voorzichtig te bevragen. Hen aan het denken zetten zonder te moraliseren dus, want dat werkt bij jongeren averechts.

“Ik denk dat het vooral heel belangrijk is - en dat vind ik ook in de serie goed - is dat het voor hen duidelijk wordt dat dit soort gedrag hen helemaal niet helpt en hen totaal niet gelukkiger kan maken - integendeel.” RoSa-directeur Bieke Purnelle in de podcastaflevering

Ook rolmodellen die een ander geluid laten klinken wordt genoemd als belangrijke tool om de impact van online misogynie tegen te gaan. Tonen dat gendergelijkheid iedereen meer individuele vrijheid verschaft, in tegenstelling tot een beperkend en vaak onrealistisch keurslijf dat zowel mannen als vrouwen schaadt en als ongelijke tegenpolen portretteert.

Beluister de podcastaflevering

CREDITS

Gasten Max De Moor, Bieke Purnelle | Presentatie en redactie Yves Delepeleire | Eindredactie Yves Delepeleire, Silke Decin | Audioproductie en muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Bart Dobbelaere


In de pers:

Meer weten?

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

#RoSaluistert #Podcast #DS #Krant #België #Netflix #Adolescence #Mannelijkheid #Online #Misogynie #Haat #Geweld #Gender
Terug naar overzicht

Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikservaring te optimaliseren. Door op ‘Ik ga akkoord’ te klikken of door gebruik te blijven maken van deze website, gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies. Wil u meer weten over cookies? Meer info

Ik ga akkoord