Gender en mannen

Mannelijkheid en vrouwenstudies

In de jaren '00 groeit het besef dat vrouwenemancipatie eigenlijk ook een mannenkwestie is. 

Zo plaatst bijvoorbeeld de Commissie Voor de Status van de Vrouw voor het eerst in haar geschiedenis 'de rol van mannen en jongens in het bereiken van gendergelijkheid' als een prioritair thema op de agenda van de jaarvergadering in 2004 en sinds 2012 organiseert de Zweedse agentschap van gendergelijkheid de tweejaarlijkse internationale congres rond mannen en gelijke kansen.

Beleidsmakers sluiten hiermee aan bij de uitzichten uit Genderstudies, waar intussen, onder invloed van de ietwat jongere subdiscipline van masculinity studies, de roep aan feministische theoretici en activisten om zich actief in te laten met mannelijkheid. 

Hoewel slechts een kleine groep feministen er nog van overtuigd is dat mannen door hun bevoordeelde situatie en ervaringen geen bijdrage kunnen leveren aan gendergelijkheid, leeft de eenzijdige impliciete definitie van feminisme als een exclusief vrouwelijke aangelegenheid door tot op de dag van vandaag en dit ondanks de scherpe kritiek die al in de jaren '80 door onder meer de Amerikaanse feminist en auteur bell hooks (1952-) wordt geformuleerd:

Beweren dat mannen per definitie geen feministen kunnen zijn, wordt steeds meer beschouwd als een controversiële uitspraak. Zo'n overtuiging negeert het feit dat het feminisme een politieke ideologie is die niet geslachtsgebonden is en dat mannen eigenlijk wel belang hebben bij vrouwenemancipatie of bij het bestrijden van bestaande machtsverhoudingen tussen de seksen. 

Niet tegen mannen, maar met mannen

Gender gaat evengoed over mannen en mannelijkheid en de genderstereotypen die daarbij horen. Het belemmert mannen ten volle zichzelf te zijn, en dat heeft destructieve gevolgen. Voorbeelden genoeg:

• De verontwaardiging tegenover mannen die liever thuisblijven om voor de kinderen te zorgen.
• Seksueel misbruik en geweld is een nog groter taboe bij mannen, terwijl partnergeweld en verkrachtingen ook voorkomen bij mannen.
• 'Meisjesachtige jongens' krijgen het zwaarder te verduren dan 'jongensachtige meisjes'.
• Voor mannen is het moeilijk om kwetsbaarheid te tonen, want ze horen stoer, zelfverzekerd, sterk en onafhankelijk te zijn.
• ...

De inzet van mannen voor de genderzaak wordt dikwijls teruggevoerd op een moeder, zus, vriendin of echtgenote die strijdt voor gendergelijkheid. Ongeacht hun opvoeding of vriendenkring engageren vele mannen zich voor gelijke rechten voor vrouwen, mannen en transgender personen omdat ze dit een rechtvaardige zaak vinden.

Meer lezen online

• Emancipator - voor mannen en emancipatie

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek

• Is bont en blauw een mannenkleur? Man-zijn in tijden van grensoverschrijdend gedrag / Katrien Van der Heyden, 2018 - RoSa-ex.nr.: FII a/1187
• Beyond machismo: latino intersectional latino masculinities / Aida Hurtado en Mrinal Sinha, 2016 - RoSa-ex.nr.: FII a/1182
• Feminism and men / Nikki Van der Gaag, 2014 - RoSa-ex.nr.: FII a/1130
• "Mannen, mannelijkheid en vrouwenrechten in de Belgische belle époque" / Julie Carlier / Tijdschrift voor Genderstudies / jrg. 15 / nr. 1 / 2012 / p. 5-19 - RoSa-tijdschriften

• Gender, culture and society: contemporary femininities and masculinities / Mairtin Mac an Ghaill en Chris Haywood, 2007 - RoSa-ex.nr.: FII p/441
• The history of men: essays in the history of American and British masculinities / Michael Kimmel, 2005 - RoSa-ex.nr.: M/276
• Masculinity studies and feminist theory: new directions / Judith Kegan Gardiner, 2002 - RoSa-ex.nr.: FII p/270
• Between men and feminism / David Porter, 1992 - RoSa-ex.nr.: FIII a/126