Hier vind je praktische en online raadpleegbare instrumenten die van nut kunnen zijn voor wie genderbewust te werk wil gaan op de arbeidsmarkt en de werkvloer. De tools zijn gratis en vrij toegankelijk (of via gratis registratie met paswoord). Bij elke tool wordt aangegeven voor welke doelgroep deze geschikt is: voor instellingen, organisaties, werkgevers, werknemers,... De instrumenten zijn gerangschikt per thema binnen het domein arbeid.
Up-to-date achtergrondinfo en informatieve links
over vrouwen en arbeid vind je in de Kwesties:
Arbeid - zorg, arbeidsparticipatie, loonkloof en vrouwen in topfuncties op de RoSa-website.
THEMA'S
- Algemeen: genderbewuste werkomgeving
- Functieclassificatie en -waardering
- Vrouwen in top-/ leidinggevende functies
- Combinatie arbeid-gezin
- Sectorspecifiek
- Mobbing en ongewenst seksueel gedrag
- Andere
Algemeen: genderbewuste werkomgeving
- Toolbox Evenredige Arbeidsdeelname en Diversiteit (EAD)
Een permanent aangevulde verzameling van bestaande hulpmiddelen, instrumenten, methodieken, acties en expertise om een EAD-beleid (Evenredige Arbeidsdeelname en diversiteit) te promoten.
wat: verzameling van instrumenten
voor wie: Voor alle actoren en partners die betrokken zijn bij het realiseren en
ondersteunen van onderdelen van het algemene EAD-beleid van een organisatie.
uitgegeven door:Werk en Sociale Economie Vlaanderen - De Mobiele Gendercel
Dit Vlaams-Europees project (2005-2006) had als doel Vlaamse bedrijven en organisaties te ondersteunen bij het ontwikkelen van een genderbewust personeelsbeleid. Het eindproduct is een online-databank van mogelijke maatregelen die het bedrijf kan nemen.
wat: website
voor wie: werkgevers, personeelsmanagement
uitgegeven door: Resoc Kempen - Co-efficiënt - de kracht van een sterke m/v balans: Praktische tips voor
de kmo die wil werken aan een genderbewust personeelsbeleid - pdfDeze gids is opgevat als een vlot toegankelijke leidraad die de HR-manager kan openslaan afhankelijk van de vraag over een bepaald onderwerp: werving & selectie, doorstroom, vorming & training, evenwicht werk-privéleven. Doel is een genderneutraal beleid bij KMO’s te stimuleren.
wat: handleiding
voor wie: personeelsdienst, werkgever, hr-manager
uitgegeven door:Voka- Kamer van Koophandel O-Vl - Checklist Gendermainstreaming - pdf
Checklist om na te gaan of jouw organisatie een genderbewust beleid voert en rekening houdt met gelijke kansen m/v.
wat: checklist
voor wie: werkgevers en werknemers, personeelsdienst
uitgegeven door:Nederlandstalige Vrouwenraad - Genderbalance
Handleiding en achtergrondinformatie voor bedrijven om genderbewuste maatregelen te implementeren: flexibele werkuren, monitoring,... De website bevat ook een applicatie om de algemene informatie op de website toe te passen op de situatie in het eigen bedrijf.
wat: website
voor wie: werkgevers
uitgegeven door: SEINUniversiteit Hasselt - Gender mainstreaming strategies in decent work promotion:
Programming tools- pdf
De GEMS Toolkit biedt 12 praktische instrumenten aan om de implementatie van Gender Mainstreaming Strategieën in organisaties, beleid, programma's en projecten mogelijk te maken. De instrumenten bevatten beknopte referentiegidsen, checklists en tips.
wat: verzamelde tools
voor wie: werkgevers, personeelsdienst en overheidsbeleid
uitgegeven door: ILO - Gender analysis of organisations - pdf
Lijst met sleutelvragen om na te gaan of jouw organisatie een genderbewust personeelsbeleid voert.
wat: checklist
voor wie: werkgevers en personeelsdienst
uitgegeven door: Heinrich Boell Foundation- Fit for Gender Mainstreaming
Functiebeschrijving /-classificatie /-waardering
- Sekseneutrale functieclassificatie: handleiding- pdf
Handleiding die inzicht geeft in de verschillende functiewaarderingsmethoden. Voor elke fase worden aanbevelingen meegegeven om de sekseneutraliteit te bewaren. Ook de procedurevalkuilen en de rol van alle betrokkenen worden belicht, alsook de trend van het competentiemanagement.
wat: handleiding
voor wie: werkgevers, werknemers, personeelsdienst, syndicale vertegenwoordigers, sociale bemiddelaars,...
uitgegeven door:Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - Analytische functieclassificatie:
Een basis voor een sekseneutraal beloningsbeleid: praktische gids- pdf
Deze gids biedt, naast de resultaten van een onderzoek naar de sekseneutraliteit van de functieclassificatiesystemen in Belgische bedrijven, houvast bij het maken van een genderneutrale keuze van systeem en aandachtspunten tijdens het proces. Voordelen en knelpunten worden besproken er worden aanbevelingen gedaan.
wat: brochure
voor wie: werkgevers, werknemers, personeelsdienst, syndicale vertegen-
woordigers, sociale bemiddelaars,...
uitgegeven door: Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - Checklist sekseneutraliteit bij functiewaardering- en classificatie - pdf
Dit evaluatie-instrument bestaat uit twee delen: een checklist om seksediscriminatie in de functieclassificatie op te sporen, en een begeleidende tekst die inzicht geeft in de factoren die zorgen voor een genderneutrale functieclassificatie. De handleiding is dus naast een evaluatie-instrument ook een aanbeveling voor het opstellen van waarderingssystemen.
wat: checklist
voor wie: werkgevers, personeelsdienst, werknemers
uitgegeven door: Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - Screeningsinstrument vacatureberichten: Aandachtspunten bij het opstellen van vacatures - pdf
Vacatures hebben vaak een (onbewuste) genderlading; veel functiebenamingen zijn uitsluitend mannelijk of hebben een uitgesproken mannelijke connotatie. Aan de hand van een stappenplan wil dit screeningsinstrument de aandacht voor diversiteits- en genderneutrale vacatures verhogen.
wat: handleiding
voor wie: werkgevers, personeelsdienst
uitgegeven door:Beleidscel Gender en Diversiteit Universiteit Gent - 5-TWIN Tool voor Waarderende Functioneringsgesprekken - pdf
Vragenlijst om te gebruiken bij genderbewuste functioneringsgesprekken, gebaseerd op de evaluatie van vijf geïntegreerde vormen van arbeid.
wat: modelformulieren met handleiding
voor wie: werkgevers, personeelsdienst
uitgegeven door: FLORA vzw Netwerk voor vorming en werkcreatie met vrouwen - Checklist Genderbias in Functiebeschrijvingen - pdf
Vragenlijst als leidraad en stimulans voor reflectie en discussie, om na te gaan of in een organisatie een genderbewust functiebeschrijving- en functiewaarderingssysteem gehanteerd wordt
wat: checklist
voor wie: werkgevers, personeelsmanagement
uitgegeven door:Resoc Kempen
Vrouwen in top-/leidinggevende functies
- Mabizz
Het UNIZO-Markant ondernemersnetwerk voor vrouwen: een mix van opleidingen, evenementen, netwerkevents en infosessies. mabizz heeft 9 regionale kernen, elk met zijn eigen aanbod.
wat: website - netwerk
voor wie: vrouwelijke ondernemers of vrije beroepen, of met plannen in die richting
door:Unizo en Markant - Artemis
Carrièrenetwerk van Markant voor vrouwelijke professionals uit diverse sectoren. Bij artemis ligt de focus op netwerkevenementen en ervaringsuitwisseling met gelijkgestemden. Centraal staat het verhaal van de carrièrebewuste vrouw.
wat: website- netwerk
voor wie: vrouwen in kaderfuncties, vrij beroepen of als zelfstandig ondernemer
door:Markant - Vrouw en management:
vrouwen beter en verder laten doorstromen in bedrijven - pdfVoor loopbaanbegeleiding en –planning. Bevat een handleiding voor aandachtspunten en motivatie en een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP). Met een handleiding voor netwerken, een korte handleiding en evaluatie voor een managementopleiding, een leidraad voor mentoren op basis van een mentorproject
voor jonge vrouwen samen met een aantal praktische voorbeeldformulieren.
Met leermodules.
wat: handleiding
voor wie: vrouwelijke werknemers, ondernemers en managers, personeelsbeleid,
werkgevers
uitgegeven door:SEIN Universiteit Hasselt - SOFIA
Mentor-, netwerk- en opleidingsprogramma voor vrouwen en management in de profit-sector. Doelstelling is het creëren van professionele netwerken van en voor vrouwen. Gedurende het volledige programma zijn vrouwelijke rolmodellen daarbij actief als coach.
wat: website
voor wie: vrouwelijke leidinggevenden in de profit-sector
uitgegeven door:SEIN Universiteit Hasselt - Women on board
Pool van getalenteerde vrouwelijke bestuursleden en mentorship om de toegang van vrouwen tot het bestuur van Belgische ondernemingen te promoten.
wat: online databank
voor wie: vrouwelijke (kandidaat-) bestuursraadsleden en ondernemingen
uitgegeven door:Women on board vzw - VEGA
Vega wil voor het grote publiek de toegangspoort zijn tot een brede waaier van vrouwelijke deskundigheid die is verzameld in een databank. Vrouwelijke experts kunnen hier hun profiel onder de schijnwerpers te brengen. Voor wie op zoek is naar experts is Vega het repertorium van vrouwelijke expertise.
wat: online databank
voor wie: vrouwelijke experten en zij die op zoek zijn naar expertise
uitgegeven door:Amazone / Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - Blog JUMP- Web Portal for Advancing Women in the Workplace
JUMP biedt vrouwen verzamelde tips, tricks en nieuws in verband met het realiseren van professionele aspiraties en steunt bedrijven die genderdiversiteit willen promoten binnen hun bestuur. Biedt verzamelde tips, tricks en nieuws in verband met carrièregroei, het oprichten van een onderneming, combinatie topfunctie-kinderen, rolmodellen,... Met databank van Belgische netwerken voor topvrouwen, en Forum JUMP, een netwerkinitiatief voor vrouwen.
wat: website
voor wie: bedrijfsbestuur en (kandidaat-) topvrouwen
uitgegeven door: JUMP - M/V United: Database voor kandidaat-bestuurders
Het Project M/V United overkoepelde een aantal initiatieven die de bestaande gender barrières moeten verlagen. Deze databank is bedoeld om de vijver van potentiële bestuurders te vergroten en vraag en aanbod van bestuurders op elkaar af te stemmen.
wat: online databank
voor wie: (kandidaat-) leden van bestuursraden
uitgegeven door:GUBERNA (Het Instituut voor Bestuurders) en de
VOKA Kamers van Koophandel Antwerpen-Waasland en Limburg - Werk maken van diversiteit: tips en tricks voor adviesraden- pdf (lokaal bestuur)
Informatie en sensibilisering rond meerwaarde van m/v diversiteit in lokale adviesraden. Geen kant-en-klare handleiding maar wel eerste aanzet tot bewustwording, met tips en vormingsmodule met quiz.
wat: brochure
voor wie: adviesraden lokale besturen
uitgegeven door:Provincie West-Vlaanderen - Good Practices in the Promotion of Female Entrepreneurship - pdf
Opsomming van maatregelen op nationaal of regionaal niveau om het ondernemerschap bij vrouwen te stimuleren en te steunen, met hun belangrijkste kenmerken, doelstellingen en contactgegeven.
wat: informatiegids
voor wie: vrouwelijke ondernemers, vrouwen met interesse in het ondernemerschap, ondernemersorganisaties
uitgegeven door: European Commission - Evaluating Actions and Measures Promoting Female Entrepreneurship:
A Guide - pdf
{mosimage}Handleiding voor het evalueren van programma's/organisaties ter stimulering en steun van het vrouwelijk ondernemerschap.
wat: methodiekenhandleiding
voor wie: leiders van organisaties/programma's die het ondernemerschap bij vrouwen stimuleren en steunen
uitgegeven door: European Commission
Combinatie arbeid-gezin
- Werk en ouderschap (+ addendum 2010 )
Deze brochure biedt een overzicht van alle verloven waar toekomstige ouders een beroep op kunnen doen. Ook worden de beschermingsmaatregelen voor vrouwelijke en mannelijke werknemers bij zwangerschap of adoptie voorgesteld. Daarnaast krijg je een kijk op de verschillende premies, uitkeringen en de opvangmogelijkheden bij werkhervatting.
wat: brochure
voor wie: werkgevers en werknemers
uitgegeven door: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg - Handleiding Anders Werken
Eindproduct van het project 'Anders Werken', dat wil informeren over het telewerken en de vooroordelen wegnemen. Tot op zekere hoogte geeft thuiswerken vaders en moeders de mogelijkheid om arbeid en gezin eenvoudiger te combineren.
wat: handleiding
voor wie: werknemers en werkgevers
uitgegeven door:Markant vzw- CEZOV - Nito vzw - Gezinsvriendelijke bedrijven checklist - pdf
Meet zelf hoe gezinsvriendelijk jouw bedrijf is. Deze checklist bestaat uit een bundeling vragen over thema’s die verband houden met de combinatie arbeid-gezin zoals de verlofregeling, de arbeidsorganisatie, de toepassing van tijdkrediet, de beschikbaarheid van ondersteunende diensten,…
wat: checklist
voor wie: werkgevers, werknemers, syndicaal afgevaardigden en -verantwoordelijken
uitgegeven door:ACV - De vliegende ondernemer / De vervangende ondernemer
Veel ondernemende vrouwen hebben een éénvrouwsbedrijf en zijn daardoor erg kwetsbaar. Als u als zaakvoerder gedwongen een tijdje vrij moet nemen of een opleiding wil volgen, kan er evenwel een Vliegende Ondernemer inspringen. De Vliegende Ondernemer doet op zelfstandige basis vervangingen bij collega-ondernemers.
wat: website
voor wie: ondernemers
uitgegeven door: Markant vzw-CEZOV, Unizo en Zenito
Sectorspecifiek
- ICT - Diversiteit: een toegevoegde waarde - pdf
Nieuwe ICT brengen heel wat nieuwe uitdagingen met zich mee. Maar ze creëren ook tal van kansen om bepaalde knelpunten op te lossen. Hoe kan ICT gebruikt worden om meer genderdiversiteit op de werkvloer te realiseren? Knelpunten en oplossingen worden aangereikt door middel van cases. wat: brochure
voor wie: werkgevers
uitgegeven door:Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - ICT- Rekrutering en plaatsing - pdf
Hoe kan u als interim- of VDAB-consulent(e) of als rekruteringsverantwoordelijke een bijdrage leveren tot een verhoging van het aantal vrouwen in ICT-beroepen? De tips in deze brochure helpen u alvast op weg.
wat: brochure
voor wie: uitzend- of VDAB-consulenten, personeelsdienst
uitgegeven door: Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen - Handleiding: Werken met mannen en vrouwen in een gemengd team - pdf
(kinderopvang)Beetje bij beetje vinden mannen de weg naar een job in de kinderopvang. Toch is deze sector nog steeds overwegend bezet door vrouwen. Het integreren van een mannelijke begeleider in een exclusief vrouwelijk team vraagt heel wat inspanningen van alle betrokkenen. Deze gids geeft tips en vormt een stap-voor-stap handleiding voor een vlotte integratie, met oefeningen.
wat: brochure
voor wie: werkgevers en hoofdbegeleiders kinderopvang
uitgegeven door:VBJK - Guidelines for gender equality programmes in science - pdf
In deze handleiding worden good practices, tips en achtergrondinfo gegeven om vrouwelijke wetenschappers meer kansen te geven in wetenschaps- en technologische werkomgevingen.
wat: handleiding
voor wie: researchers en management in universitaire, publieke en privé-sector
uitgegeven door:EU- PRAGES , 2010
Mobbing/ ongewenst seksueel gedrag
- Wegwijs in de preventie van de psychosociale belasting op het werk :
Stress, geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedragDe verschillende elementen voor de invoering van een preventiebeleid worden in detail besproken. Verder komen de actiemiddelen aan bod voor de personen die menen een psychosociale belasting op het werk te ondervinden. De brochure wordt afgesloten met een lijst van nuttige instrumenten en adressen.
wat: brochure
voor wie: werknemers en werkgevers, preventieadviseurs, vertrouwenspersonen
uitgegeven door: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg - Ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk:
organisatorische risicofactorenDeze studie onderzoekt de rol van de factoren in de organisatie die het risico inhouden dat ongewenst grensoverschrijdend gedrag ontstaat en wordt voortgezet. Met een analyse vanuit een genderinvalshoek. Noodzakelijke info bij de preventie van ongewenst seksueel gedrag op het werk.
wat: brochure
voor wie: werkgevers, preventieadviseurs, vertrouwenspersonen
uitgegeven door: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg - Sensibilisering omtrent vrouwelijke slachtoffers van mobbing - pdf
Wat kan je doen als je als vrouw gepest wordt op het werk? In de Belgische bijdrage aan het Europese onderzoeksproject Mobbing II: Raising awareness on women victims of mobbing worden naast achtergrondinfo en een juridisch kader, Belgische hulpverleningsorganisaties voorgesteld.
wat: sensibiliserend onderzoek
voor wie: werknemers en werkgevers, preventieadviseurs, vertrouwenspersonen
uitgegeven door:SEINUniversiteit Hasselt
Andere
- GenderBase
Deze databank wil een overzicht bieden van alle bestaande vormingen in België rond de thema’s gender, gelijke kansen voor mannen en vrouwen en gendermainstreaming. Het gaat hierbij om alle vormen van opleiding en met betrekking tot alle disciplines en thema’s.
wat: databank
voor wie: alle soorten organisaties (ondernemingen, overheidsinstellingen, vzw's,...)
uitgegeven door:Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen
- Kansarmoede bij vrouwen bestrijden:
arbeid als hefboom - pdfAchtergrondinfo, aanbevelingen en denkpistes worden aangereikt als reflectiemateriaal voor de socio-professionele inschakelingsector.
wat: brochure
voor wie: organisaties sociale economie en socio-professionele inschakelingsorganiusaties
uitgegeven door:FLORA vzw - A manual for gender audit facilitators:
The ILO participation gender audit methodology - pdf{mosimage}
Stap-voor-stap handleiding voor het uitvoeren van participatieve gender audits in organisaties. Met praktische instructies en oefeningen voor workshops.
wat: handleiding
voor wie: overheidsorganisaties, niet-winstgevende organisaties
uitgegeven door:International Labour Organization (ILO) - Gender Lens for Organizing and Running Trainings - doc
Een vragenlijst als leidraad voor zelfevaluatie tijdens het plannen, uitwerken en geven van een training met volwassen doelpubliek.
wat: checklist
voor wie: organisatoren en begeleiders van een training.
uitgegeven door:UNESCO