30.07 | Werelddag tegen Mensenhandel
Mensenhandel is een ernstige misdaad en een ernstige schending van de mensenrechten. Op de Werelddag tegen Mensenhandel probeert de Verenigde Naties het publiek bewust te maken van deze wereldwijde problematiek. Bijna elk land in de wereld wordt getroffen door mensenhandel, ongeacht of het gaat om een herkomst-, doorvoer- of bestemmingsland voor slachtoffers.
Het thema van de wereldag richt zich dit jaar op de overheidsacties tegen mensenhandel, maar de Verenigde Naties roept iedereen op om actie te ondernemen tegen deze ernstige vorm van misdaad.
Wat is mensenhandel?
In België wordt mensenhandel gedefinieerd als volgt: "de werving, het vervoer, de overbrenging, de huisvesting, de opvang van een persoon, de wisseling of de overdracht van de controle over hem teneinde deze persoon uit te buiten."
Specifieker gaat het om volgende vormen van uitbuiting:
1. uitbuiting in de prostitutie of kinderpornografie
2. uitbuiting van bedelarij
3. economische uitbuiting via werk
4. het wegnemen van organen
5. verplichten om een misdaad of wanbedrijf te plegen
In België is mensenhandel niet hetzelfde als mensensmokkel: "Mensensmokkel is ertoe bijdragen, op welke manier ook, rechtstreeks of via een tussenpersoon, dat een persoon die geen onderdaan is van een lidstaat van de Europese Unie het grondgebied van een dergelijke lidstaat binnenkomt, erdoor reist of aldaar verblijft, zulks in strijd met de wetgeving van deze Staat, met het oog op het direct of indirect verkrijgen van een vermogensvoordeel."
Mensenhandel is een wereldwijd fenomeen
Mensenhandel is een misdaad waarbij vrouwen, kinderen en mannen worden uitgebuit. Het kan op verschillende manieren tot uiting komen, zoals uitbuiting in de huishoudelijke sector, de visserij en bedelarij, prostitutie, kinderarbeid, de inzet van kinderen in het leger, schuldslavernij en orgaanverwijdering. Ook de aanzienlijke impact van conflict en natuurrampen valt niet te onderschatten.
De exacte cijfers over hoeveel mensen het slachtoffer zijn van mensenhandel zijn onbekend, maar volgens schattingen zouden er miljoenen zijn tot op de dag van vandaag. Volgens het Verenigde Naties bureau voor Drugs en Criminaliteit (UNODC) zijn bijna een derde van de slachtoffers kinderen en 79% vrouwen en meisjes.
De overgrote meerderheid van de slachtoffers zijn nog steeds meisjes en vrouwen, ook jongens en mannen worden vaker doelwit van mensenhandelaren als gevolg van de migratiecrisis. Vooral meisjes en vrouwen die weglopen om te ontsnappen aan huiselijk geweld of een gedwongen huwelijk zijn de meest kwetsbare en makkelijkste prooi voor mensenhandelaren en komen vaak in de prostitutie terecht, terwijl jongens en mannen worden verhandeld voor illegale arbeid in de mijnsector, als portiers, soldaten en slaven. (Bron: UNODOC, 2016)
Armoede, onderdrukking, werkloosheid en geen toegang tot hulpmiddelen vormen de voedingsbodem voor mensenhandel. Slachtoffers worden vaak met geweld, onder dwang of onder valse voorwendselen geronseld, vervoerd of ondergebracht om te worden uitgebuit. Eenmaal aangekomen in een vreemd land worden hun paspoort afgenomen en worden ze gedwongen om hun schuld af te betalen bij de mensenhandelaar.
Mensenhandel in België
Volgens de laatste cijfers van UNODC (2014-2016) komt het overgrootste gedeelte van de slachtoffers in België terecht in de seksindustrie. Een groot aantal slachtoffers wordt ook economisch uitgebuit via werk. Bedelarij en kinderpornografie komt minder voor en personen die gedwongen worden hun organen af te staan zijn een zeldzaam fenomeen. Mensenhandelaars zijn vaak mannen, vrouwelijke mensenhandelaars komen ook in mindere mate voor. Zij maken vaak deel uit van een groot netwerk.
Echte officiële cijfers zijn er echter niet, omdat de netwerken van de mensenhandelaars vaak zo vertakt zijn dat ze onder de radar blijven en door de mazen van het net glippen.
Meer lezen:
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- Study on the gender dimension of trafficking in human being / Sylvia Walby, 2016 - RoSa-ex.nr.: dd/1393
- Documenting gendered violence: representations, collaborations, and movements / Lisa M. Cuklanz, 2016 - RoSa-ex.nr.: GII1 a/32
- Migration, prostitution, and human trafficking: the voice of Chinese women / Min Liu, 2011 - RoSa-ex.nr.: FII g/935
- Trafficking and global crime control / Maggy Lee, 2011 - RoSa-ex.nr.: FII I/62
- Sex slaves and discourse masters: the construction of trafficking / Jo Doezema, 2010 - RoSa-ex.nr.: FII p/575