hier komen promoties & acties

Karin Spaink

feministisch auteur en internetactiviste

Karin Spaink (1957-) is een Nederlands feministe en internetactiviste die in een spitse taal strijdt tegen onrecht en onzin.

Literair fragment

‘Als een oude geilaard kijk ik nu naar borsten. Borsten in films, in tijdschriften en op straat. Naar de welving, de deining, de glooiing, de gleuf tussen beide. Naar de stevigheid, de omvang, de massa. En ik hou de mijne steeds in mijn palm. Donderdag gaat-ie eraf.

De gedachte went. Nog geen twee weken geleden hoorde ik dat er een tumor in mijn rechterborst zat en nader onderzoek nodig was wegens het vermoeden van een tweede haard. Kanker hebben is één ding maar de gedachte dat mijn borst eraf moest - bij twee tumoren een vrijwel onvermijdelijke stap - maakte me paniekerig. Dat trek ik niet, een borst eraf, hoe moet ik dan ooit weer naakt tegenover iemand durven te staan, hoe moet ik me in godesnaam kleden?’

Uit: Requiem voor een borst (Het Parool, 4 april 2006)

'Doe je dapperder voor dan je bent'

Karin Spaink wordt geboren in Amsterdam op 20 december 1957. Als kind leert ze goed, maar ze wordt gepest op school. Van haar ouders krijgt ze het geloof in de vooruitgang mee. Haar levensmotto luidt: 'geloof in eigen kunnen, investeer in je toekomst, doe je dapperder voor dan je bent'.

Spaink is meer dan enkel auteur. In 1981 behaalt Spaink een lerarendiploma Engels en in 1984 een diploma sociologie. Ze geeft een jaar Engelse les, maar schoolt zich daarna om tot computerprogrammeur. Met dat laatste diploma gaat ze aan de slag bij gewezen vliegtuigfabrikant Fokker van 1988 tot 1990. In 2005 start Spaink een eigen bedrijf: spaink.net

Vanaf 1985 begint Karin Spaink als freelancer columns te schrijven. Ze schrijft bijdragen voor De Groene Amsterdammer, het feministische tijdschrift Lover het holebitijdschrift ZIZO, Het Parool en Medisch Contact.

Verwerking op literaire wijze

Al vroeg krijgt Spaink af te rekenen met ernstige ziekte. En het blijft niet bij één medische kwaal die overwonnen moet worden. Na anorexia, een zelfmoordpoging, multiple sclerose (vanaf 1986) en een hersenbloeding (1995), krijgt ze in 2006 borstkanker. Over haar borstamputatie communiceert ze heel open via haar “klog” of kankerweblog. Bij een interview in Opzij (september 2006) laat ze een confronterende foto publiceren van haar bloot bovenlichaam na de operatie. 

Diezelfde foto komt ook op de cover van het pamflet Open en Bloot: borstkanker zonder opsmuk, dat ze publiceert in 2007. Op borstkanker rust nog altijd een enorm taboe. In het pamflet betoogt Spaink waarom ze niet gelooft in het nut van de Pink Ribbon-campagnes, breekt ze een lans voor zelfonderzoek en uit ze haar scepsis over de tweejaarlijkse screening van vrouwen boven de 50.

Haar ziektes verwerkt ze door er ervaringsboeken over te schrijven: ‘...het is wat ik goed kan: nadenken over hoe ziekte in elkaar zit, zowel maatschappelijk als individueel, en daarover schrijven’. Niet alleen borstkanker krijgt een platform. In andere publicaties pleit ze onder meer voor het recht op zelfdoding en krijgt hiervoor veel kritiek. 

“Taal is mijn verhouding tot de buitenwereld. Als ik het ergens niet mee eens ben, dan schrijf ik erover. Als ik in de knoop zit, dan schrijf ik er over. Als ik de behoefte heb ergens iets aan te doen, dan schrijf ik er over. Het woord is mijn alfa en omega". Karin Spaink

M/V als een arbitraire grens

Karin Spaink zet in haar boek M/V: doorhalen wat niet van toepassing is (1998) een aantal gangbare opvattingen en vooroordelen op de helling, die onder meer te maken hebben met de indeling van de seksen, kinderporno, seksueel geweld en het gebruik en misbruik van internet. 

In de hoofdbijdrage van het boek heeft ze het over de arbitraire grenzen tussen 'man' en 'vrouw' en tussen 'mannelijkheid' en 'vrouwelijkheid'. Het bestaan van een spectrum dat voorbij de binaire m/v-hokjes denkt (non-binaire genderidentiteit en -expressie, travestie, genderbending), maakt het volgens haar onmogelijk om streng de hand te houden aan tweedelingen en dualismen. 

Andere bijdragen in het boek gaan over geweld binnen lesbische relaties, het gebrek aan erotische durf in lesbisch Nederland, seks en censuur op het internet, de homofobe jacht op pedofielen naar aanleiding van de zaak Dutroux, en tenslotte het verband tussen affectie en gezondheid.

Online activisme

Karin Spaink voert tien jaar lang een juridisch gevecht tegen de Scientologykerk (1995-2005). Het belang van de diverse rechtszaken in deze strijd mag niet onderschat worden, omdat zij handelen over de rol van de journalistiek en de persvrijheid. Spaink had op de server van XS4ALL namelijk zogenaamd 'geheime' documenten van de Scientologykerk gepubliceerd. Die laatste wou deze documenten liever niet openbaar zien en pleitte dat de auteursrechten ervan waren geschonden. Uiteindelijk geeft de rechter Spaink steeds gelijk. 

In Het strafbare lichaam: de orenmaffia, kwakdenken en het placebo-effect (1992) fulmineert de auteur uitgebreid tegen alternatieve genezers en andere kwakzalvers die beweren dat je zelf schuld hebt aan je ziekte of dat 'het tussen je oren zit'. Ze smeedt het woord “orenmaffia”, dat later opgenomen wordt in de van Dale. 

Spaink ijvert voor digitale burgerrechten en is medestichter van Bits Of Freedom (2000). Ze zet zich in voor de rechten van holebi’s en trans personen.

De ventilatie van Spaink's ideeën en overtuigingen gebeurt voornamelijk via haar persoonlijke weblog I write, therefore I am, in columns en interviews, in lezingen en media-optredens of in autobiografische schetsen die ze bundelt en uitgeeft. Ze wordt veel gevraagd als jurylid en is een welkome gast bij evenementen waar een spits geformuleerd standpunt gewenst is.

Erkenning en prijzen

Het Humanistisch Verbond reikt op 20 mei 2009 de Van Praagprijs uit aan Karin Spaink, omdat zij geldt "als sprankelend voorbeeld van iemand die levenskunst uitstraalt". De Van Praagprijs is een oeuvreprijs en wordt tweejaarlijks uitgereikt aan personen of organisaties die zich inzetten voor een menswaardige en rechtvaardige samenleving. 

Op 14 februari 2008 ontvangt Spaink het Roze Lieverdje, een prijs voor Amsterdammers die zich inzetten voor seksuele diversiteit en emancipatie van holebi's en trans personen. Op 10 oktober 2015 ontvangt ze de titel 'Vrijdenker van het Jaar', uitgereikt door De Vrije Gedachte, een atheïstisch-humanistische vereniging, opgericht in Nederland in 1856.

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek