Bad Feminist - Roxane Gay
Roxane Gay
Bad Feminist. Essays
New York: Harper Collins, 2014. 320 p.
feminisme / gender / seksualiteit / etniciteit / Verenigde Staten / essay
RoSa-ex.nr.: S/685
Bad Feminist van Roxane Gay is niet een zoveelste boek over feminisme. Verwacht geen diepgaande analyses van maatschappelijke en/of feministische thema's met een boel moeilijke woorden. Wel is het een bundeling van essays waarin Roxane Gay de wereld verkent en daarbij een aantal feministische thema's aanraakt. Daarbij vertrekt ze van haar eigen persoonlijke ervaringen. In die zin is het een egodocument in de echte betekenis van het woord. Roxane Gay wil met haar boek haar weg (één van de vele) naar feminisme tonen.
Ervaringen en privileges
Ervaringen heeft ze met hopen. Als auteur, als vrouw, als dochter van Haïtiaanse immigranten, als academica en als Amerikaanse. Die ervaringen zijn de basis van haar essays gaande over heel uiteenlopende thema's. Sommige essays zijn uiterst persoonlijk. In andere onderzoekt ze een breder maatschappelijk perspectief. Het ene essay is al coherenter dan het andere. Steeds is er de (zijdelingse) aandacht voor het kruispunt van gender en etniciteit. Roxane Gay is zich er voortdurend van bewust dat ze, ondanks haar achtergrond, wel degelijk uitermate geprivilegieerd is. Toch weigert ze mee te gaan in het opbod over privileges (of het gebrek daaraan) omdat die disproportionele aandacht het debat volledig monddood maakt. Ze roept iedereen op om bewust te worden van de eigen privileges en om dan twee stappen verder te gaan. Ten eerste beseffen dat anderen, letterlijk anders zijn. Andere mensen hebben andere ervaringen. Ze hebben een andere visie op de wereld en vaak andere, en soms minder, kansen. Ten tweede stelt ze dat je je privilege kan gebruiken om die onder de aandacht te brengen bij anderen en te werken aan een wereld waarin iedereen gelijke(re) kansen heeft.
Met voldoende zelfrelativering en een aangename schrijfstijl heeft ze het op een onderhoudende manier over haar deelname aan de competitieve scrabble wereld, over hoe ze niet beantwoordt aan het schoonheidsideaal, over een wereld waarin sporthelden alles wordt vergeven zolang ze "ons" team aan een overwinning helpen. Een aangrijpend essay handelt over hoe haar jeugdvriendje haar verkrachtte toen ze nog een kind was en hoe de maatschappij met verkrachting omgaat. Seksueel misbruik komt in meerdere essays aan bod. Daarnaast maakt ze op een prachtige manier de ambivalente houding van de literaire wereld tegenover vrouwelijke auteur duidelijk.
Roxane Gay beschikt over een quasi onuitputtelijke bron van kennis over Amerikaanse populaire cultuur: van televisieseries en reality-tv over internetfora en films tot - hoe kan het ook anders - boeken. Elk essay is opgebouwd rond anekdotes uit de populaire media. Als constante blijft ze hameren op de problemen van representatie, zowel van vrouwen en hoe hun rollen telkens uiterst stereotiep worden ingevuld, als van gekleurde mensen die enkel een constructieve toekomst als atleet of muzikant wordt aangeboden.
Bad Feminist
De titel van de essaybundel, Bad Feminist, wordt in de inleiding uitgelegd. Deze inleiding bevat onmiddellijk ook de meeste interessante ideeën van het boek.
"Ik ben liever een slechte feminist, dan helemaal geen feminist."
Vergis je niet, Roxane Gay is een rasechte feminist en ze ziet duidelijk waar de maatschappelijke problemen op vlak van genderongelijkheid liggen. Toch noemt ze zichzelf een slechte feminist. Ze weigert immers om als feministisch icoon op een voetstuk te worden geplaatst om dan zodra ze iets doet dat de goegemeente niet goedkeurt, er met evenveel plezier te worden vanaf gesleurd waarbij in één beweging het hele feminisme in een slecht daglicht wordt gesteld. Net als iedereen, is ze menselijk en maakt ze fouten.
"Telkens ik me herinner hoe ik vroeger het feminisme verwierp, schaam ik me".
In de inleiding maakt ze het onderscheid tussen feminisme en Feminisme. Feminisme met hoofdletter F is een ideaal, het enige "echte" feminisme. Roxane Gay ziet echter dat dat "enige echte Feminisme" al te vaak het bestaan van lesbische vrouwen of vrouwen uit etnisch-culturele minderheden negeert. Terecht stelt ze dat feminisme best pluralistisch kan en moet zijn zolang we proberen om de breuken tussen al die verschillende vormen van feminisme zo klein mogelijk te houden.
Een andere boodschap om mee te nemen van Roxane Gay's werk is: "Qui tacet consentire videtur", zwijgen betekent instemmen. Laat de strijd niet aan anderen over, maar laat je stem horen en werk actief mee aan een betere wereld. En als afsluiter: "Vooruitgang op het vlak van gelijke rechten wil nog niet zeggen dat het goed genoeg is".
Meer lezen?
- RoSa rolmodel: Roxane Gay
- RoSa thema: Schoonheidsidealen
- RoSa thema: Seksueel geweld
- RoSa thema: Feministische golven
- RoSa kijkt: Roxane Gay - "Bekentenissen van een slechte feminist"
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- Bad Feminist. Essays / Roxane Gay, 2014 - RoSa-ex.nr.: S/685