Intimidatie op de werkvloer
De toegenomen aanwezigheid van vrouwen op de werkvloer liep niet altijd van een leien dakje. Voor zowel werkgevers als (mannelijke) collega’s betekende dat aanpassen. Na de Tweede Wereldoorlog leidde dat tot heel wat discussies. Konden mannen en vrouwen wel samenwerken? Kregen vrouwelijke ongeschoolde arbeidsters beter een vrouw als ‘ploegbaas’? Nog in de jaren 1950 kozen bedrijfsleiders er soms zelfs bewust voor om mannen en vrouwen uit elkaar te houden. Door aparte werktijden en lunchpauzes moest het contact beperkt worden, tot aan de fabriekspoort en de cafetaria toe.[1]
Ook vandaag leidt dit samenwerken nog tot problemen. De leiderschapskwaliteiten van vrouwen worden bijvoorbeeld nog steeds in vraag gesteld. Erger nog zijn seksuele intimidatie, discriminatie en pesten, fysiek of moreel geweld op de werkvloer. Dit noemen we ‘mobbing’.
De confrontatie met grensoverschrijdend gedrag heeft een grote impact op het welzijn en de gezondheid van werknemers. Zowel mannen als vrouwen kunnen slachtoffer zijn, maar het komt vaker voor bij vrouwen. Uit een recente studie blijkt dat 24% van de vrouwen en 18,7% van de mannen het slachtoffer wordt van grensoverschrijdend gedrag op het werk. 3,9% van de vrouwen en 0,6% van de mannen krijgt te maken met ongewenst seksueel gedrag. Ook bijna dubbel zoveel vrouwen als mannen worden het slachtoffer van fysiek geweld: 6,2% van de vrouwen en 3,6% van de mannen. Wat pesten en intimidatie betreft zijn er bijna geen verschillen.[2]
Beterschap?
In 1996 komt een nieuwe wet over het welzijn van werknemers bij de uitvoering van hun werk. Die wet stelt onder andere een algemeen kader vast voor de preventie van psychosociale risico’s op het werk. Daaronder horen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag. De wet wordt nadien meermaals aangepast en uitgebreid.
Elke werkgever in België is vandaag verplicht om een beleid te voeren dat tot doel heeft het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk te bevorderen. Dit is een preventief beleid: de werkgever moet de risico’s analyseren enproberen ze actief te vermijden. De werkgever is ook verplicht om de contactgegevens van een vertrouwenspersoon en een eigen preventieadviseur (of een externe preventiedienst) te vermelden in het arbeidsreglement en die informatie op een makkelijk toegankelijke plaats (aanplakking, intranet, …) beschikbaar te maken. Een werknemer moet ook tijdens de werkuren bij de vertrouwenspersoon of de preventieadviseur terecht kunnen.[3]
[1] VANDEBROEK, H., Het geslacht van de arbeid. Opvattingen over vrouwenarbeid in Belgische katholieke intellectuele kringen (1945-1960), Leuven, Universitaire Pers, 2002.
[2] BOURDEAUD’HUI, R., JANSSENS, F., & VANDERHAEGHE, S. Grensoverschrijdend gedrag op het werk, Analyse bij werknemers op basis van de Vlaamse werkbaarheidsmonitor 2004-2016, Brussel, Stichting Innovatie & Arbeid, 2018.
[3] "Psychosociale risico’s op het werk"
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
