1975: Jaar van de Vrouw
1975 werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot 'Internationaal Jaar van de Vrouw', met als doel eindelijk werk te maken van één van de fundamentele principes van de VN, de gelijkberechtiging van man en vrouw.
Situatieschets
1975 wordt door de Verenigde Naties uitgeroepen tot 'Internationaal Jaar van de Vrouw' op initiatief van hun Commision on the Status of Women (CSW). Eén van de fundamentele principes, de gelijkberechtiging van man en vrouw, maakt immers deel uit van de universele verklaring van de rechten van de mens. Een verklaring waar de lidstaten van de VN zich in 1948 al achter schaarden. Het wegwerken van discriminatie op basis van geslacht blijkt in de praktijk in de jaren '70 echter vaker dan niet dode letter. Het internationaal jaar van de vrouw moet dan ook dienen als kapstok voor concrete actieplannen die de feitelijke situatie van de vrouw in de verschillende landen moet verbeteren. In het kader van het 'Internationaal Jaar van de Vrouw' wordt het startschot gegeven voor een reeks van wereldvrouwenconferenties. Mexico fungeert als gastland voor de allereerste conferentie.
Een wereldactieplan
Goede voornemens worden in Mexico omgezet in een, voor velen te vaag en vrijblijvend, wereldactieplan. Een pakket van 14 doelstellingen is het uiteindelijke resultaat van internationale discussie en compromis. Deelnemende landen moeten erkennen dat de situatie van vrouwen onmogelijk los gezien kan worden van de algemene maatschappelijke context, maar conflicterende belangen maken net die discussie onmogelijk. Het belang van deze eerste conferentie zit hem voornamelijk in de nadrukkelijke aandacht voor de positie van de vrouw en de internationale erkenning voor de problematiek.
Geen jaar, maar een heel leven voor de vrouw
Op 27 januari 1975 wordt het Internationale Jaar van de Vrouw in ons land officieel geopend. Thema van het openingscongres is "Onafhankelijkheid, integratie, verantwoordelijkheid voor de vrouw in de samenleving van morgen". De Belgische uitwerking van het vrouwenjaar roept bij feministen gemengde gevoelens op. Enerzijds zijn ze blij met de extra aandacht en stimulans, anderzijds is er veel ontgoocheling over de overheersende onkunde en het uitblijven van concrete verwezenlijkingen. Naar aanleiding van het vrouwenjaar richt de Belgische regering vooral een aantal commissies op. De meeste overleven het vrouwenjaar niet en kunnen op zijn best een aantal Belgische ziektes vaststellen. Tijd en middelen om aan de genezing te werken is er niet meer. Op de nationale vrouwendag van 11 november 1975 wordt er dan ook een negatieve balans opgemaakt. Er zijn enkele juridische overwinningen: discriminatie in voogdijrecht werd opgeheven, er werd gesleuteld aan het huwelijksgoederenrecht (dat uiteindelijk in 1976 aangepast zal worden) en er werd een CAO afgesloten rond gelijke beloning. Er zijn ook grote teleurstellingen: de abortuskwestie bleef in de koelkast, de SPT (toelage voor huismoeders) werd uit de voorstellen gehaald en de vrouwenwerkeloosheid steeg naar ongekende hoogtes.
Wereldvrouwenconferenties
Het vrouwenjaar mag dan niet alle verwachtingen van feministen ingelost hebben, toch vormt dit Internationaal Jaar van de Vrouw een belangrijke stap. De internationale samenwerking en erkenning zijn sindsdien gegroeid en verstevigd. Na de conferentie in Mexico volgden nieuwe conferenties, waaronder die in Peking in 1995.
Meer lezen op de RoSa-website
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek
- Shaping a global women's agenda: women's NGO's and global governance, 1925-85 / Karen Garner, 2010 - RoSa ex.nr.: FII b/1315
- World plan of action for the implementation of the objectives of the international women's year / United Nations, 1976 - RoSa ex.nr.: FI a/86
- Opening van het Internationaal Jaar voor de Vrouw 27 januari 1975 / Belgisch Nationaal Comité Internationaal Jaar voor de vrouw, 1975 - RoSa ex.nr.: P10/133
- 1975: International Women's Year / UNESCO, 1975 - RoSa ex.nr.: FI a/178
- Het jaar van de vrouw... wat nou? Bespiegelingen over deze vraag in 14 artikelen / Ellen Anema-Brouwer (e.a.), 1975 - RoSa ex.nr.: FI a/34
- Equal rights for women...: international women's year, 1975 / UN Office of Public Information, 1974 - RoSa ex.nr.: FI a/210