Serena Williams

Serena Williams is veel meer dan een van de grootste tennisspeelsters aller tijden, ze is een fenomeen. Wereldwijd bekend en gevierd als een bijzonder getalenteerde Amerikaanse tennisser, heeft ze maar liefst 73 titels gewonnen, waaronder 23 Grand Slam-titels in het enkelspel. Niet alleen heeft Williams heel wat records in tennis aan diggelen geslagen, ze heeft ook het glazen plafond verbrijzeld en de weg vrijgemaakt voor een nieuwe generatie talent, zoals Coco Gauff en Naomi Osaka. In de twee decennia dat Serena Williams consequent de top domineert in tennis - van oudsher gezien als een elitaire en overwegend witte sport - toont ze zich ook een uitgesproken voorvechter van gender- en raciale gelijkheid, in de sport maar ook daarbuiten. Haar nalatenschap reikt dan ook verder dan de tennisbaan: ze heeft de manier waarop we naar vrouwelijke atleten kijken fundamenteel veranderd, zeker zwarte vrouwelijke atleten. Daarnaast zet ze zich actief in voor onderwijs, gelijke loon en vrouwelijk ondernemerschap.

Leven

Serena Williams is geboren op 26 september 1981 in Saginaw, Michigan, en groeit op in Compton, Californië in de Verenigde Staten. Haar vader, Richard Williams, en haar moeder, Oracene Price, zijn beiden tenniscoaches en leren hun dochters Venus en Serena al op jonge leeftijd tennissen. Ondanks de beperkte kansen en sociale achterstelling in Compton, wijden beide zussen zich met veel doorzettingsvermogen aan het tennis. Door hard werken, toewijding en discipline ontwikkelt Serena door de jaren heen haar kenmerkende explosieve kracht, strategisch inzicht en mentale veerkracht.

Bronafbeelding: Edwin Martinez via WikiCommons

In 1995 maakt een viertienjarige Serena haar debuut in het professionele circuit ondanks de minimumleeftijdbeperkingen van de WTA (Women’s Tennis Association), die de leeftijdsgrens op vijftien jaar stelt. In 1997 bereikt Williams haar eerste grote doorbraak door verschillende spelers uit de Top 10 te verslaan, waaronder Monica Seles en Mary Pierce, wat haar entree op het hoogste niveau inluidt. Twee jaar later wint ze haar eerste Grand Slam-titel op de US Open en wordt ze de eerste zwarte Amerikaanse speler die een titel wint in enkelspel sinds Althea Gibson in 1958 (vóór het Open Tijdperk, dat start in 1968 en vanaf wanneer niet-professionele spelers worden toegelaten tot de grote toernooien).

In het dubbelspel met haar zus Venus houdt Serena Williams nog eens 39 titels. Dit maakt Serena Williams recordhouder voor de meeste Grand Slam-overwinningen in het Open tijdperk. Ook wint ze vier keer olympisch goud en domineert ze het wereldtennis meer dan twee decennia lang: in totaal staat ze 319 weken op nummer 1 van de wereldranglijst.

Toch is haar nalatenschap in haar sportdiscipline is niet enkel gebouwd op cijfers. Williams heeft generaties jonge vrouwen, en in het bijzonder zwarte meisjes, laten zien dat ze een plaats hebben op het hoogste niveau van de sport. Haar aanwezigheid alleen al doorbrak stereotypen en bracht diversiteit in een overwegend witte en elitaire tenniswereld.

Inzet voor gelijkheid in tennis

Serena Williams heeft zich doorheen haar carrière consequent uitgesproken tegen seksisme en racisme in de sport. Ze hekelt openlijk de ongelijke behandeling van vrouwelijke atleten, onder andere door te wijzen op de loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke tennisspelers. Haar invloed is cruciaal in de strijd voor gelijke prijzengelden op Grand Slam-toernooien, een mijlpaal die in 2007 wordt bereikt op Wimbledon en Roland Garros.

Daarnaast verzet Williams zich ook tegen de dubbele standaarden waaraan vrouwelijke atleten worden onderworpen. Zo krijgt ze tijdens de US Open van 2018 een punt- en gamestraf nadat ze een scheidsrechter aanspreekt – iets waarvoor mannelijke tennissers zelden worden bestraft. Dit incident brengt een bredere discussie op gang over de manier waarop vrouwelijke atleten worden behandeld wanneer ze hun emoties tonen of hun rechten opeisen. Ook bekritiseert ze de (racistische) genderstereotypen waarmee ze te maken krijgt op het veld. Als Serena haar teleurstelling toont over een verloren match of haar woede over een oneerlijke beslissing van een scheidsrechter, wordt ze maar wat vaak weggezet als “angry black woman”. In de podcast Archetypes van Meghan Markle spreekt Serena Williams over haar ervaringen.

Activisme buiten het sportveld

Buiten de tennisbaan steunt ze bedrijven die diversiteit bevorderen en vrouwen meer zeggenschap geven. In maart 2019 lanceert Serena Williams Serena Ventures, een investeringsmaatschappij die zich richt op het ondersteunen van bedrijven opgericht door vrouwen en minderheden. Williams erkent de verschillen in durfkapitaal financiering, vooral voor vrouwelijke ondernemers en/of ondernemers van kleur, en wil verandering brengen door dergelijke start-ups te steunen. Tegen 2024 investeert Serena Ventures in meer dan veertien bedrijven, met een sterke nadruk op bedrijven geleid door zwarte vrouwen.

In 2018 lanceert Serena Williams haar modelijn “S by Serena” met een missie om inclusiviteit en body positivity te promoten. Haar collecties vieren diversiteit door modellen met verschillende vormen, maten en achtergronden te tonen, wat de boodschap versterkt dat mode toegankelijk, representatief en empowerend moet zijn voor alle vrouwen. Het merk staat bekend om haar gedurfde ontwerpen en eigentijdse stijlen en belichaamt naar eigen zeggen Serena's onbevreesde en dynamische geest zowel op als naast het veld.

Impact en erkenning

Aan prijzen geen tekort bij Serena Williams. Naast haar indrukwekkende resem records en titels in het tennis, wordt Williams ook geprezen voor haar inzet voor gelijkheid, inclusie en diversiteit. Zo roept Sports Illustrated haar in 2015 uit tot sportpersoon van het jaar voor haar uitzonderlijke prestaties en voor het uitdagen van gender- en raciale barrières in de sport. Time magazine eert haar in hun “100 Women of the Year” project in 2020, om haar grote invloed op tennis en haar pleidooi voor gelijkheid te vieren. En in 2023 ontvangt ze de Jackie Robinson Sports Award van de NAACP, als erkenning voor haar ongeëvenaarde atletische prestaties en haar onvermoeibare strijd voor sociale rechtvaardigheid, gelijke rechten en maatschappelijke betrokkenheid.

Serena Williams mag dan officieel haar racket hebben neergelegd in 2022, haar invloed blijft onmiskenbaar. Ze blijft actief als ondernemer, mentor en activist, en gebruikt haar stem om vrouwen, en in het bijzonder zwarte vrouwen, te ondersteunen en te inspireren. Of het nu gaat om het bevorderen van gelijke kansen in de sport of het aankaarten van raciale en genderongelijkheid, haar strijd is nog lang niet gestreden.

In de pers:

• Waarom een wereldtopper als Serena Williams zo door het lint gaat (De Morgen, 15/09/2018)
• Levende tennislegende Serena Williams: "Ik heb woede nodig om te presteren" (De Morgen, 06/09/2015)

Meer weten?

• RoSa rolmodel: Althea Gibson
• RoSa thema: Sport
• RoSa luistert: Podcast Archetypes van Meghan Markle met Serena Williams
• RoSa leest: Too Fat, Too Slutty, Too Loud - Anne Helen Petersen
• Rosa leest: Eat Sweat Play: How Sport Can Change Our Lives - Anna Kessel
• RoSa kijkt: Billie Jean King – “This Tennis Icon Paved The Way For Women In Sports”
• Pers:pectief 11/05/2023: Racial bias in zwangerschaps- en geboortezorg
• Pers:pectief 05/04/2019: Nood aan genderbewust design

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

• Different Strokes: Serena, Venus, And The Unfinished Black Tennis Revolution / Cecil Harris, 2020
• Too Fat Too Slutty Too Loud: The Rise And Reign Of The Unruly Woman / Anne Helen Petersen, 2017
• Vrouwenbeweging: medische en culture aspecten van vrouwen in de sport, gezien in het kader van de sporthistorie (1880-1928) / J. Steendijk-Kuypers, 1999