hier komen promoties & acties

Lucie Van Crombrugge

Belgische feministische activist voornamelijk actief in de strijd voor het recht op abortus

Lucie Van Crombrugge wordt geboren in het Gentse, in 1944. Ze droomt ervan journalistiek te sturen, maar dat kan enkel in Antwerpen. Haar ouders kunnen niet de woonkosten dekken die een studie journalistiek in Antwerpen met zich zouden meebrengen, dus besluit Van Crombrugge een studie geschiedenis aan te vatten in Gent. Ze studeert af in 1967.

Na haar afstuderen trekt ze met haar man twee jaar naar Congo, voor zijn burgerdienst. Geïnspireerd door de revolutionaire sfeer van de jaren zeventig en de verschillende vrijheidsbewegingen, begint ook Van Crombrugge steeds meer na te denken over sociale kwesties. Op dat moment is ze echter overtuigd van haar beslissing een voltijdse huismoeder te zijn. Wie anders kan er beter voor haar kinderen zorgen dan zijzelf?  

Van overtuigd huismoeder naar feministische activist voor het recht op abortus

Bij haar terugkeer naar België in de jaren zeventig van de twintigste eeuw, te midden van de tweede feministische golf, gaat ze opnieuw over deze rol nadenken. Van Crombrugge gaat naar de jaarlijkse vrouwendag van het VOK dat in 1976 doorgaat in Ieper. De slogan van dat jaar maakt wat in haar los: "De hand die de wieg beweegt, beweegt de wereld niet". Het is daar dat Van Crombrugge zich realiseert dat ze een leven als huismoeder niet voor haar is weggelegd. Ze sluit zich vervolgens aan bij het Vrouwen Overleg Komitee en bij Dolle mina in Gent.

“De hand die de wieg beweegt, beweegt de wereld niet.” Slogan van de vrouwendag in 1976

Destijds zet Dolle Mina sterk in op het uit het strafrecht halen van abortus. Van Crombrugge vergadert mee en al gauw maakt ze zich de feministische slogan “Baas over eigen buik” eigen. Vanwege haar feministisch activisme rond deze thematiek wordt Van Crombrugge gecontacteerd door het Kollektief Anticonceptie om in het vrouwencentrum in Gent te werken, een voorstel waar ze op ingaat. Vanaf september 1982 staat Van Crombrugge vrouwen te woord die in het centrum hulp zoeken. Amper twee maand later slaat het noodlot echter toe: de toenmalige rijkswacht valt het illegale abortuscentrum binnen en het centrum moet gedurende drie maanden haar deuren sluiten. Het Kollektief laat het er echter niet bij, want ze voelt zich gesteund door de samenleving; protesten voor het recht op abortus weten steevast veel mensen op de been te brengen.

Na dit kort intermezzo is het Kollektief gedrevener dan ooit: het centrum professionaliseert en het team wordt versterkt door psychologen en seksuologen. Er is nood aan een coördinator, een taak die Van Crombrugge van 1996 tot 2009 op zich neemt. Stilaan gaat zij zich ook meer toeleggen op lobbywerk voor een versoepeling van de abortuswetgeving en spreekt zij vaak op internationale congressen over reproductieve rechten.

Zelfbeschikkingsrecht voorop

Naast haar werk in het Kollektief blijft Van Crombrugge ijveren voor het recht op zelfbeschikking. Ze groeit uit tot één van de drijvende krachten achter de Belgische abortuswet, die op 3 april 1990 een feit wordt. Sindsdien is abortus toegestaan, maar enkel in noodsituaties en tot het einde van de twaalfde week zwangerschap. Hiermee voldoet de wet niet helemaal aan de wensen van Van Crombrugge. Hoewel abortus nu toegestaan is, maakt het nog steeds deel uit van het strafrecht. Daarmee is abortus een gedogen misdrijf, in plaats van een recht.

In een interview met Solidair zegt Van Crombrugge het volgende daarover: “De abortuswet betekende een gedeeltelijke legalisering. Maar wij wilden dat abortus volledig uit het strafrecht werd gehaald en als gewone medische ingreep een plek zou krijgen in de gezondheidszorg. Dat hebben we helaas niet kunnen bekomen.” Dat gebeurt pas in 2018, een jaar na haar overlijden. “Ik heb moreel geen enkel probleem met abortus, noch met vroegtijdige noch met laattijdige. ‘Abortus zo vroeg als mogelijk, zo laat als nodig.’ De keuze voor een abortus is voor mij net zo moreel verantwoord als de keuze voor een kind. Mijn ultieme doel is dat ieder kind geboren wordt in een veilig en liefdevol nest. De voorwaarde daarvoor is dat elke vrouw een autonoom beslissingsrecht heeft en de controle over haar eigen reproductief parcours.”

Levenslang zal Van Crombrugge het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw verdedigen en zich verzetten zich tegen elke vorm van moralisering en criminalisering van abortus bij een ongewenste zwangerschap.

Lucie Van Crombrugge overlijdt in 2017 op 72-jarige leeftijd. Ze laat een man en drie kinderen na.

Eredoctoraat

In 2015 mag Van Crombrugge samen met wijlen Dr. Willy Peers een eredoctoraat in ontvangst nemen aan de VUB voor hun gezamenlijke inzet in de strijd voor het recht op abortus. In de woorden van de VUB wijdt "Van Crombrugge zich vanuit een diepgaand sociaal, feministisch en vrijzinnig engagement aan de politieke strijd voor het recht op abortus en de concrete hulpverlening aan ongewenst zwangere vrouwen”.


In de pers:

Meer lezen?

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek: