The American Sisterhood: Writings of the Feminist Movement From Colonial Times to the Present - Wendy Martin
Wendy Martin
The American Sisterhood: Writings of the Feminist Movement From Colonial Times to the Present
New York: Harper & Row Publishers, 1972. 367 p.
vrouwenbeweging / bloemlezing / Verenigde Staten / historische perioden
RoSa-ex.nr.: FII m/
Pioniers van het Amerikaanse feminisme
Het naslagwerk The American Sisterhood bevat een schat aan (vergeten) speeches, brieven en papers van feministische voortrekkers uit de Verenigde Staten. Vertrekpunt van het boek: de strijd van Anne Hutchinson in de zeventiende eeuw. Daarna baant het boek zich een weg langs onder meer de Seneca Falls Convention, Amelia Bloomer, Elizabeth Cady Stanton, Susan B. Anthony, Sojourner Truth, Emma Goldman en Charlotte Perkins Gilman. Last but not least krijgen ook de radicale feministen van de jaren zestig van de twintigste eeuw, zoals Gloria Steinem en Robin Morgan, een platform.
Ten tijden van de publicatie is het boek redelijk baanbrekend, alleen al omdat het teksten bevat én samenbundelt die amper nog elders te vinden/raadplegen zijn. Een gegeven dat pre-internet niet te onderschatten valt.
Voor al wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van gelijke kansen m/v en meer specifiek in de Amerikaanse grondslagen binnen de strijd om gelijke rechten, een boek om zeker in handen te nemen. Ook anno 2018 blijven de woorden van deze feministische pioniers van belang en in dit boek krijg je ze allemaal samen gebundeld.
Aandacht voor het historisch kader
Het boek, van de hand van Wendy Martin, houdt een goede weergave in van het historisch kader waarin de vrouwen die aan het woord komen zich bevonden toen ze hun woorden spraken of neerpenden. Diverse vrijheden - of het gebrek daaraan - komen dan ook aan bod: religieuze vrijheden, economische rechten, sociale en culturele normen, politieke rechten, ...
Het boek is opgedeeld in hoofdstukken die steeds één tekst, overtuiging of strijd onder de loep nemen. Hierbij wordt telkens één vrouw centraal gesteld. Sommige belangrijke pioniers, zoals Lucy Stone, Amelia Bloomer, Elizabeth Cady Stanton en Susan B. Anthony duiken op die manier in meerdere hoofdstukken op, aangezien ze auteur waren van meerdere belangrijke speeches en/of actief waren bij de strijd rond diverse vrijheden/ongelijkheden actief waren.
De in totoaal 46 hoofdstukken worden vervolgens onderverdeeld in twee grote blokken. Het eerste blok handelt over politieke, juridische en economische vraagstukken, het tweede over sociale, seksuele en psychologische debatten binnen de strijd voor gelijke rechten m/v.
Wendy Martin heeft doorheen de verschillende hoofstukken aandacht voor overwinningen inzake vrouwenrechten, maar ook voor de hindernissen en beproevingen waar de vrouwen aan het woord mee af te rekenen hadden. The American Sisterhood biedt de lezer daarnaast ook een korte blik op de offers die deze strijdbare vrouwen soms maakten "for the greater good".
Bron foto: The American Sisterhood. Writings of the Feminist Movement from Colonial Times to the Present (Wendy Martin, 1972 - indexpagina)
Bekende pioniers naast bijna vergeten feministen
Niet alle namen in het boek zullen bij iedereen een even groot belletje doen rinkelen. Seneca Falls Convention, Susan B. Anthony en Amelia Bloomer: die namen zullen velen nog wel iets zeggen. Heel wat andere namen zullen echter bij de meesten onder ons net iets minder bekend in de oren klinken, ook al blijken hun bijdragen aan de geschiedenis niet minder belangrijk.
Als een vraag in de TV-quiz De slimste mens als volgt zou zijn: "Wat weet je over Matilda Joslyn Gage?", zijn we benieuwd wie er vijf juiste trefwoorden zou kunnen geven. Een valabel antwoord zou iets kunnen zijn in de trend van: negentiende eeuw. Stemrecht. Historisch onderzoek. Suffragette. Eigendomsrechten.
Het boek biedt je dan ook de kans (opnieuw) bekend te raken met de belangrijkste speechen van "de grote pioniers", maar leert je ongetwijfeld ook weer wat nieuwe namen, strijdvlakken en opinies kennen. Ook dat is een kracht van dit naslagwerk.
Wit. Vrouw. Hetero.
The American Sisterhood brengt veel goeds met zich mee. Stuk voor stuk zijn de verhalen opgenomen in het boek het waard om verteld en verzameld te worden. Jammer is wel dat ook in dit boek één terugkerend fenomeen erg opvallend is: overwegend zijn de sprekers aan het woord wit, heteroseksueel en identificeren ze zich (uitsluitend) als vrouw. Niet dat er géén aandacht is voor andere stemmen of voor een meer intersectionele problematiek. Zo komt Sojourner Truth uitgebreid aan het woord en is ook binnen de overtuigingen van witte vrouwen aandacht voor de verwevenheid van seksisme en racisme. Dat is bijvoorbeeld het geval in het activisme van Matilda Joslyn Gage. Ook Maxine Williams (p. 171) en Pamela Newman (p. 179) krijgen een platform. Beiden besteedden voornamelijk aandacht aan de relatie tussen de bevrijding van vrouwen on the homefront en vrouwen uit wat men toen als "de Derde Wereld" omschreef.
Terwijl bij Williams de focus voornamelijk lag op waarom de bevrijding van alle vrouwen ook belangrijk was voor zwarte vrouwen, zette Newman de idee centraal dat er een verschil was tussen de ervaring van zwarte en witte vrouwen. Je kon niet zomaar over "dé ervaring van vrouwen" spreken.
Verder dan de vermelding van deze zwarte vrouwen gaat de diversiteit in huidskleur en etniciteit niet. Wat bijvoorbeeld met vrouwen met een latino, native American of biculturele achtergrond? Hebben zij dan niet een belangrijke bijdrage geleverd aan het denken over mannen en vrouwen, gelijke kansen, m/v/x, biologisch vs. sociaal geslacht en gelijke rechten?
Wit. Vrouw. Hetereo. Bis.
Ook wat betreft seksuele diversiteit kan het beter, zelfs voor een boek uit 1972. Terwijl zo goed als elk hoofdstuk aan één vrouw gewijd wordt, moeten de radicale lesbiennes van de jaren zeventig van de twintigste eeuw hun hoofdstuk met elkaar delen (p. 333). Oké, het gaat om een concrete groepering, maar in andere hoofdstukken is ook vaak een link tussen de woorden van één individu en de standpunten van een organisatie of groepering, waarom dan bijvoorbeeld hier niet een individu als Rita Mae Brown centraal zetten?
Inhoudelijk is er gelukkig wel aandacht voor de moeilijke relatie die feminisme en lesbianisme door de geschiedenis van de Amerikaanse vrouwenbeweging heeft doorlopen:
Indien je het boek anno 2018 raadpleegt, wat zeker aan te raden is, hou dan voor ogen dat het niet meer als een op-zich-staand werk beschouwd kan worden. Er is nood aan een aanvulling van teksten van belangrijke andere pioniers: zwarte lesbiennes, transvrouwen, latino non-binaire activisten, enzovoort.
Kostbare literatuur
Tot de dag van vandaag blijft het boek echter een kostbaar literair werk. Er zijn, ook in de jaren nadat The American Sisterhood voor het eerst werd gepubliceerd, weinig gelijkaardige boeken verschenen. Het boek is daarnaast slechts in beperkte druk te vinden.
Het boek is een bondige collectie van vitale speeches binnen de strijd om gelijke rechten m/v. Tegelijk bevat het zoveel boeiende informatie dat het boek niet kan ontbreken bij onderzoek naar de fundamenten van Amerikaanse feministische stromingen en in zekere zin zelfs feminisme(n) wereldwijd. De impact van gebeurtenissen zoals de Seneca Falls Convention reikte namelijk veel verder voorbij de grenzen van de VS.
Als je The American Sisterhood in handen neemt, oogt het een iets wat versleten en oubollig boek. Behalve de diverse hoofdstukken die heel duidelijk aangegeven zijn en vergezeld worden van een voor zichzelf sprekende inhoudsopgave, is de rest van de tekst minder duidelijk gestructureerd. Het is als lezer dus wat zoeken doorheen het boek. Gelukkig zijn de opgenomen teksten, standpunten en visies zodanig sterk en op zichzelf staand dat ze eigenlijk geen verdere assistentie vereisen. Of je nu het hele boek verslindt of er een specifiek hoofdstuk uithaalt in lijn met je interesse of onderzoeksveld, het boek zal je in ieder geval geïnspireerd, geënthousiasmeerd en vooral met zin in actie achterlaten.
Het boek wordt tot slot begeleid door een beperkt aantal afbeeldingen en illustraties, maar de kracht van The American Sisterhood ligt in eerste instantie in de teksten en hun historische betekenis.
Meer lezen?
- RoSa thema: Feministische stromingen
- RoSa thema: Feministische golven
- RoSa rolmodel: Sojourner Truth
- RoSa rolmodel: Amelie Jenks Bloomer
- RoSa rolmodel: Emma Goldman
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- The American sisterhood: writings of the feminist movement from colonial tomes to the present / Wendy martin, 1972 - RoSa-ex.nr.:
FII m/8