27.06 | Tradwives en stay-at-home girlfriends

Gepubliceerd op 27/06/2024

Koken, schoonmaken, zorgen voor de kinderen en jezelf immer dienend en gehoorzaam opstellen tegenover je echtgenoot: op sociale media is de ‘tradwife’ als nieuw vrouwenideaal in zwang. Waar komt deze trend vandaan? Welke ideeën gaan erachter schuil? En hoe verhouden die zich tot andere bewegingen? En wat leert de tradwife ons over mannelijkheid en de manosfeer?

De tradwife en haar tradlife

Al een paar jaar is er heel wat te doen rond een nieuwe trend op sociale media: op TikTok en Instagram etaleren jonge vrouwen hun leven als ‘tradwife’, of traditionele vrouw. We doken diep in de krochten van het internet, op zoek naar de typerende elementen van de tradwife en haar tradlife. Wat het leven van deze voornamelijk jonge, witte en heteroseksuele vrouwen kenmerkt, is de traditionele rolverdeling binnen hun relatie en de verheerlijking van die ongelijke genderrollen. De meeste tradwives - de term geeft het al weg - zijn getrouwd en beschouwen strikt gescheiden genderrollen als een garantie voor een gelukkig huwelijk. Het geeft beide partners een duidelijk en eenvoudig script, zo luidt het. Voor andere, vooralsnog ongetrouwde tradwives is een traditioneel huwelijk met dito genderrollen dan weer het na te streven ideaal. Dit ideaal zien we ook terug in een nog recentere sociale media trend: de ‘stay-at-home girlfriends’. Ook hun leven staat volledig in functie van hun mannelijke partner die op zijn beurt voor het inkomen zorgt. Video’s van hun dagelijkse, routineuze activiteiten gaan viraal: van hun dagelijkse makeup routine en outfit-of-the-day, over haverkoekjes bakken en ramen zemen, tot de minutieuze bereiding van de French press koffie voor hun hardwerkende partner terwijl deze laatste nog slaapt. Het succes van de video’s is opmerkelijk.

Stay-at-home girlfriends zijn in dit opzicht misschien de modernere versie van de tradwives: ze doen aan pilates, tonen graag dat en waar ze zijn gaan shoppen, lichten uitgebreid hun skincare routine toe. Wat ze gemeen hebben is tijd en voldoende financiële middelen tot hun beschikking; wat ze beiden missen is economische onafhankelijkheid. 

Tradwives leiden een eenvoudig leven als huisvrouw. Ze hebben tijd om de granola of chocoladecake die ze serveren zelf te maken, een moestuin te onderhouden, kleding te herstellen of te naaien, en doen dit allemaal met trage en bewuste handelingen. Eenvoud brengt innerlijke rust en voldoening, zo horen we. Niet alleen de gezellige taferelen van huiselijkheid, maar ook de eenvoud maken dan ook deel uit van de aantrekkingskracht. Veel tradwives wonen in de bossen of op het platteland waar ze dieren houden. Ook leven ze met weinig technologie, of liever: die krijgen we niet te zien. Computers, televisie en tablets blijven buiten beeld in hun video’s, maar die video’s maken ze natuurlijk wel met een smartphone en bewerken ze op hun computer vooraleer ze op sociale media worden geplaatst. Hierin schuilt dan ook een opmerkelijke contradictie: terwijl deze vrouwen een low-tech en traditionele levensstijl propageren, gebaseerd op ongelijke genderrollen en financiële afhankelijkheid, gebruiken ze de nieuwste technologie om hun video’s te maken en te promoten. Die video’s houden in het geval van de meest populaire tradwives een eigen businessmodel draaiende, wat hen wel degelijk een inkomen oplevert.

Een andere component, die vooral bij Amerikaanse tradwives aan bod komt, is religie. De traditionele genderrollen die ze leven en uitdragen, legitimeren ze vaak vanuit een religieuze overtuiging (“dit is hoe God het heeft voorzien”). Meer in het algemeen worden ook vaak biologisch deterministische argumenten gebruikt. Zorgzaamheid, maar ook aandacht besteden aan je uiterlijk, zo horen we, ligt nu eenmaal in de vrouwelijke natuur, terwijl het beschermen en financieel onderhouden van een gezin dan weer inherent zou zijn aan de mannelijke aard.

Rooskleurige retrospectie

Dit hele tradlife plaatje wordt bovendien vaak gepresenteerd in een jaren 1950 esthetiek. Hedendaagse taferelen worden doorspekt met oude plaatjes van glimlachende vrouwen die de afwas doen in de vrouwenmode van 1950 en vaders die in kostuum de krant lezen of hun zonen leren hun fiets te herstellen. Influencers imiteren de haar- en modetrends van destijds. Ook de afwezigheid van technologie en de voorkeur om huishoudelijke taken handmatig uit te voeren past hierin. Tradwives romantiseren de jaren ‘50 als “een simpelere tijd, wanneer je je voordeur nog open kon laten en je je buren nog kende”. In de literatuur noemt men dit fenomeen ook wel ‘rooskleurige retrospectie’, een cognitieve bias die maakt dat we het verleden positiever herinneren dan het in werkelijkheid was. Want terwijl tradwives de jaren ‘50 verheerlijken, was die periode lang niet voor iedereen zo rooskleurig. Traditionele genderrollen waren voor velen een rigide keurslijf, het heteronormatief kostwinnersmodel was het burgerlijk ideaal. Voor wie geen deel uitmaakte van een wit en middenklasse heterogezin, was deze periode verre van een ideaal. De roze bril waardoor tradwives naar het verleden kijken heeft dan ook iets elitairs:  “vroeger was het beter”, zo horen we. Maar voor wie?

Hondenfluitjes naar extremistisch gedachtegoed

De verheerlijking van dit traditionele plaatje blijft blind voor sociale ongelijkheden. Meer nog, in de wereld van sommige tradwives wordent tradities gebruikt als hondenfluitje om te verwijzen naar één gedeeld en superieur Europees verleden, waarin witheid wordt verheerlijkt, maar dat in feite nooit heeft bestaan. In de krochten van de virtuele tradwereld wordt zelfs openlijk gedweept met wit suprematiedenken en racistische complottheorieën over omvolking. Zo lanceerde de Amerikaanse, mormoonse tradwive Ayla Stewart (bekend van haar Instagramprofiel Wife With A Purpose) een “white baby challenge”, waarbij ze witte vrouwen uitdaagt om zoveel mogelijk witte baby’s te krijgen om “witte uitsterving” tegen te gaan. In de commentsectie doen comments als “Make White Babies Great Again” het goed. Dichterbij huis doen dergelijke ideeën denken aan de Vlaams Belang slogan van weleer: “Nieuwkomers maken we zelf”.

Of tradwives nu expliciet ingaan op thema’s als nationalisme en migratie, of in hun video’s aandacht besteden aan racistische complottheorieën van omvolking, hun discours blijft door en door politiek. De ideeën die zij propageren over mannelijkheid en vrouwelijkheid zijn traditioneel en conservatief, romantiseren ongelijkheid en passen in een radicaal rechts discours. Belangrijk is uiteraard het onderscheid tussen vrouwen die in sommige opzichten traditionele genderrollen aanhangen en tradwives die deze levensstijl en dit maatschappijbeeld ook politiek uitdragen en prediken. Toch waarschuwen onderzoekers dat ook tradwives die zich apolitiek opstellen wel degelijk (al dan niet expliciete) politieke boodschappen propageren. Een voorbeeld:

Deze disclaimer dat de keuze voor traditionele rolpatronen puur persoonlijk is, strookt niet helemaal met andere content die wordt verspreid in dergelijke video’s. Zo is een dominant narratief bijvoorbeeld dat feminisme vandaag vrouwen leert dat ze carrière moeten maken en zich hoerig moeten gedragen, en dat dit gedrag niet alleen verwerpelijk is (slut shaming), maar bovendien ingaat tegen “de vrouwelijke natuur”. De weerstand tegen feminisme is een politiek idee dat wijdverspreid is op tradwife kanalen: feminisme zou man-hatend zijn, onnatuurlijke genderrollen nastreven, en zowel vrouwelijkheid als mannelijkheid aan banden willen leggen.

“Doorgeslagen genderideologie”

Traditionele gendernormen worden maar al te vaak genaturaliseerd aan de hand van een biologisch deterministisch discours dat essentialistische invullingen van mannelijkheid en vrouwelijkheid propageert. “Mogen mannen nog mannen zijn?” “Laat vrouwen vrouwelijk zijn.” Dergelijke uitspraken zijn vaak te horen in de video’s van tradwives. Soms resulteren die denkbeelden ook in expliciet transfobe opmerkingen. Volgens onderzoeker Haro Kraak vormt de zogenaamd “doorgeslagen genderideologie” vandaag de spil van een aanhoudende cultuurstrijd. Propagandisten hebben opgemerkt dat dit het hotste topic in de ‘woke’-cultuuroorlog lijkt. De verwarring rond nieuwe woordenschat om seksuele en genderdiversiteit te benoemen, maar ook de relatief snelle ontwikkeling op het vlak van gendergelijkheid vormen een vruchtbare voedingsbodem voor polarisatie rond deze thema’s.

Antifeminisme

Volgens verslaggever Emma Curvers is het sociale mediafenomeen van jonge vrouwen die vrijwillig hun zelfstandigheid inleveren om mannen te bedienen “een extreem puntje van een radicaal rechtse reactie op de emancipatiegolf van de afgelopen jaren. Deze reactie is ‘anti-woke’, antifeminisme en ‘anti-genderideologie’.” Tradwives en stay-at-home girlfriends zijn dan ook te beschouwen als deel van een backlash op de vierde feministische golf. Die backlash, zo theoretiseert Susan Faludi al in de jaren 1990, komt altijd precies wanneer de emancipatiestrijd voor gendergelijkheid aan kracht wint. In het grote geheel, aldus Curvers, zitten er bedoelingen achter antifeministische bewegingen om progressieve verworvenheden die zij als doorgeslagen beschouwen terug te dringen.

Opvallend is ook dat veel tradwives een antifeministische versie van het rechtse ‘red pill’ discours uitdragen. De metafoor van de ‘red pill’ komt van de 1999 cultfilm The Matrix en is wijdverspreid in de manosfeer en specifiek in antifeministische online gemeenschappen. In die film krijgen personages de keuze tussen een ‘red pill’ of een ‘blue pill’, waarbij de blauwe pil staat voor in een gelukzalige staat van onwetendheid (ignorance is bliss) tegenover de rode pil die staat voor inzicht en kennis over de harde realiteit. Tradwives werpen zichzelf vaak op als ‘red pilled’ vrouwen, die het licht hebben gezien na hun feministische periode, die ze nu al jeugdige naïviteit voorstellen. Ze zijn de ‘ware aard’ van mannen en vrouwen gaan accepteren, zo horen we, en leven nu gelukkiger. Het is opmerkelijk hoeveel tradwives vertellen over hun vorig leven als feminist. Curvers, die onderzoek deed naar tradwives:

Interessant is echter dat tradwives en feministen eigenlijk meer gemeen hebben dan op het eerste zicht lijkt. Hoewel de groepen zichzelf vaak politiek lijnrecht tegenover elkaar positioneren, leveren ze in feite allebei kritiek op hetzelfde maatschappelijke probleem, met name het huidige samenlevingsmodel waarin de combinatie van werk - zeker in de voltijdse norm - en ouderschap moeilijk te combineren zijn. In een wereld waar het tweeverdienersmodel en een dagelijkse ratrace de norm is geworden voor beide ouders, en voor vrouwen des te meer, biedt de ‘tradlife’ een uitweg. Volgens onderzoeker Haro Kraak moeten we dan ook deze problematiek aanpakken: willen we vermijden dat jonge vrouwen toevlucht zoeken in een levensstijl die hen in feite financieel afhankelijk maakt, hen autonomie ontneemt en hun leven volledig in functie van zorg voor anderen stelt, dan moeten we ervoor zorgen dat gelijkere taakverdelingen van arbeid en zorgtaken mogelijk is. 

In de pers:

• What happens to stay-at-home girlfriends after a breakup? (Cosmopolitan, 25/03/2024)
• Helaas barstten de media de afgelopen 14 dagen van het schattig maken van de ‘tradwifery’ (De Morgen, 08/03/2024)
• Zijn tradwives het einde van feminisme? (BBN VARA, 12/02/2024) 
• Brood en baby’s maken: de idylle en het succes van de ‘tradwives’ (De Standaard+, 27/01/2024)
• Is de ‘hype’ van de moderne man echt voorbijgestreefd? ‘Bij veel jongeren leven redelijk onthutsende, conservatieve rollenpatronen’ (De Morgen, 17/01/2024) 
• #Tradwife haalt inspiratie uit christendom, terecht? 'Zomaar teksten uit Bijbel plukken is nooit sterk' (NPO Radio 1, 14/08/2023) 
• 'Tradwives' willen terug naar traditionele genderrollen uit de jaren '50 (NPO Radio 1, 10/08/2023) 
• ‘Tradwives’ etaleren op sociale media fel rechts antifeminisme: ‘Vrouwen zijn er om te zorgen dat de man een zorgeloos leven heeft’ (De Morgen, 10/08/2023)
• De moderne ‘tradwife’ is anti-woke, anti-feministisch en anti-carrière (De Volkskrant, 08/08/2023) 
• Frilly dresses and white supremacy: welcome to the weird, frightening world of ‘trad wives’ (The Guardian, 31/05/2023)
• Als de #tradwife haar gelakte nagels in je heeft geslagen, laat ze je niet meer gaan (NRC, 23/05/2025)

Meer weten?

• RoSa thema: Antigenderbeweging
• Pers:pectief 27/04/2023: Mannen in de manosfeer: online haat en misogynie
• Uitgelezen Lente/Zomer 2024: Antifeminisme en antigenderbeweging
• RoSa luistert: Podcast Culturele Bagage van De Volkskrant over tradwives
• RoSa leest: Not All Dead White Men - Donna Zuckerberg
• RoSa leest: Anti-Gender Campaigns in Europe - Roman Kuhar & David Paternotte [Eds.]
• RoSa leest: Boekentips antifeminisme en de antigenderbeweging

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

• The Women of the Far Right: Social Media Influencers and Online Radicalization / Eviane Leidig, 2023
• Right-Wing Populism and Gender: European Perspectives / Gabriele Dietze & Julia Roth [Eds.], 2020
• F-Bomb: Dispatches From the War on Feminism / Lauren McKeon, 2018
• Varieties of Opposition to Gender Equality in Europe / Mieke Verloo [Ed.], 2018
• Modern Misogyny: Anti-Feminism in a Post-Feminist Era / Kristina J. Anderson, 2015
• Right-Wing Women. The Politics of Domesticated Females. / Andrea Dworkin, 1983

Bron hoofdafbeelding en banner: canva

#RoSaschrijft #Pers:pectief #tradwife #tradlife #SAHG #internet #socialemedia #manosfeer #momosfeer #gender #traditioneel #rechts #antigender #antifeminisme