10.11 | 50ste Nationale Vrouwendag
RoSa vzw licht elke twee weken een specifiek gendergerelateerd thema uit of bespreekt de genderdimensie van een actueel thema. Op 11 november 2021 vindt de vijftigste editie van Nationale Vrouwendag plaats in het Provinciehuis in Leuven. Een goed moment om even in te zoomen op de geschiedenis van de jaarlijkse hoogdag van de feministische beweging in België en een blik te werpen op de agenda van deze jubileumeditie.
Gepubliceerd op 10/11/2021
Nationale Vrouwendag in België al sinds 1972 op 11 november
In het voorjaar van 1972 komen Belgische feministen samen om over de ongelijke positie van mannen en vrouwen in de samenleving te discussiëren. Daarop wordt het Vrouwen Overleg Komitee (VOK, vandaag gekend als Furia) in het leven geroepen. Niet veel later trekt een delegatie van het VOK naar Parijs om deel te nemen aan een grote samenkomst over gendergelijkheid. Geïnspireerd door dit evenement, wordt besloten om ook in eigen land een gelijkaardige dag te organiseren. De feministen die zich in het VOK verzameld hebben nemen het heft in handen op organisatorisch vlak.
Simone de Beauvoir, die halverwege de twintigste eeuw met haar boek De tweede sekse (1949) ook in België voor veel ophef zorgt en zo mee de tweede feministische golf in gang zet, moest en zou aanwezig zijn. Wanneer de Beauvoir aangeeft dat ze pas een gaatje vindt in haar drukke agenda op 11 november, is de kogel door de kerk. Bovendien, zo wordt geredeneerd, zouden dan meer vrouwen aanwezig kunnen zijn omdat 11 november – Wapenstilstand - een nationale feestdag is in België.
Sindsdien wordt de Nationale Vrouwendag ieder jaar georganiseerd op 11 november, hoewel telkens in een andere stad. Dit jaar is V-dag aan haar vijftigste editie toe en is de eer aan Leuven.
Op de agenda dit jaar
Intergenerationele gesprekken
Centraal in het programma staan de intergenerationele gesprekken waarbij feministen van de tweede golf en een nieuwe generatie feministen met elkaar uitwisselen over tijdloze feministische thema’s. Zo zullen Marije Colle en Rebecca van Sluijs het hebben over lichamelijkheid, Noëmi Willemen en Anja Meulenbelt over de maatschappelijke betekenis van moederschap, en gaan Samira Azabar en Ida Dequeecker in gesprek over solidariteit tussen feministische groepen.
Keynote
De keynotespeaker op Vrouwendag is dit jaar Tithi Bhattacharya, medeauteur van het internationaal bekende manifest Feminisme voor de 99%. Het boek is een ideale instap om feminisme te leren kennen. In de RoSa-bib vind je niet alleen de Nederlandse vertaling, maar ook het originele Engelstalige manifest: Feminism for the 99%.
Bhattacharya is een marxistisch feministische activist en academica die in het bijzonder aandacht heeft voor antiracisme en dekolonisering. Als intersectioneel denker verbindt ze feminisme met de strijd van andere bewegingen, zoals de strijd van vakbonden tegen sociale ongelijkheid en de klimaatstrijd. Op Vrouwendag brengt ze een lezing over de structurele onderwaarding van levensbelangrijke taken zoals zorg, poetswerk en gezondheidszorg.
Het Nederlandse feministisch icoon Anja Meulenbelt reflecteert op het einde van de keynote vanuit de context van de Lage Landen.
Workshops, bondgenotentafels, muziek en zoveel meer
Naast de intergenerationele gesprekken en de keynote kan je je verwachten aan thematische workshops, netwerkingsmogelijkheden tijdens de bondgenotentafels, de onthulling van het standbeeld van de onbekende oorlogsvrouw, een slamworkshop, een stadswandeling, muzikaal talent, Ba Duan Jin-bewegingssessies en nog veel meer. Enkele documentaires leggen de brug tussen het feminisme van de jaren zeventig en het feminisme vandaag.
RoSa vzw tekent ook dit jaar weer strijdvaardig present. Je vindt ons tussen 14u en 15u bij de bondgenotentafels. Kom met ons spreken over het belang van genderbewust onderwijs in de strijd voor een gelijkere wereld van morgen, en pik je papieren exemplaar van onze nieuwste toolkit op rond gender in het lager onderwijs en buitenschoolse kinderopvang.
Het volledige programma:
Meer informatie over het programma – en eventuele last minute wijzigingen - vind je hier op de website van Furia.
Praktisch
Deelname aan de dag is gratis, maar een vrijwillige bijdrage wordt gewaardeerd. Die bijdragen zijn essentieel om Vrouwendag mee mogelijk te maken. Je kunt overschrijven op BE85 0011 3642 3506 of aan de ingang betalen. Richtbedrag: €5 voor wie het kan missen en €3 voor kleine inkomens, of steunbijdragen vanaf €10.
Wanneer: 11/11/2021 vanaf 10u30 tot 19u15
Waar: Provinciehuis, Provincieplein 1, 3010 Leuven (500m wandelen vanaf het station)
Toegankelijkheid: rolstoelgebruikers kunnen overal terecht in het Provinciehuis
Kinderopvang: in zaal 8-9 van 10u30 tot 12u30, en van 13u30 tot 17u.
Vrouwendag 2021 wordt georganiseerd door Furia in samenwerking met een lokaal platform van Leuvense vrouwen en organisaties, en met steun van Gelijke Kansen Vlaanderen, het Vlaams-Nederlands cultuurhuis deBuren en Stad Leuven.
In de pers:
- 'Ik wilde niet weer een token zijn waarmee een witte organisatie diversiteitspunten kan scoren' (Knack+, 10/11/2021)
- In aanloop naar Nationale Vrouwendag: terugblik op 50 jaar feministische strijd (De Wereld Morgen, 09/11/2021)
- De vrouwen die het verschil maken: 50 namen om te volgen (Knack+, 02/11/2021)
Meer weten?
- RoSa thema: 1972: Eerste nationale vrouwendag
- RoSa thema: Tweede feministische golf
- RoSa rolmodel: Simone de Beauvoir
- RoSa schrijft: Waarom de Vrouwendag in België op 11 november valt
- Pers:pectief 10/11/2020: Nationale Vrouwendag
- Een selectie van affiches van Nationale Vrouwendag uit onze archieven staat online
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- Feminisme voor de 99%: een manifest / Cinzia Arruzza, Tithi Bhattacharya & Nancy Fraser, 2019 – RoSa-ex.nr.: FII a/1244
- Brood en rozen: over klasse en identiteit / Anja Meulenbelt, 2019 – RoSa-ex.nr.: FII a/1239
- Wat zoudt gij zonder 't vrouwvolk zijn? Een geschiedenis van het feminisme in België / Monika Triest, 2018 – RoSa-ex.nr.: FII m/791
- Feminisme: terug van nooit weggeweest / Anja Meulenbelt, 2017 – RoSa-ex.nr.: FII a/1150
- 't Is nog niet in de sacoche: de vormelijke en inhoudelijke evolutie van de nationale vrouwendag, 1972-2002 / Anaïs Van Ertvelde, 2010 – RoSa-ex.nr.: FIIm/661
- 25 vrouwendagen in beelden en woorden: VOK feestboek / VOK, 1997 – RoSa-ex.nr.: FIIm/327
- Het belang van het ontstaan en de impact van de vrouwendag op de vrouwenbeweging / Elke Speltincx, 1993 – RoSa-ex.nr.: FIId/46
- Het belang van het ontstaan en de impact van de Vrouwendag voor de Vrouwenbeweging (startrapport) / Elke Speltinckx, 1992 – RoSa-ex.nr.: FII d/92