16.12 | Populaire feministische hashtags in 2021

#BelieveWomen, #BelieveAllWomen en #EenStreepInHetZand

De twee eerste hashtags zijn tijdloze feministische hashtags die wereldwijd vaak worden ingezet in het debat rond seksueel grensoverschrijdend gedrag. In België werden ze in 2018 veelvuldig gebruikt  naar aanleiding van de zaak-De Pauw, en in februari 2021 terug van stal gehaald bij de start van de rechtszaak tegen de televisiemaker wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag en stalking. Met de hashtag #EenStreepInHetZand betuigen heel wat mensen in de showbizzwereld en daarbuiten hun steun aan de dertien vrouwen die besloten “een streep in het zand te trekken” en door zetten met een rechtszaak gezien het schuldbesef uitbleef.

#BaasOverWatIkDraag #IStandWithKaat, #BaasOverEigenLijf, #BaasOverEigenHoofd en #IntersectioneelFeminisme

In maart 2020 krijgt psycholoog en seksuoloog Kaat Bollen een disciplinaire waarschuwing van de tuchtraad van de Psychologencommissie wegens imagoschade aan de beroepsgroep. Die waarschuwing kwam er nadat een collega-psycholoog een klacht had ingediend over de - volgens hem - ‘gewaagde en sexy’ foto’s die Bollen op haar sociale media deelde. Bollen ging in beroep, maar dit werd in december 2020 verworpen. Het kwam tot een heuse mediastorm en die leidde ook tot een veel gedeelde actie op sociale media. Actievoerders riepen op om op vrijdag 15 januari 2021 een selfie te posten in kledij naar wens onder de hashtag #BaasOverWatIkDraag. Met deze ludieke knipoog naar de bekende “baas over eigen buik” slogan uit de tweede feministische golf eisen de actievoerders het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen op. Ze stellen dat het niet kan dat vrouwen in 2021 nog wordt verteld wat ze wel en niet mogen dragen, dat de kledij van vrouwen nog steeds een onderwerp is voor publieke controverse. Velen delen een selfie met de hashtags #BaasOverWatIkDraag, #IStandWithKaat en #BaasOverEigenLijf. 

Heel wat stemmen wijzen er in navolging van Bollens zaak op dat vrouwen met een hoofddoek dit recht op zelfbeschikking en keuzevrijheid inzake hun kledij eveneens structureel worden ontzegd in tal van sectoren. Met de hashtag #BaasOverEigenHoofd -  verwijzend naar het gelijknamige collectief Baas Over Eigen Hoofd! (BOEH!) - vragen zij aandacht voor de discriminatie die heel wat vrouwen dagelijks ervaren door de toenemende normalisering van hoofddoekverboden. Met de hashtag #IntersectioneelFeminisme tonen mensen zich solidair in de gezamenlijke feministische strijd voor keuzevrijheid en zelfbeschikking van alle vrouwen.

Illustratie van © Floor Compeers

#MoedersVoorAlleMoeders

De vzw Moeders voor Moeders  werd in januari 2021 door de rechtbank van eerste aanleg veroordeeld wegens discriminatie. De organisatie biedt hulp aan moeders en alleenstaande  vaders in nood, onder meer door het verdelen van voedselpakketten, kledij, speelgoed en andere spullen. Daarnaast beschikt de vzw, die gevestigd is in Borgerhout, over een cafetaria en kunnen hulpbehoevende ouders er op regelmatige momenten een arts raadplegen. Aan hulpbehoevende moeders die een hoofddoek dragen, werd echter gevraagd om deze af te zetten. Indien ze dit weigerden, mochten ze niet verder komen dan de inkomhal en konden ze dus niet gebruik maken van alle diensten. Ook vrijwilligers en begeleiders die een hoofddoek dragen werden gevraagd deze af te zetten, naar verluid omdat “sommige moeders zich niet op hun gemak zouden voelen” als vrouwen met een hoofddoek aanwezig waren. Unia, het nationaal mensenrechteninstituut dat discriminatie bestrijdt, ging in overleg met de vzw, maar stapte uiteindelijk naar de rechter toen duidelijk werd dat de gesprekken zonder resultaat zouden blijven. De rechtbank veroordeelde Moeders voor Moeders wegens discriminatie en legde een dwangsom op van €500 per keer dat een overtreding van gelijke behandeling wordt vastgesteld. De vzw volhardde echter en weigerde ook na de veroordeling het reglement aan te passen. In plaats daarvan hielden ze de deur nu voor iedereen dicht en bedienden ze hulpbehoevende ouders op straat. De saga leidde tot heel wat commotie op sociale media. Met de hashtag #MoedersVoorAlleMoeders veroordelen mensen het discriminerende gedrag van de Borgerhoutse vzw en vragen ze hen hun reglement te herzien en hulpverlening aan te bieden aan alle moeders, hoofddoek of niet. 

#TFBWLReadingChallenge

The Free Black Women’s Library is een zwart feministisch/womanist sociaal kunstproject en een (reizende) bibliotheek in North Carolina, in de VS.  De interactieve kunstinstallatie wil naar eigen zeggen de genialiteit, diversiteit en verbeelding van zwarte vrouwelijke auteurs vieren en in de kijker zetten. De bibliotheekcollectie behelst meer dan 4000 boeken, allemaal geschreven door zwarte vrouwen. Daarnaast organiseert The Free Black Women’s Library workshops, close readings, voorleescirkels, voorstellingen, culturele gesprekken die de ervaringen van zwarte vrouwen centreren en een maandelijkse leesgroep. De bezielster achter het project is Ola Ronke, zelf een queer, zwarte en feministische auteur. Ronke rundeeen tijdlang een amateuristische uitleendienst van thuis uit, waarmee ze vrienden wou aanmoedigen meer boeken te lezen die de ervaringen en identiteiten van zwarte vrouwen centreren. Toen ze vaststelde dat ze maar moeilijk aan bepaalde klassiekers kon geraken omdat boekhandels geen groot aanbod hebben in zwarte, vrouwelijke auteurs, besloot Ronke dan maar zelf een geprofessionaliseerde bibliotheek te starten. Door uitsluitend zwarte, vrouwelijke auteurs aan te bieden, wil ze het seksisme en racisme in de kunsten aanklagen, en het narratief veranderen. In een interview met NOW THIS zegt ze daarover: “Whoever’s point of view we’re hearing from is going to be the one whose voice is the most prominent.” In januari 2021 start Ronke via haar populaire Instagrampagina “The Free Black Women’s Library Reading Challenge”. Met die oproep nodigde ze volgers en sympathisanten uit om tegen 31 december 2021 minstens 25 boeken gelezen te hebben van zwarte, vrouwelijke of non-binaire auteurs. Duizenden boekenwurms postten doorheen het jaar de boeken die ze al lazen onder de hashtag #TFBWLreadingchallenge. 

#StopShaming

Met de hashtag #StopShaming vragen oud-politicus Tofik Dibi en bekende Nederlanders als Najib Amhali en Abdelkader Benali aandacht voor ‘shame sexting’. ‘Sexting’ is een neologisme dat de woorden ‘sex’ en ‘texting’ samentrekt, en betekent het sturen van seksueel getinte en vaak expliciete berichtjes en foto’s. Bij shame texting worden dergelijke beelden of filmpjes zonder iemands toestemming doorgestuurd met als doel de afgebeelde persoon te ‘shamen’ oftewel aan de schandpaal te nagelen. Deze sociale media actie kwam er na een onderzoek van KIS naar de impact van online shaming op tienermeisjes en hun moeders. Het rapport benadrukt dat er nood is aan meer open conversaties over seksualiteitsbeleving, betere seksuele opvoeding en ook meer aandacht voor mediawijsheid op school. Jeugdwerker Hanae Haddouch sprak in februari 2021 op de radio over de stijgende voorvallen van ‘shame sexting’ in coronatijden. Jongeren zit nog meer thuis, zitten nog meer op hun smartphone, ze vervelen zich en zoeken contact en spanning. De campagne rond de hashtag #StopShaming is dan ook vooral gericht aan politici, justitie en sociale media om preventief te strijden tegen een cultuur van online intimidatie waarvan vooral jongeren, en specifiek meisjes, slachtoffer worden. 

#ChooseToChallenge

Jaarlijks staat 8 maart, de Internationale Vrouwendag, wereldwijd in het teken van een thema. In het kader van de aanhoudende coronacrisis koos UN Women dit jaar voor het thema vrouwen in leiderschap, maar omdat een commerciële website genaamd ‘International Women’s Day’ met een groot bereik op de proppen kwam met een ander thema, namelijk het publiekelijk aanklagen van vooroordelen en ongelijkheid, volgden heel wat organisaties - waaronder RoSa - ook hun voorbeeld.