Populaire feministische hashtags van 2020
Sinds het digitale strijdperk woedt de feministische strijd uiteraard ook online en op de sociale media. Hashtags worden in het leven geroepen om taboes te doorbreken, meer zichtbaarheid te geven aan positieve campagnes en rolmodellen, of om seksisme te veroordelen. Zoals elk jaar biedt RoSa een overzicht van de populairste feministische hashtags van 2020.
Heb je nog suggesties? Mail ze door naar info@rosavzw.be.
Bron hoofdafbeelding: WikiCommons
#UnDíaSinNosotras
Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag organiseren Mexicaanse vrouwen op 8 maart een betoging tegen geweld op vrouwen. Femicide is immers een bijzonder groot probleem in het land. De betoging wordt het grootste protest in de Mexicaanse geschiedenis: meer dan 80.000 vrouwen komen op straat. Op 9 maart staakten de vrouwen in Mexico onder de noemer #UnDíaSinNosotras (#EenDagZonderOns). Ze werken niet, gaan niet naar school en blijven weg van sociale media.
Lees meer over femi(ni)cide bij de RoSa thema’s of over internationale vrouwendag 2020 in onze Pers:pectief van 04/03/2020.
#VraieFemmeAfricaine
Eveneens naar aanleiding van Internationale Vrouwendag gaat de hashtag viraal die stereotypes over Afrikaanse vrouwen hekelt: #VraieFemmeAfricaine. Het is de Ivoriaanse journalist en feminist Bintou Mariam Traoré die de hashtag op 25 februari 2020 de wereld in gooit. De aanleiding is een televisieprogramma over bevallingen waarin gezegd wordt dat “echte” Afrikaanse vrouwen niet via een keizersnede bevallen.
#LetsSwab
Met de hashtag #LetsSwab wil het Isala onderzoeksteam van de Universiteit van Antwerpen aandacht vragen voor hun citizenscienceproject dat in het voorjaar van 2020 officieel van start ging. Het onderzoek is om verschillende redenen baanbrekend. Niet alleen is er maar weinig wetenschappelijk onderzoek gebeurd naar het vaginaal microbioom, wat nochtans een belangrijke rol kan spelen in vruchtbaarheid en gezonde zwangerschappen. Ook is de manier waarop het onderzoek wordt uitgevoerd is bijzonder innovatief. Het Isala team zocht aanvankelijk 200 burgers om vanuit hun eigen badkamer stalen (oftewel swabs) af te nemen en op die manier te participeren aan het onderzoek. Het resultaat van hun oproep was overweldigend: maar liefst 5528 burgers waren enthousiast om deel te nemen.
Wist je dat dat de naam Isala ook niet zomaar gekozen is? Het is een eerbetoon aan Isala Van Diest, die in 1884 de eerste vrouwelijke arts in België werd.
Lees meer over Isala Van Diest in haar portret of lees meer over het onderzoek van de Universiteit van Antwerpen op de website van Isala of via RoSa schrijft: Isala I Samen schrijven we geschiedenis.
Foto door Studio Maria, met dank aan Isala
#NeTouchePasAMesEtudes, #HijabisFightBack en #BaasOverEigenHoofd
In het voorjaar van 2020 beslist het Grondwettelijk Hof het hoofddoekverbod van de Brusselse hogeschool Francisco Ferrer, waarover vijf studenten een klacht hadden ingediend bij Unia, niet te vernietigen. Een van de getroffen studenten Zahra stelt: "We moeten blijven strijden voor dit recht. Het is belachelijk dat we in 2020 nog tegen vrouwen zeggen hoe ze zich moeten kleden." Omdat de beslissing een ernstige impact heeft op de onderwijskansen van moslima’s die een hoofddoek wensen te dragen besluit het feministisch collectief Imazi Reine het er niet bij te laten en een betoging te organiseren in Brussel op 5 juli 2020. Ongeveer 1200 mensen tekenen present. In aanloop naar en in de weken na het protest wordt de actie in het kijker gezet en wordt er aandacht gevraagd voor de thematiek door middel van de hashtags #NeTouchePasAMesEtudes, #HijabisFightBack en #BaasOverEigenHoofd naar het gelijknamig collectief.
#WomenSupportingWomen en #ChallengeAccepted
In juli 2020 gaan deze twee hashtags internationaal viraal. Vaak gaan ze gepaard met een zwart-wit foto van een vrouw, meestal een selfie. Over de oorsprong van de hashtag heerst onduidelijkheid. The New York Times wijst erop dat er al in 2016 zwart-wit selfies gepost worden op sociale media met de hashtag #ChallengeAccepted als onderdeel van een sensibiliseringscampagne rond kanker. In de zomer van 2020 leeft de hashtag echter weer op in Turkije als sensibiliseringsactie rond femi(ni)cide. Dat gebeurt naar aanleiding van de gewelddadige dood van Pinar Gültekin, een jonge student die door haar ex-partner vermoord werd. Vrouwen in Turkije beginnen zwart-wit foto's van zichzelf te posten, naar analogie met de zwart-wit portretten van vermoorde vrouwen in Turkse kranten. De campagne wordt internationaal opgepikt en de hashtag wordt gretig gedeeld, al gaat de oorspronkelijke bedoeling van de sociale media campagne soms verloren. Voor velen wordt het niet meer dan een teken van female empowerment of gewoonweg van solidariteit onder vrouwen.
Ook de naam van Pinar werd een trending hashtag. De oorspronkelijke Turkse hashtags zijn #kadınaşiddetehayır en #istanbulsözleşmesiyaşatır, wat zoveel wil zeggen als "zeg nee tegen geweld tegen vrouwen" en "voer het Verdrag van Istanboel uit". In 2020 zijn de cijfers voor femicide in Turkije sinds 2014 met meer dan 400% gestegen.
Lees meer over femi(ni)cide bij de RoSa thema's of via RoSa schrijft: Verdrag van Istanbul.
#SayHerName
Een hashtag die al van enkele jaren terug dateert, maar sinds de Black Lives Matter beweging in 2020 een hoogtepunt bereikte is #SayHerName. Ondertussen kunnen we stellen dat Say Her Name een sociale beweging is die mensen bewust wil maken van de vele zwarte, vrouwelijke slachtoffers van politiegeweld in de Verenigde Staten. Feministische theoretici zoals Kimberlé Crenshaw leggen de nadruk op het intersectionele aspect van de hashtag. #SayHerName toont aan dat niet enkel zwarte Amerikaanse (jonge)mannen te maken krijgen met witte suprematie, raciale ongelijkheid en zelfs dodelijk politiegeweld. De hashtag vraagt aandacht voor de vrouwelijke slachtoffers van politiegeweld omdat zij vaak minder gekend zijn. De hashtag wordt vaak gedeeld met de namen van vrouwelijke slachtoffers, waarvan Sandra Bland, Tanisha Anderson en Breonna Taylor bij ons vermoedelijk het meest gekend zijn.
Bron foto: WikiCommons
#CiteBlackWomen
Een andere, ietwat oudere hashtag die heropleeft naar aanleiding van de Black Lives Matter protesten is #CiteBlackWomen. Op sociale media delen heel wat mensen leestips over raciale ongelijkheid en antiracisme onder de hashtag #EducateYourself. De hashtag #CiteBlackWomen wil de aandacht vestigen op het gebrek aan erkenning voor zwarte, vrouwelijke academici en auteurs die raciale ongelijkheid al lange tijd vanuit een intersectioneel perspectief benaderen. Tegelijk is de hashtag een aanklacht tegen de bias van algoritmen die vaak geen rekening houden met diversiteit.
#NotoriousRBG #RBGVote #RIPRBG #ForRuth
In september overlijdt de iconische feminist Ruth Bader Ginsburg, een opperrechter aan het Amerikaanse Hooggerechtshof, aan de gevolgen van kanker. Ze heeft als bijnaam RBG en de status van een rockster in Amerikaans liberale kringen. Verschillende hashtags doen de ronde na haar dood om deze progressieve vrouw, die haar leven lang strijdde voor verschillende burgerrechten en vrouwenrechten specifiek, te eren. Belangrijk is dat zij inzake het verhitte abortusdebat pro-choice was en vond dat de regering geen zaken had met de persoonlijke keuzes van vrouwen over hun eigen lichaam. Na haar overlijden wordt de conservatieve Amy Coney Barrett als het nieuwe negende lid van het Amerikaanse Hooggerechtshof aangeduid. Daarmee dreigen abortusrechten in de VS onder druk te komen.
Bron foto: WikiCommons
#30urenweek
Vrouwenorganisatie Femma pleit al jaren voor een arbeidsduurverkorting als remediërende maatregel om genderongelijkheid tegen te gaan. In 2019 voegt de organisatie de daad bij het woord en werken ze een jaar lang dertig uur per week - als het nieuwe voltijds - met behoud van loon. Het experiment werd begeleid en ondersteund door onderzoekscentra TOR van de VUB en Kind & Samenleving. In 2020 stellen ze samen hun bevindingen en onderzoeksresultaten voor. Uit hun evaluatie blijkt dat dit ‘nieuwe voltijdswerken’ heel goed werkt: medewerkers ervaren minder stress en de combinatie van werk, zorg en vrije tijd verloopt makkelijker. Het werk-privé-conflict verkleint, het schuldgevoel erover daalt en de band met het gezin wordt hechter.
Lees meer over het experiment van Femma in onze Pers:pectief van 15/10/2020 of lees meer over de dertigurenweek bij het RoSa thema arbeidsduurverkorting of in de RoSa leest: De strijd om tijd - Olivier Pintelon.
#stopfemicide
Ieder jaar staat 25 november in het teken van de Internationale dag tegen geweld op vrouwen. De hashtag #stopfemicide wordt in 2020 veelvuldig gebruikt om de vele moorden op vrouwen omdat ze vrouw zijn, aan te klagen. Geweld op vrouwen maakt vaak deel uit van een dodelijke spiraal: wat begint met verbaal en psychisch geweld leidt vaak tot slagen en verwondingen, en soms zelfs tot de dood. Femicide komt wereldwijd voor, bij alle lagen van de bevolking en op alle leeftijden.
Lees meer over geweld op vrouwen en femicide in onze Pers:pectief van 25/11/2020.
#MyBodyMyChoice, #PiekloKobiet, #AborcjaBezGranic en #WyrokNaKobiety
In 2020 kwamen abortusrechten wereldwijd onder druk te staan, wat de bekende slogan “My body, my choice” viraal deed gaan op sociale media. Met de hashtag #MyBodyMyChoice eisen vrouwen hun zelfbeschikkingsrecht, het recht om zelf te beslissen over het eigen leven en lichaam. In oktober 2020 wordt de abortuswet in Polen verstrengd. Polen heeft een van de strengste abortuswetgevingen in Europa: abortus is er enkel toegestaan in geval van incest, verkrachting of wanneer de zwangere vrouw in levensgevaar verkeert. De drie Poolse hashtags #PiekloKobiet, #AborcjaBezGranic en #WyrokNaKobiety halen daarmee al gauw de media.
Lees meer over abortus en de situatie in Polen in onze Pers:pectief van 19/10/2020 of over de voortdurende strijd rond het recht op abortus in eigen land in RoSa schrijft: Baas in eigen buik-strijd gaat door.
#EsAhora
“Nu is het moment”, zo kan je #EsAhora vertalen. Deze hashtag ontstaat in Argentinië om de pro-abortuscampagne van 2020 kracht bij te zetten. Op 29 december wordt het het eerste grote Latijns-Amerikaanse land dat abortus legaliseert, met 38 stemmen voor, 29 stemmen tegen, een onthouding en vier afwezigen.
#NiUnaMenos
Al sinds 2015 is de feministische Ni Una Menos-beweging (ook een hashtag) actief in Latijns-Amerika om gendergereleateerd geweld en feminicide aan te klagen. De beweging ontstond in Argentinië, maar kreeg al gauw navolging in heel de wereld waardoor ook de hashtag #NiUnaMenos (niet één minder) viraal gaat.
Lees meer over gendergerelateerd geweld of femi(ni)cide bij de RoSa thema’s.
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- #HashtagActivism: Networks of Race and Gender Justice / Moya Bailey, Sarah J. Jackson & Brooke Foucault Welles, 2020 - RoSa-ex.nr.: GII1 a/38
- Online othering: exploring digital violence and discrimination online / Karen Lumsden & Emily Harmer, 2019 - RoSa-ex.nr.: GI a/227
- Mediating misogyny: gender, technology and harassment / Jacqueline Ryan Vickery & Tracy Everbach (Eds.), 2018 - RoSa-ex.nr.: GI a/226
- Kill all normies: online culture wars from Tumblr and 4chan to the alt-right and Trump / Angela Nagle, 2017 - RoSa-ex.nr.: GI b/7
- Queers online: LGBT digital practices in libraries, archives and museums / Rachel Wecelbaum (Ed.), 2014 - RoSa-ex.nr.: A p/42
- #HerNetHerRights: mapping the state of online violence against women & girls in Europe / European Women's Lobby, 2017 - (digitaal beschikbaar)
- Taking feminist activism online: reflections on the "Keep Saartjie Baartman Centre Open" e-campaign / Selina Mudavanhu, 2013 - (leeszaal)
- Surfing feminism's online wave: the internet and the future of feminism / Stephane Ricker Schutte in FEMINIST STUDIES, Vol. 37, 2011, nr. 03 - (leeszaal)