In de categorie RoSa luistert raden we boeiende podcasts aan die zich bevinden op het snijvlak van gender en/of feminisme. Ditmaal valt die eer de Engelstalige podcast The Frontline te beurt, van de ILGA-Europe. Dat is de Europese afdeling van de internationale lhbt-emancipatiebeweging ILGA. We beluisterden een aflevering over trans inclusie in de Europese vrouwenbeweging, die niet toevallig op 31 maart 2023 - de Internationale Dag van Trans Zichtbaarheid - werd uitgebracht.
De ILGA is een koepelorganisatie die meer dan 700 lhbti activistische organisaties in Europa en Centraal-Azië vertegenwoordigt en namens hen optreedt. Met hun podcast The Frontline willen ze naar eigen zeggen luisteraars in contact brengen met de ‘frontlinie’ van queer activisme in de regio. In deze specifieke podcastaflevering werpt de ILGA een licht op de vele manieren waarop diverse actoren van de Europese vrouwenbeweging actief werken aan trans inclusie binnen de beweging en zich breder inzetten voor de strijd voor trans rechten en trans zichtbaarheid. Daarmee willen ze een ander geluid doen klinken dan het trans-excluderende narratief dat feministische debatten in de media schijnt te domineren.
De aflevering belicht niet alleen good practices en intersectionele bondgenootschappen, maar onderzoekt ook hoe een trans-excluderend radicaal feminisme zowel wordt gesterkt door, als in de kaart speelt van antidemocratische groeperingen.
Genodigden om samen deze balans op te maken zijn Caroline Hickson, regionale directeur van het International Planned Parenthood Federation European Network, Tanya von Knorring, directeur van Transfeminiinit, Finland en federaal vice-voorzitter van de Nationale LGBTI Finland, en tot slot Marion Böker van de Duitse NGO Deutsche Frauenring, die tevens in de raad zetelt van de International Alliance of Women (IAW) en de European Women’s Lobby (EWL). Samen met host Ciánan Russell (ILGA) bespreken ze wat inclusief en intersectioneel feminisme precies inhoudt in praktisch perspectief, en hoe trans inclusie de strijdpunten en strategieën van de vrouwenbeweging beïnvloedt.
Interessant zijn de historische evoluties die de sprekers vaststellen onder impuls van het politieke klimaat. Zo merkt Böker op dat de Duitse vrouwenbeweging aanvankelijk gefocust was op vrouwenemancipatie en dat thema’s zoals geweld tegen vrouwen - voornamelijk door mannen - daarin een grote speelde. Dit, samen met het gebrek aan kennis over en contact met trans of intersekse personen - maakte dat de beweging initieel weinig openheid of zelfs ronduit vijandig stond tegenover trans personen. Wel ziet Böker daarin een positieve evolutie: de Europese vrouwenbeweging is sinds de jaren 1960, 1970 naar haar inzien uitgegroeid tot een meer inclusieve en intersectionele feministische beweging, waar cis en trans feministen samen strijden tegen gendergerelateerd geweld. Waar Böker vandaag daarentegen minder positief over is, is het gevaar van fake news, de verrechtsing van het politiek klimaat in tal van Europese landen en de opkomst van antidemocratische groeperingen. Want dat kent ook zijn effecten op de feministische beweging, zo betreurt ze.
Caroline Hickson, die ook deel uitmaakt van de ILGA, ziet vooral veel allianties en gemeenschappelijke strijdpunten tussen trans personen en andere feministen. Naast een mogelijke dreiging van buitenaf om de kracht van deze versterkende partnerschappen te ondergraven, waarschuwt ze voor een mogelijk intern gevaar in de feministische beweging. Als feminisme voornamelijk een intellectuele strijd wordt die in academische kringen wordt gevoerd, dreigen cis feministen te veel in hun eigen ivoren toren te blijven en contact te verliezen met hun trans strijdzusters. Door enkel op theoretisch niveau met elkaar uit te wisselen en van elkaar bij te leren, ontbreekt er een cruciaal element van bottom-up organisatie die nodig is om feminisme op een praktisch niveau inclusief, intersectioneel en krachtig te maken. Actie voeren en fysiek samenkomen is volgens haar essentieel om elkaar au fond te begrijpen en voor elkaars belangen te kunnen opkomen.
In de podcast passeren tal van onderwerpen de revue die feministen kunnen inspireren om dagelijks hun intersectionele overtuigingen in de praktijk te brengen en zo de feministische beweging slagkrachtiger te maken. Daarbij reiken de sprekers verschillende adviezen en tools aan. Beluister de podcast en laat je inspireren.