Winter 2020: A Room of One's Own
2020 was een uitzonderlijk jaar, met een RoSa bibliotheek die maandenlang enkel op afspraak open was. Daardoor is het alweer even geleden dat je een Uitgelezen, de nieuwsbrief van de RoSa-bib, in je mailbox kreeg. In deze editie ligt de focus op A Room of One’s Own (1929), het feministische essay van Virginia Woolf, dat bij uitstek in coronatijden zijn relevantie blijft bewijzen.
Bron foto: eigen film still uit The Hours (Stephen Daldry, 2002)
Er is al ontzettend veel over COVID-19 geschreven en hoogstwaarschijnlijk zal er nog veel inkt over vloeien. Al vrij snel dook het virus op in nieuwe boeken: van Slavoj Žižeks Pandemic! tot Zadie Smiths Overpeinzingen en Ali Smiths Summer. Ook wij kunnen en willen er niet omheen: de pandemie beperkt onze vrijheden. Een van de meest verregaande gevolgen is de lockdown oftewel het verbod om contact te hebben met anderen en de verplichting om thuis te blijven. Het coronavirus heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat dit niet voor iedereen hetzelfde betekent. Wie heeft een (t)huis, een veilige ruimte voor zichzelf? Wie heeft een eigen kamer, een tuin, een she-shed / mancave of zelfs een tweede verblijf? Wie heeft, bij uitbreiding, de tijd en de luxe – en dus het geld – om zich alleen te kunnen terugtrekken? De link naar Virginia Woolfs A Room of One’s Own (in het Nederlands vertaald als Een kamer voor jezelf) is snel gemaakt. De titel verwijst naar de conclusie van een kritische gedachtegang die Woolf in haar tekst uiteenzet: “Een vrouw moet geld hebben en een kamer voor zichzelf om romans te kunnen schrijven.” Maar het thema reikt verder dan alleen literatuur: het signaleert de ongelijkheden tussen de seksen en de beknotting van de vrouw.
De Verenigde Naties rapporteerden al dat vrouwen het hardst getroffen worden door COVID-19 (maar ook dat zij aan de basis staan van de rehabilitatie na de crisis). De VN vragen dan ook aan regeringen om vrouwen een stem te geven in de besluitvorming. Ander opmerkelijk nieuws: deze epidemie is niet genderneutraal. Mannen sterven vaker aan het coronavirus. Vrouwen delen dan weer op andere fronten harder in de klappen: ze verdienen (en sparen daardoor) minder, hebben de meest onzekere jobs en leven vaker in armoede, een kloof die door de pandemie nog versterkt wordt. Zwangere of net bevallen vrouwen zijn erg kwetsbaar en in veel landen minder ondersteund dan bij ons. Ook zullen bijna tien miljoen vrouwen wereldwijd geen toegang gehad hebben tot anticonceptie of abortus door de coronamaatregelen. Bovendien tonen nieuwe studies aan dat de lockdowns pieken veroorzaken in huiselijk geweld, waarvan kinderen en vrouwen het vaakst slachtoffer van zijn. Het moge duidelijk zijn: het virus zet alle bestaande onrecht en ongelijkheden op scherp.
Bron foto: Wikimedia Commons
Terug naar het essay van Virginia Woolf, dat voor zowel een letterlijke als een figuurlijke ruimte voor de vrouw pleit. Aan het begin van A Room of One’s Own wil de anonieme, vrouwelijke verteller die een college voor jongens bezoekt, daar de bibliotheek betreden. Alleen wordt haar de toegang geweigerd. Dit vormt een mooie metafoor voor de genderongelijkheden die Woolf in de rest van haar essay zal aankaarten. Ze toont aan hoe verschillend de maatschappij omgaat met mannen en vrouwen, en hoe je geslacht daardoor een bepalende factor vormt in hoe je de wereld ervaart. Zodoende is het niet verbazingwekkend dat vrouwelijke schrijvers eeuwenlang ondergewaardeerd en ondergepubliceerd werden. Eind jaren twintig van de vorige eeuw wordt het idee van de intellectuele en artistieke minderwaardigheid van vrouwen immers nog niet in vraag gesteld. Een mannelijke tijdgenoot van Woolf, Arnold Bennett, verwoordt dat zo: “In creation, in synthesis, in criticism, in pure intellect women, even the most exceptional and the most favoured, have never approached the accomplishment of men.”
Tot op vandaag wordt A Room of One’s Own als een van de belangrijkste feministische teksten beschouwd over schrijven en over de ruimte van de vrouw . Het lijkt alsof Woolf met haar tekst over vrouwen en fictie de patriarchale manier van denken een spreekwoordelijke schop onder de kont wil geven.
Het essay behelst een variëteit aan speerpunten die centraal stonden in de eerste feministische golven; bijvoorbeeld de reeds vermelde economische zelfstandigheid, de objectivering van vrouwen, het recht op onderwijs en betaalde arbeid, maar ook rigide genderrollen en hun effect op literatuur en de geschiedschrijving.
Virginia Woolf is niet altijd eenduidig. Verschillende feministen hebben bepaalde passages (bijvoorbeeld wanneer Woolf het over androgynie heeft) dan ook anders geïnterpreteerd. “In elk geval, als een onderwerp buitengewoon controversieel is – en dat is elk vraagstuk over sekse – kun je er niet op vertrouwen dat je de waarheid spreekt,” zo dekt Woolf zichzelf van het begin in. Terugkijkend lijkt het alsof Woolf “het” feminisme, of een eensoortig feminisme, toen al afwijst, door middel van ironie of literaire omwegen en daaruit ontspruit haar eigen, ongrijpbaar, Woolfiaans feminisme.
They said
Wij vroegen aan enkele Woolf-adepten of -kenners om iets te schrijven over A Room of One’s Own. Hieronder vind je bijdragen van journalist Aya Noël, dichter Veva Leye, kunstcollectief buren (Melissa Mabesoone en Oshin Albrecht), theatermaker en docent Seppe Decubber en auteur Tessel Veneboer.
Verder willen we jullie de prachtige tekst van de Nederlandse schrijver en filmmaker Nina de Vroome niet onthouden. Tijdens de tweede lockdown schrijft zij een indringend portret van haar werkkamer. Een fragment:
Interview
Wij zijn verheugd voor deze Uitgelezen niemand minder dan Simone Atangana Bekono te hebben kunnen strikken! De Nederlandse auteur debuteerde in 2017 met hoe de eerste vonken zichtbaar waren en ontving verschillende prijzen voor deze dichtbundel waarin thema’s als ras, gender en geslacht sterk aanwezig zijn. In oktober van dit jaar kwam haar eerste roman Confrontaties uit.
Daarin switcht ze met gemak tussen verschillende registers, en vertolkt ze daarbij op een levendige manier het relaas en de gedachten van het jonge, onrustige hoofdpersonage dat met racisme geconfronteerd wordt. Atangana Bekono beantwoordt welwillend onze vragen over haar werkkamer en schrijfpraktijk.
RoSa leest
Een groot deel van de kennis bij RoSa is opgebouwd op basis van de zorgvuldig gecreëerde bibcollectie. Hieronder vind je recensies van boeken over vrouwen en literatuur. Deze keer bespreken we vanzelfsprekend, Virginia Woolfs Een kamer voor jezelf (1929), maar ook Joanna Russ’ How To Suppress Women’s Writing (1983) en De nieuwe feministische leeslijst (2019) samengesteld door Marja Pruis.
Het is geheid een van de bekendste feministische teksten die er bestaan. Zelfs wie Virginia Woolfs A Room of One’s Own uit 1929 (of Een kamer voor jezelf, de Nederlandse vertaling uit 2018 met voorwoorden van Gloria Wekker en Simon(e) van Saarloos) nog niet heeft gelezen, heeft ongetwijfeld - al dan niet bewust - de kerngedachten ervan meegekregen.
Met De nieuwe feministische leeslijst wil Marja Pruis de hedendaagse generatie feministen must-read literatuur aanreiken. Het boek bevat 21 essays van diverse auteurs die elk reflecteren op een feministische klassieker. De bundel inspireert om meer te lezen van al deze “radicale denkers, zachte eenlingen, dromers en drammers”.
Verschillende keren duikt Virginia Woolf op in de bundel: nu eens om Clarice Lispectors bekendheid in kaart te brengen, dan weer als spiegel om Carry Van Bruggens feminisme en vrouwbeeld te duiden. Het moge duidelijk zijn dat Woolf voor velen geldt als een belangrijke maatstaf in feministische literatuur, wat dat ook moge zijn – eveneens een vraag waarover verschillende essayisten zich buigen.
Niet onverwachts dus, dat ook een klassieker van Woolfs pen wordt besproken. Bregje Hofstede neemt je mee in de wondere, tragikomische wereld van Orlando, de held van het gelijknamige verhaal die niet alleen gendernormen overschrijdt, maar ook speelt met de grenzen tussen verleden en heden, werkelijkheid en fantasie. Net zoals in A Room of One’s Own, klaagt Virginia Woolf met dit waarachtige, maar fantastische verhaal de ongelijke behandeling aan van vrouwen met literaire ambitie en talent.
Joanna Russ legt in haar boek How to Suppress Women's Writing (1983) de weinig subtiele tactieken bloot waarmee onze samenleving ervoor zorgt dat vrouwelijke auteurs sneller in het verdomhoekje belanden. Het is in die zin een "gids" (vandaar de ironisch op te vatten titel) die veel voorkomende procedés beschrijft waarmee het schrijven van vrouwen wordt gedevalueerd.
Om te beginnen zijn vrouwen altijd al achtergesteld geweest op vlak van onderwijs, materieel bezit en dus sterk ontmoedigd of afgeschrikt om te schrijven, of bij uitbreiding, kunst te maken. Maar ook hun motieven worden in vraag gesteld, hun erfenissen bezoedeld en hun nalatenschap gewist uit de annalen van de geschiedenis. Tot op vandaag wordt literatuur van vrouwen nog al te vaak op een seksistische manier gerecenseerd. Een boek uit de jaren tachtig dat - helaas - maar niet gedateerd geraakt!
Bezoeker in de kijker
Voor elke Uitgelezen vragen wij aan een van onze bezoekers waarom ze een bezoekje brengen aan onze bibliotheek.
Deze keer is choreograaf Jan Martens op bezoek in de bib. Uitzonderlijk is hij niet op zoek naar boeken, wel komt hij langs om onderzoek te doen voor zijn opleiding aan de Bibliotheekschool in Gent. Hij kreeg immers als opdracht om een gespecialiseerde of wetenschappelijke bibliotheek te bezoeken. Jan vertelt ons dat hij eerst en vooral onder de indruk is van de website van RoSa: een eerste bastion van informatie.
"Ik vind het handig dat de meest recente aanwinsten ook de laatste nummers hebben per categorie, zo zie je in één oogopslag dat achteraan de nieuwste boeken in het rek staan."
De reden waarom hij RoSa uitkoos voor zijn opdracht is omdat hij veel leest en werkt rond feminisme en queer identity. In 2018 maakte Jan Martens nog samen met fABULEUS de voorstelling Passing The Bechdel Test waarin dertien v/x jongeren grasduinen door tweehonderd jaar teksten van de hand van verschillende womxn. Meer over de Bechdel test lees je hier.
Korte besprekingen
Elke editie van Uitgelezen focust op boeken omtrent een bepaald thema. Hieronder vind je een aantal korte besprekingen die bij het onderwerp van vrouwen en literatuur aansluiten!
Kerri Andrews
Wanderers: A History of Women Walking
London : Reaktion Books, 2020. 288 p.
RoSa-ex.nr.: M/529
“It has long been assumed that women in the eighteenth century (and, indeed, in the years since) did little or no walking more arduous than genteel strolls around well-tended gardens.” (p. 38-39) Het is die veronderstelling die Kerri Andrews in Wanderers (2020) voor eens en altijd de wereld uit wil helpen. De auteur belicht het gebrek aan erkenning voor vrouwen wiens wandelpraktijk een essentieel aspect was van hun schrijven. Ook in de geschiedschrijving over wandelen is merkbaar dat vrouwen amper een stem krijgen of gehoord worden. In haar analyse laat Andrews daarom tien vrouwen aan het woord over wat de combinatie wandelen-schrijven voor hen betekende in hun zoektocht naar een eigen plek. Een belangrijke rode draad is bijvoorbeeld de zoektocht naar vrouwelijk gezelschap en gelijkgezinden of de impact van het gebrek daaraan. Aan bod komen onder meer "de meest gewaardeerde geleerde vrouw van achttiende eeuwse Engeland", Elizabeth Carter, de bekende flâneuse Anaïs Nin, nature-writing pionier Nan Shepherd, A Room of One’s Own-auteur Virginia Woolf en hedendaagse auteurs zoals Cheryl Strayed en Rebecca Solnit die met Wanderlust een buitengewone geschiedenis van het wandelen schreef. Vraag die voorop staat in het boek: “Waarom is het zo moeilijk voor de helft van de wereldbevolking om al wandelend op pad te gaan en een eigen plek op te eisen?”
Sandra M. Gilbert & Susan Gubar
The Madwoman in the Attic : the Woman Writer and the Nineteenth-Century Literary Imagination
New Haven, Conn. : Yale University Press, 2020. 719 p.
RoSa-ex.nr.: GIV2 a/818
Toen deze klassieker in de feministische literatuurtheorie uitkwam in 1979, was dat bijna revolutionair. Niet alleen had nog niemand het in haar of zijn hoofd gehaald om erg uiteenlopende werken van Jane Austen, Mary Shelley, Charlotte en Emily Brontë, George Eliot, Elizabeth Barrett Browning, Christina Rossetti en Emily Dickinson in één volume met elkaar te vergelijken. Heel specifiek wordt er ingegaan op de ervaringen - het tweederangsgevoel tegenover mannelijke schrijvers bijvoorbeeld - en ontmoedigingen die deze auteurs ondergingen. Hoewel er veel kritiek kwam op de gender-essentialistische insteek, is het nog steeds een sleutelwerk dat enkele gemeenschappelijke beelden en thema’s van de Victoriaanse, vrouwelijke literaire traditie blootlegt. Extra: er is een heel hoofdstuk gewijd aan de mysterieuze zin "als we langs Miltons boeman heen kijken" uit Een kamer voor jezelf van Virginia Woolf!
Jan Postma (Ed.)
Jongens waren we: De problematische sekse in de literatuur
Amsterdam: Das Mag Uitgevers, 2020. 216 p.
RoSa-ex.nr.: M/528
De essaybundel Jongens waren we onderzoekt mannelijkheid in de literatuur en neemt enge visies op de korrel over wat het betekent om man te zijn. Welke rol neemt mannelijkheid op in romans? En kloppen deze dominante beelden van mannelijkheid wel met de realiteit? De negentien auteurs werpen in 22 essays hun kritische blik op de representatie van mannelijkheid en mannelijke personages in literaire klassiekers van mannelijke auteurs. Xandra Schutte vertrekt van Een brief aan mijn vader van Franz Kafka, Stephan Sanders zoomt in op Giovanni’s Room van James Baldwin, en Warda El-Kaddouri neemt Alfred Birney’s De tolk van Java onder handen, om er maar een paar te noemen. De essaybundel tracht met haar analyses een meer representatieve, genuanceerde en meervoudige kijk op mannelijkheid te vrijwaren.
Shani Orgad
Heading Home: Motherhood, Work, and the Failed Promise of Equality
New York: Columbia University Press, 2019. 290 p.
RoSa-ex.nr.: EII a/781
Vandaag krijgen vrouwen in kapitalistische samenlevingen de boodschap om “er gewoon voor te gaan” en “to have it all”: een indrukwekkende carrière en het daarbij horende hoge loon, een knus gezinsleven en goed onderhouden familiebanden, een spannend seksleven met hun partner, een topconditie, een geïnformeerde politieke mening, een druk sociaal-cultureel leven en dat allemaal met steevast gladgeschoren benen en gebrushte haren. In Heading home (2019) slaat Shani Orgad, professor media en communicatie aan de London School of Economics, deze illusie aan diggelen. Zestig jaar nadat Betty Friedan peilde naar de levenskwaliteit en -omstandigheden van witte, middenklasse vrouwen in Amerikaanse buitenwijken, stelt Shani Orgad soortgelijke vragen aan langopgeleide vrouwen die hooggeplaatste functies bekleden in de Londense bedrijfswereld en houdt ze hedendaagse genderrollen tegen het licht. Deze vrouwen groeiden namelijk op met de neoliberale belofte van de jaren tachtig, negentig en spiegelden zich bij hun eerste stappen op de arbeidsmarkt aan heersende vrouwelijkheidsnoties van vrije keuze, consumptiekracht, empowerment en economische zelfstandigheid. Wanneer ze een eerste kind krijgen, volgt de ontnuchtering en de ontgoocheling. In hun relaas wordt duidelijk dat moederschap het cruciale keerpunt blijkt dat hun carrière de das omdoet. Orgad plaatst deze persoonlijke ervaringen in een breder maatschappelijk verhaal en analyseert alle zogenaamde keuzes op vlak van work-life balans die vrouwen moeten maken, maar waar mannen zelden mee geconfronteerd worden. Deze grondige studie van interpersoonlijke en maatschappelijke machtsverhoudingen leest dan ook als een vurig pleidooi voor meer gendergelijkheid, zowel thuis als op de arbeidsmarkt.
Corina Koolen
Dit is geen vrouwenboek : de waarheid achter m/v-verschillen in de literatuur
Amsterdam: HarperCollins, 2020. 256 p.
RoSa-ex.nr.: GIV2 a/834
Mannelijke en vrouwelijke schrijvers worden anders beoordeeld. Corina Koolen ontdekte tijdens haar doctoraatsonderzoek, waarmee ze aanvankelijk op zoek was naar wat Nederlandse lezers als Grote Literatuur zien, dat het oordeel van haar respondenten afhankelijk was van het gender van de auteur. De (overwegend vrouwelijke!) lezers plaatsten voornamelijk werken van mannen bovenaan in de ranglijst. Andere voorbeelden: mannelijke hoofdpersonages vinden we meer literair dan vrouwelijke protagonisten. Mannenboeken verkopen beter en vrouwelijke auteurs krijgen minder aandacht in de pers. In Dit is geen vrouwenboek worden de subtiele vooroordelen en ongelijkheden omtrent gender en Nederlandstalige literatuur op een rijtje gezet en kritisch geanalyseerd.
Kate Manne
Entitled: How Male Privilege Hurts Women
Great Britain: Allen Lane, Penguin Books, 2020. 270 p.
RoSa-ex.nr.: FII a/1279
Waar de Australische moraalfilosoof Kate Manne zich in haar vorige boek Down Girl: The Logics of Misogyny (2018) boog over de werking van misogynie, ontleedt ze in dit langverwachte vervolg een ander cultureel fenomeen: geprivilegieerde mannen die menen recht te hebben op allerlei zaken - zoals seks maar ook op aanzien, status, macht, lichamelijke autonomie en zorg – en hun bijna aandoenlijke gevoel van verongelijktheid wanneer ze niet op hun wenken én met een glimlach bediend worden. Met humor en analytische precisie legt Kate Manne, professor filosofie aan de prestigieuze Cornell University, bloot waar dat gevoel van rechtmatigheid vandaan komt, hoe het in stand wordt gehouden en wat de gevolgen daarvan zijn voor de samenleving. Aan de hand van gekende dagdagelijkse voorbeelden zoals mansplaining en seksisme, belicht Manne niet alleen de culturele oorzaken en maatschappelijke gevolgen van schadelijke mannelijkheidsnormen, maar wijst zij evenzeer naar de mogelijkheden tot verzet. Wederom wapent Manne vrouwen om hun stem te laten gelden en hun rechtmatige plaats in te nemen in een wereld gemaakt op de maat van geprivilegieerde mannen.
Shawna Potter
Making Spaces Safer: A Guide to Giving Harassment the Boot Wherever You Work, Play and Gather
Chico: AK Press, 2019. 222 p.
RoSa-ex.nr.: EI a/236
Shawna Potter is punkzangeres en schreef een praktisch doe-het-zelf boek met advies over hoe je intimidatie kan aanpakken. Doordat ze thuis is in de podiumwereld, besluit ze daar te beginnen: door de zaaleigenaars te leren omgaan met (klachten over) intimidatie en hoe ze hun venues veiliger kunnen maken. Ze beseft dat dit geldt voor iedereen die een activiteit organiseert: je bent verantwoordelijk voor jouw ruimte en de mensen die er zich in bevinden. Jij hebt als organisator de macht om de regels te bepalen en om pakweg de toegang tot het toilet of de brandtrap voor iedereen toegankelijk te maken. Of je nu een huisfeestje geeft, van je kantoor een safer space wil maken of een leesgroep organiseert, iedereen kan met de suggesties van Potter aan de slag. Je vindt er checklists, vragen die je jezelf moet stellen, mogelijke manieren om te reageren en een boel handige tips om je ruimte inclusiever en veiliger te maken.
Deborah Levy
The Cost of Living: A Working Autobiography
London: Penguin Books, 2019. 208 p.
RoSa-ex.nr.: GIV2 a/824
The Cost of Living is het tweede deel in een autobiografische reeks van auteur Deborah Levy. Het boek geldt enerzijds als memoire, anderzijds als manifest over (vrouwelijk) schrijverschap en vrouw-zijn. Na te trouwen, kinderen te krijgen en te scheiden, beseft Levy op haar vijftigste dat het tijd is voor een nieuwe, andere en vrijere weg. Maar wat zijn we als vrouw als we geen echtgenote of moeder zijn? Welke ruimte kunnen we innemen? Wat betekent zo’n vrijere weg? Door reflecties op haar leven, keuzes en ervaringen, valt het Levy op dat mannen zichzelf vaak als middelpunt beschouwen, waardoor ze het merendeel van de beschikbare ruimte innemen. Dit doen ze met kleine dingen, zoals bijvoorbeeld door in verhalen te verwijzen naar "mijn vrouw" of "de vrouw van", zonder namen, alsof ze niet meer zijn dan dat. Als vrouwen daar tegenin gaan, wordt dat met weerstand onthaald:
"It had not occurred to him that she might not consider herself to be the minor character and him the major character. In this sense, she had unsettled a boundary, collapsed a social hierarchy, broken with the usual rituals." (p. 3)
Wat The Cost of Living – naast het thema uiteraard - de moeite waard maakt, is de manier waarop Levy korte fragmenten van ervaringen en hersenspinsels op een hoog literair niveau met elkaar weet te verweven. Daardoor voelt het fragmentarisch opgestelde boek toch als één geheel aan. En hoewel het alleen haar verhaal is, zal het herkenbaar zijn voor vele andere vrouwen.
RetroRoSa
Al veertig jaar wordt er gebouwd aan de RoSa-collectie. Hier tonen we je een bijzondere parel uit onze collectie. In het licht van deze Uitgelezen, met als onderwerp Een kamer voor jezelf van Virginia Woolf, zetten wij graag de Vlaamse journalist en critica Maria Rosseels voor het voetlicht.
Virginia Woolf beschrijft in haar essay A Room of One’s Own en in haar schrijversdagboeken dikwijls mannelijke critici en hun oordelen over vrouwelijke schrijvers. Woolf dacht bijvoorbeeld dat mannelijke recensenten A Room of One’s Own niet zouden bespreken vanwege de "te vrouwelijke toon". Grappig genoeg schreef men achteraf over de "masculiene" stijl ervan. Op de vooravond van de publicatie voorspelt ze de ontwijkende grappen en kritiek in haar dagboek:
"I will here sum up my impressions before publishing A Room of One’s Own. It is a little ominous that Morgan [Forster] won’t review it. It makes me suspect that there is a shrill feminine tone in it which my intimate friends will dislike. I forecast, then, that I shall get no criticism, except of the evasive jocular kind . . .; that the press will be kind & talk of its charm, & sprightiness [sic]; also I shall be attacked for a feminist & hinted at for a sapphist . . . . I am afraid it will not be taken seriously. Mrs Woolf is so accomplished a writer that all she says makes easy reading . . . this very feminine logic . . . a book to put in the hands of girls."
Enter: Maria Rosseels. Als journalist, auteur en critica in het Vlaanderen van de jaren veertig tot zestig, beoefent ze een voor die tijd typisch mannenberoep. De katholieke Rosseels heeft voldoende moreel gezag om de dialoog aan te gaan met de toenmalige intelligentsia, politici en schrijvers. Figuren als Rosseels helpen door hun culturele en historische bagage en intellectuele openheid de spreidstand tussen links en rechts te verkleinen en het gespannen klimaat te ontladen.
Haar bekendste boek is Dood van een non (1971), dat helaas geen deel uitmaakt van de RoSa-collectie. In ons archief vinden we onder andere wel deze twee romans van haar terug: Vrouwen in licht en schaduw (1963) en Het woord te voeren past den man (1957).
“Het woord te voeren past den man… En zwijgzaamheid siert de vrouw” zo vangt Rosseels aan. De ironisch titel Het woord te voeren past den man bevat de woorden van de apostel Paulus, die als "vrouwenhater" gekend staat. De goede verstaander hoort dat voor Rosseels de alleenheerschappij van de man voorbij is. In dit boek schetst Rosseels de historische vrouwenhaat in het Westen – van Griekse filosofen over christelijke kerkvaders tot wereldlijke machthebbers.
“Waar ter wereld heb je ooit een meisje ontmoet, dat er uitzag alsof die goeie, ouwe, Conscience haar beschrijft?”
In Vrouwen in licht en schaduw (1963) schrijft Rosseels enkele portretten van historische vrouwenfiguren. Enkele heel bekende vrouwen – in het licht – komen aan bod, zoals Maria van Bourgondië, de gezusters Brontë, maar ook de minder gekende namen – in de schaduw – zoals Maaike van den Vondel en andere vrouwen die gedoemd werden de geschiedenis in te gaan als "echtgenotes van beroemde mannen". Zoals de achterflap beschrijft: "Het is een leerzaam amusement kennis te maken met deze vrouwenfiguren, getekend door een ras-schrijfster."
Aanwinstenlijst
De aanwinstenlijst is een up-to-date overzicht van nieuwe literatuur (boeken en digitale documenten) in de RoSa-bibliotheek. Je bent meer dan welkom om deze aanwinsten in onze bibliotheek te raadplegen en uit te lenen. Digitale documenten kunnen naargelang de auteursrechten online en/of ter plaatse in de bibliotheek geconsulteerd worden.
Samenstelling: Anne April
Wil je A Room of One’s Own graag lezen? In de RoSa bib vind je het Engelse origineel en de Nederlandse vertaling uit 2018, met voorwoord van Gloria Wekker en Simon(e) van Saarloos. Online kan je de Engelse versie lezen op The Internet Archive en via deze link kan je luisteren naar een audioversie. |
In de pers:
- De strijd om onszelf te kunnen zijn (De Standaard+, 21/08/2021)
- ‘Wie wil er nu nog testosteronproza lezen?’: Corina Koolen onderzoekt de genderkloof in letterenland (De Morgen, 16/10/2020)
- Recensie: Carry van Bruggen – Eva (Tzum, 14/10/2020)
- Hoe paternalistisch zijn algoritmes? (De Standaard, 29/08/2020)
- A room of one’s own? Today’s writers can’t afford such a luxury (The Guardian, 05/04/2019)
- En de vrouw, zij schreef voort (De Groene Amsterdammer, 12/06/2018)
- "When We Dead Awaken: Writing as Re-Vision", by Adrienne Rich (C'est la vie!, 28/01/2001)
- In faithful service to Virginia Woolf (New York Times, 16/10/2008)
- The women behind Mrs Woolf (The Telegraph, 28/07/2007)
- Maria Rosseels. Emancipatie als levenswerk (De Standaard, 19/03/2005)
- Thoughts on Peace in an Air Raid (Virginia Woolf, 21/10/1940)
Meer lezen?
- RoSa rolmodel: Virginia Woolf
- RoSa rolmodel: Maria Rosseels
- RoSa thema: Gender in de letteren
- RoSa schrijft: interview met Simone Atangana Bekono
- RoSa leest: Een kamer voor jezelf - Virginia Woolf
- RoSa leest: How to Suppress Women's Writing - Joanna Russ
- RoSa leest: De nieuwe feministische leeslijst - Marja Pruis (Ed.)
- RoSa kijkt: Chimamanda Ngozi Adichie - "The danger of a single story"
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- The bedside, bathtub and armchair companion to Virginia Woolf and Bloomsbury / Sarah M. Hall, 2007 – RoSa-ex.nr.: GIV2 m/146
- De ruimte van Virginia Woolf / Hein Groen, 1998 – RoSa-ex.nr.: T/551
- Virginia Woolf's women / Vanessa Curtis, Julia Briggs [inl.], 2003 – RoSa-ex.nr.: T/79
- Virginia Woolf and the F-Word: On the Difficulties of Defining Woolf's (Anti-)Feminism / Ute Kathman, 2012 – digitaal beschikbaar
- Women and writing / Virginia Woolf & Michèle Barrett (Ed.), 1979 – RoSa-ex.nr.: GIV2 a/325
- At home in the world: women writers and public life, from Austen to the present / Maria Dibattista & Deborah Epstein Nord, 2017 – RoSa-ex.nr.: GIV2 a/779