RoSa vzw licht elke twee weken een specifiek gendergerelateerd thema uit of bespreekt de genderdimensie van een actueel thema. Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag, die volgende week dinsdag op 8 maart plaatsvindt, gaan we dieper in op de geschiedenis en betekenis van deze jaarlijkse strijddag. Daarnaast lijsten we enkele activiteiten op die in de loop van volgende week plaatsvinden in het kader van Internationale Vrouwendag.
Gepubliceerd op 03/03/2022
Bron foto: Collecti.e.f 8 maars Leuven
Internationale Vrouwendag staat opnieuw voor de deur. Waarom de dag net op 8 maart valt, is niet eenduidig te verklaren. Vijf data die alvast een belangrijke rol gespeeld hebben in die evolutie:
Hoewel al in 1910 wordt opgeroepen tot een jaarlijkse Internationale Vrouwendag en dit het jaar nadien al gevolg krijgt in onder meer Duitsland, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland en de VS, verwijst men vaak naar 1921 als het jaartal waarin de Internationale Vrouwendag een vaste waarde wordt. Het Internationale Vrouwensecretariaat van de Derde Communistische Internationale beslist om die dag jaarlijks in het teken van gelijke behandeling voor vrouwen te stellen. Deze beslissing kent heel wat gevolg, maar dan voornamelijk in socialistisch en communistisch gezinde landen of kringen. Nadat het vrouwenstemrecht in vele landen verwezenlijkt wordt tijdens het interbellum en na de Tweede Wereldoorlog, verdwijnt de feministische strijd veelal naar de achtergrond. Daar komt echter opnieuw verandering in wanneer de tweede feministische golf de traditie van 8 maart in de jaren zeventig nieuw leven inblaast. In ons land worden op 8 maart betogingen voor het recht op abortus georganiseerd en gaan er ook betogingen door van Vrouwen Tegen De Krisis. Later volgen de Wereldvrouwenmarsen. Pas in 1978 erkennen de Verenigde Naties 8 maart als officiële Internationale Vrouwendag.
Constante in het verhaal: op 8 maart wordt er geprotesteerd, gestaakt en actie gevoerd om de ongelijke behandeling en kansen van vrouwen aan de kaak te stellen, en wezenlijke gelijkheid op te eisen.
Doorheen de jaren vinden ook steeds meer conferenties, lezingen en andere evenementen plaats, met als doel de solidariteit tussen vrouwen te versterken en een betere toekomst te garanderen voor huidige en toekomstige generaties.
In België hebben we niet enkel een Internationale Vrouwendag op 8 maart, maar staat er jaarlijks ook een Nationale Vrouwendag op de agenda. Die valt op 11 november en vindt voor het eerst plaats in 1972, nog voor de Verenigde Naties 8 maart consolideren als Internationale Vrouwendag. Waarom die extra dag er gekomen is in België, hoe die invulling krijgt en waarom die op 11 november valt, lees je in het RoSa thema over de eerste Nationale Vrouwendag in 1972 en in deze RoSa schrijft.
Internationale Vrouwendag staat elk jaar in teken van een ander thema. Dit jaar roept de UN Women op om stil te staan bij de rol van gendergelijkheid in de strijd voor een duurzame toekomst.
Wereldwijd worden vrouwen disproportioneel harder getroffen door de gevolgen van klimaatverandering en -rampen. De UN Women wijst erop dat meer vrouwen in armoede leven dan mannen, en dat zij afhankelijker zijn van de natuurlijke bronnen die bedreigd worden door klimaatveranderingen. Vrouwen zijn dus kwetsbaarder voor de impact van klimaatveranderingen. Die kwetsbaarheid verschilt naargelang iemands woonplaats, sociaal-economische status, ras/etniciteit, en nog meer identiteitskenmerken. Daarom is het belangrijk dat hun stem niet alleen aanwezig is in de strijd voor een duurzame toekomst, maar dat die ook effectief gehoord en gerespecteerd wordt. De UN Women stelt dat jonge meisjes en vrouwen vroeger én nu het voortouw nemen in klimaatbewegingen, en dat het belangrijk is dat dat zo blijft. Enerzijds omdat zij het meeste risico lopen om negatieve gevolgen van klimaatveranderingen te ervaren, en anderzijds omdat hun leiding en onderhandelingen tot meer effectieve acties leiden. Daarom moet er ingezet worden op het versterken én horen van die stemmen.
Gendergelijkheid, met oog voor intersectionaliteit, is dus ook onmisbaar in de strijd tegen klimaatveranderingen en richting een duurzame toekomst.
Voor het vierde jaar op rij organiseert het Collecti.e.f 8 maars een nationale vrouwenstaking om voortdurende ongelijkheid aan te klagen. Het collectief roept vrouwen* op om massaal het werk neer te leggen: niet alleen het betaalde werk, maar ook studies en al het onbetaalde, onzichtbare werk dat vrouwen vaak verrichten, zoals zorg, opvoeding en het huishouden. Hiermee willen ze aantonen dat, wanneer vrouwen het werk neerleggen, de wereld stilvalt.
*Collecti.e.f 8 maars bedoelt hiermee alle personen die zichzelf herkennen in de vrouwelijke identiteit en/of doorgaans gepercipieerd worden als vrouw. Het collectief roept in haar inclusiviteitsmanifest op zich open en verwelkomend op te stellen tegenover veelheid aan identiteiten die achter het woord ‘vrouwen’ schuilgaat.
Als kenniscentrum voor gender en feminisme steunt RoSa vzw de actie. Dinsdag 8 maart zullen zowel onze bib als onze kantoren gesloten zijn tijdens de gewoonlijke openingsuren. Ook de online dienstverlening wordt dan voor 24u on hold gezet. Op woensdag 9 maart hervatten we het werk en verwelkomen we je graag weer digitaal of op afspraak in de bibliotheek. Dan nemen we er vol goede moed opnieuw jullie info- en andere vragen bij. Wel wonen onze medewerkers verschillende relevante activiteiten bij op Internationale Vrouwendag en zullen we hierover berichten op sociale media. Zo ben je dinsdagavond vanaf 18u00 welkom in de RoSa bibliotheek voor een sofagesprek, georganiseerd door de Vrouwenraad en gehost door Yousra Benfquih, met Meron Knikman (voorzitter van de Vrouwenraad), Kathleen Van Den Daele (directeur van LEVL) en Arthemis Snijders (doctoraatsonderzoeker aan de UGent en kernlid van BOEH!). Minister van Gelijke Kansen Bart Somers reflecteert om 18u30 op de uitdagingen die hij ziet voor het feminisme vandaag, waarna Kim De Weerdt en Artemis Kubala van de Vrouwenraad hun nieuwe podcast Woman Is Present aankondigen. Toegang tot dit event is gratis, maar registratie is verplicht.