28.09 | Abortusrechten wereldwijd

Gepubliceerd op 28/09/2022

Volgens de Wereldgezondsheidsorganisatie eindigt ongeveer 61% van alle ongewenste zwangerschappen, en 29% van alle zwangerschappen, in abortus. Dat komt neer op zo’n 73 miljoen abortussen per jaar wereldwijd, waarvan iets minder dan de helft (45%) op onveilige wijze. Volgens schattingen vindt 97% van de onveilige abortussen plaats in uitgebuite landen. Onveilige abortus is de belangrijkste oorzaak van moedersterftes en leidt ook vaak tot blijvende letsels. Er wordt geschat dat onveilige abortus verantwoordelijk is voor ongeveer 70.000 moedersterftes en vijf miljoen ziekenhuisopnames per jaar. Dat is te voorkomen want legale abortus wordt - mits goede medische voorzieningen - beschouwd als een tamelijk veilige medische handeling.

Abortus komt voor in alle landen en is van alle tijden. Of abortus legaal is en daardoor in veilige, medische verantwoorde omstandigheden kan gebeuren, is echter de vraag.

Tot hoeveel weken zwangerschap en onder welke voorwaarden een abortus al dan niet is toegestaan, verschilt sterk van land tot land. Lees meer over de huidige abortuswetgeving in België en in vergelijking met Europa in het algemeen. Deze wereldkaart toont hoe de abortuswetgeving er per land uitziet. In de meeste landen is abortus legaal onder bepaalde voorwaarden. In landen waar de abortuswetgeving eerder restrictief is, kan het zijn dat abortus bijvoorbeeld enkel is toegestaan wanneer er een medische noodzaak is, om het leven van de zwangere persoon te redden dus. In landen met een soepelere abortuswetgeving kan abortus bijvoorbeeld worden toegestaan ongeacht de reden, maar binnen een bepaald termijn. De toegestane termijn varieert over het algemeen van zes weken (erg restrictief gezien een menstruatiecyclus soms zes weken kan duren en heel wat mensen na zes weken zwangerschap niet eens weten dat ze zwanger zijn) tot 24 weken (wanneer een foetus over het algemeen levensvatbaar wordt geacht).

In landen waar zwangerschapsafbreking volledig verboden is, is abortus zelfs niet toegestaan wanneer er een medische noodzaak is en de abortus met andere woorden noodzakelijk is om het leven van de zwangere persoon te redden.

Dat is het geval in onder meer Vaticaanstad, San Marino, Liechtenstein, Andorra, Malta, de Republiek Congo-Brazzaville, Dominicaans Republiek, El Salvador, Madagascar, Haïti, Honduras, Irak, Laos, Mauretanië, Nicaragua, Filipijnen (onduidelijk, meer uitleg hier), Senegal (onduidelijk, meer uitleg hier) en Suriname.

Verder zijn er heel wat landen waar abortus enkel is toegestaan als de zwangerschap het leven van de zwangere persoon bedreigt. De abortuswetgeving voorziet dan niet in het recht op abortus, maar vrijwaart wel de mogelijkheid om te aborteren als medische noodzaak. Dat is het geval in onder meer Afghanistan, Angola, Antigua en Barbuda, Bahrein, Bangladesh, Bhutan, Brunei, Brazilië, Dominica, Egypte, Centraal Afrikaanse Republiek, Chili,  Gabon (onduidelijk, meer uitleg hier), Guatemala, Indonesië, Iran, Ivoorkust, Jemen, Libanon, Libië, Malawi, Mali, Mexico, Myanmar, Nigeria, Oman, Oost Timor, Panama, Paraguay, Papoea-Nieuw-Guinea, Somalië, Zuid-Soedan, Sri Lanka, Soedan, Syrië, Tanzania (onduidelijk, meer uitleg hier), Uganda (onduidelijk, meer uitleg hier), Verenigde Arabische Emiraten en Venezuela.

Onder impuls van de ontwikkelingen in de VS (herlees onze Pers:pectief van 30/06/2022 over de val van Roe v Wade) werkte RoSa de afgelopen maanden aan een vernieuwd kennisdossier over abortus wereldwijd. Naast meer informatie over de geschiedenis van de abortuswetgeving in België en de huidige stand van zaken en aanhoudende strijdpunten op vlak van abortus in België vandaag, zoomen we in op een aantal geografische regio’s en lichten we daarbij telkens een drietal landen uit om algemene tendensen en interessante ontwikkelingen te ontrafelen.

In de pers:

• 10 mythes over abortus ontkracht (OneWorld, 09/05/2022)
• 'Dat er verschillende visies over abortus bestaan, is geen probleem, wél dat vrouwen niet zelf kunnen bepalen hoe zij handelen' (Knack, 17/05/2022)

Meer weten?

• RoSa thema: Geschiedenis van abortuswetgeving in België
• RoSa thema: Abortus in België vandaag
• Pers:pectief 30/06/2022: De val van Roe v Wade
• Pers:pectief 02/06/2022: Abortus
• Pers:pectief 29/10/2020: Abortusrechten onder druk
• RoSa schrijft: Baas in eigen buik-strijd gaat door 
• RoSa luistert: Podcast van De Standaard over Roe v. Wade 
• RoSa kijkt: Terzake over vijftig jaar Roe v Wade
• Women on Waves: Abortuswetgeving wereldwijd
• Een selectie van affiches over de abortuskwestie uit onze archieven staat online.
  

• Key Facts on Abortion (Amnesty International)
• Unintended Pregnancy and Abortion Worldwide (Guttmacher Institute, maart 2022)

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

• Abortion under Apartheid: Nationalism, Sexuality, and Women's Reproductive Rights in South Africa / Susanne M. Klausen, 2019 - RoSa-ex.nr.: C g/187
• After Roe: The Lost History of the Abortion Debate / Mary Ziegler, 2015 - RoSa-ex.nr.: Cm/0083
• Women's Rights ? The Politics of Eugenic Abortion in Modern Japan / Masae Kato, 2009 -  RoSa-ex.nr.: FII h/341
• Safe, Legal and Unavailable? Abortion Politics in the United States / Melody Rose, 2007 - RoSa-ex.nr.: C g/145
• Abortion, Sin and the State in Thailand / Andrea Whittaker, 2004 - RoSa-ex.nr.: FII g/756
• Safe Abortion: Technical and Policy Guidance for Health Systems / World Health Organization, 2003 - RoSa-ex.nr.: C f/289

Bron banner en hoofdafbeelding: Gayatri Malhotra via Unsplash

#Pers:pectief #Abortus #DeVrouwBeslist #ReproductieveRechten #BaasInEigenBuik #MyBodyMyChoice #Feminisme #Zelfbeschikking #RoSaschrijft