Podcast Making Rainbow Waves over intersekse rechten
In de categorie RoSa luistert bespreken we interessante podcasts over gender en/of feminisme die ons opvallen, die we warm aanbevelen of die we kritisch onder de loep nemen. In april 2024 maakt de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties een resolutie bekend die het geweld, de discriminatie en de wanpraktijken tegenover intersekse personen aankaart en wil bestrijden. Dit is een primeur en de eerste stap bij de VN om mensenrechten voor intersekse personen te erkennen, en vormt de aanleiding voor de podcastaflevering van Making Rainbow Waves van de ILGA die we beluisterden. Vier intersekse mensenrechtenactivisten komen samen en bespreken hun visie op deze resolutie en de toekomst van intersekse rechten en activisme.
Uit onderzoek blijkt dat een op de drie Vlamingen weet wat intersekse betekent. Volgens professor Joz Motmans (UGent) is dat geen complete verrassing: “Er heerst behoorlijk wat verwarring rond het begrip en er doen heel wat verschillende definities de ronde.”, zegt hij in De Morgen. Dat onbekend vaak onbemind is, voelen intersekse personen volgens hem dagelijks:
Om deze problematiek aan te kaarten publiceert de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in april 2024 een resolutie om de strijd aan te gaan met het geweld, de discriminatie, en de wanpraktijken waar intersekse personen mee te maken krijgen.
Deze resolutie wordt onder de loep genomen door vier intersekse mensenrechtenactivisten in Making Rainbow Waves, de podcast van ILGA World (the International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association). Crystal Hendricks (ILGA World), Obioma Chukwuike (Intersex Nigeria), Kimberly Zieselman (Outright International) en Kaisli Syrjänen (ISIO – Intersex Human Rights Finland and OII Europe) bespreken wat deze resolutie betekent voor de interseksebeweging, en delen hun eigen ervaringen als voorvechters van mensenrechten.
Uit het gesprek blijkt al snel dat intersekse personen en activisten zich in de steek gelaten voelen door andere bewegingen, onder andere de feministische. Volgens hen is er net veel overlap tussen de problematieken die beide groepen aankaarten. Het doorbreken van rigide gendernormen, het recht op zelfbeschikking, en een gelijke participatie aan de samenleving zijn enkele voorbeelden van deze gedeelde doelen.
Kimberly Zieselman duidt de antigenderbeweging aan als concreet voorbeeld van een gedeelde strijd tussen intersekse personen en feministen. Het feit dat intersekse personen niet in een van de twee heersende genderhokjes (vrouw of man) geplaatst kunnen worden, vormt volgens sommigen een bedreiging voor de traditionele westerse genderrollen. Het is daarom niet toevallig dat intersekse personen ook het doelwit zijn van de antigenderbeweging, die zich niet alleen focust op het behouden van deze rollen, maar ook op het voorkomen van elke variatie hierop:
De medicalisering van de lichamen van intersekse personen vormt een centraal thema in de resolutie van de VN. Intersekse personen worden namelijk vaak op jonge leeftijd geopereerd of ondergaan andere medische behandelingen zonder hun toestemming, en zonder voldoende sensibilisering van hun ouders of voogd. Dat gaat in tegen mensenrechten en patiëntenrechten, stellen de activisten. Ze hopen dan ook dat deze resolutie het begin betekent van wereldwijde verboden op dergelijke ingrepen, met uitzondering van de zeldzame gevallen waarin ze medisch noodzakelijk zijn.
De vier activisten delen verder ook nog hun ideeën over hoe intersekse rechten opgenomen kunnen - en moeten - worden door feministen en trans personen in hun activisme en onderzoeken, maar benadrukken vooral hoe belangrijk het is dat er middelen vrijgemaakt worden voor onderzoek en zorg specifiek gericht op intersekse personen:
In de pers:
- ‘Schandalig dat wij als intersekse mensen moeten uitleggen dat we bestaan’ (OneWorld, 26/07/2024)
- Intersekse personen protesteren voor ziekenhuis tegen genitale operaties: ‘Wacht tot kind inspraak heeft’ (De Morgen, 05/11/2021)
- ‘Onbekend is helaas ook onbemind’: amper een op drie Vlamingen weet wat intersekse betekent (De Morgen, 01/02/2021)
Meer weten?
- RoSa thema: Sekse en gender
- RoSa thela: Biologische diversiteit
- Pers:pectief 24/10/2024: Intersekse rechten als feministische kwestie
- Pers:pectief 12/09/2024: De Olympische Spelen
- Pers:pectief 09/05/2019: Intersekse in de sport
- RoSa rolmodel: Caster Semenya
- RoSa rolmodel: Willy De Bruyn
- RoSa kijkt: Documentaire Zij Hen Wij (She They Us)
Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:
- Envisioning African Intersex: Challenging Colonial And Racist Legacies In South African Medicine / Amanda Lock Swarr, 2023 - RoSa-ex.nr.: 101.3 SWAR 2023
- How The Clinic Made Gender: The Medical History Of A Transformative Idea / Sandra Eder, 2022 - RoSa-ex.nr.: FI m/352
- Gender Euphoria: Stories Of Joy From Trans, Non-Binary And Intersex Writers / Laura Kate Dale, 2021 - RoSa-ex.nr.: 101 DALE 2021
- Bodies In Doubt: An American History Of Intersex / Elizabeth Reis, 2021 - RoSa-ex.nr.: 101.3 REIS 2021
- Queer Embodiment: Monstrosity, Medical Violence, And Intersex Experience / Hilary Malatino, 2019 - RoSa-ex.nr.: 101.3 MALA 2019
- Ze wisten niet of ik een jongen of een meisje was: kennis, keuze en geslachtsvariaties: over het leven met en het kennen van intersekse condities in Nederland / Margriet Augustina Van Heesch, 2015 - RoSa-ex.nr.: 101.3 HEES 2015