De Zorgouderschap Podcast
In de categorie RoSa luistert bespreken we interessante podcasts over gender en/of feminisme die ons opvallen, die we warm aanbevelen of die we kritisch onder de loep nemen. Ditmaal zetten we De Zorgouderschap Podcast in de kijker, waarin zorgmama Line Van Roey ingaat op allerlei thema’s over zorgouderschap, nu eens met een gast, dan weer alleen of met haar partner. We luisterden naar de eerste en tweede aflevering van de podcast, waarin Line respectievelijk haar eigen verhaal als zorgouder deelt en ingaat op de betekenis en de impact van zorgouderschap.
Zorgouderschap verwijst naar ouderschap van een kind met speciale noden en extra zorgen.
De podcast
Toen Line voor het eerst zwanger was, luisterde ze graag naar podcasts over opvoeden en de ontwikkeling van kinderen. Al luisterend fantaseerde ze over de toekomst van haar eigen kind. Na de geboorte werden die podcasts niet langer gretig verslonden, maar doelbewust vermeden. Haar zoontje Aaron werd weliswaar vlot geboren, hij blijkt al snel een kindje met verhoogde zorgnoden. Na enkele maanden komt eindelijk de diagnose: Aaron heeft pontocerebellaire hypoplasie (type 1B), wat betekent dat zijn kleine hersenen en een deel van zijn hersenstam onderontwikkeld zijn. De gevolgen daarvan zijn verregaand en levenslang, niet alleen voor Aaron maar ook voor Line en haar partner Thomas.
De verhalen in de meeste podcasts over de gewoonlijke ontwikkeling en fasen van kinderen, werden daardoor plots confronterend. Aaron zou zijn eigen pad en zorgtraject hebben. Dat vergelijken met het pad dat in het algemeen als ‘gewoon’ wordt gezien, is moeilijk.
Line begon dan ook met De Zorgouderschap Podcast om zorgouders een hart onder de riem te steken en een platform te bieden waaraan zij zich wel kunnen spiegelen. Met deze podcast wil Line niet alleen een plek van (h)erkenning bieden aan andere zorgouders. Ook beoogt ze een breed publiek te informeren en te sensibiliseren over de impact van zorgouderschap op een gezin. Ouderschap an sich kan bij momenten uitdagend en eenzaam zijn; voor zorgouders geldt dat des te meer. Door persoonlijke verhalen, inzichten van experts en interessante tips en weetjes te delen wil Line taboes doorbreken en bijdragen aan een meer zorgzame omgeving voor zorgouders.
Zorgouderschap, wat is dat?
In de tweede podcastaflevering gaat Line in op de term zorgouderschap en het verschil met ouderschap. Ze verwijst daarbij naar de definitie van Ellen De Meyer, (zorg)ouder van Pia (2018-2024) en Briek (2016), en auteur van Zorgen voor jou (2023).
Line schaart zich achter deze ruime definitie van zorgouderschap, en duidt daarnaast de drie pijlers die de overheid hanteert om aanspraak te maken op de zorgtoeslag, oftewel verhoogde kinderbijslag. Die criteria omvatten de lichamelijke en de geestelijke gevolgen van de aandoening op het kind zelf (1), de gevolgen op het dagelijkse leven (2) en de belasting op het gezin (3). Vooral dat laatste vindt Line een belangrijk aandachtspunt, waar soms te weinig wordt bij stilgestaan.
In het verloop van de aflevering gaat Line uitgebreid in op de beproeving die zorgouderschap kan zijn voor een gezin. Ze vertelt hoe slopend het is om een medische mallemolen te moeten doorlopen en ongerust te moeten wachten op - of zelfs uitkijken naar? - een sluitende diagnose. Ze bespreekt administratieve lasten en gebrekkige zorgstelsels, moeizame zorgtrajecten en desillusionerende wachtlijsten, verwachtingen die niet worden ingelost en alle emoties die daarmee gepaard kunnen gaan. Zware emoties zoals onzekerheid, bezorgdheid, vermoeidheid, verdriet en zelfs rouw, maar ook een enorme dankbaarheid voor wat wel kan, voor ‘de kleine gelukskes’ en voor een stevig zorgnetwerk dat niet alleen betrokken is bij het zorgtraject van het kind, maar ook met het welzijn van de zorgouders. Rouw om een toekomst die nooit zal zijn, wat Manu Keirse ‘levend verlies’ noemde, komt ook in andere afleveringen van de podcast aan bod. In deze tweede aflevering hoor je meer over het continuüm van de zogenaamde zorgzwaarte en de impact op verschillende aspecten van het gezinsleven. Zoek bijvoorbeeld maar een babysit die met de speciale noden van je kind kan omgaan, of een school, verenigingen of jeugdwerk waar je kind kan floreren en een eigen netwerk kan opbouwen. Bij zorgouderschap komt veel kijken, dat is duidelijk. Dat maakt deze podcast des te waardevol.
Voor wie zorgouder is, biedt deze podcast erkenning en community. Wie geen zorgouder is, krijgt meer inzicht in de impact van zorgouderschap en wordt ongetwijfeld geïnspireerd tot meer begrip, solidariteit en ondersteuning.
Kortom: een must-listen voor iedereen!
Meer weten?
- RoSa thema: Arbeid en zorg
- Uitgelezen Winter 2024: Onbetaalde zorgarbeid (binnenkort beschikbaar)