Hannah Gadsby

Leven

Hannah Gadsby is op 12 januari 1978 geboren als jongste van vijf kinderen in Smithton, in het noordwesten van Tasmanië, een Australisch eiland. Van 1990 tot en met 1995 gaat Gadsby naar Smithton High School. Daarna studeert die verder aan Launceston College en de Universiteit van Tasmanië in de hoofdstad Hobart. In 2003 behaalt die hun bachelorsdiploma in kunstgeschiedenis aan de Australian National University in Canberra.

Na deze studies werkt Gadsby onder meer in een boekwinkel, als filmoperateur bij een openluchtbioscoop in Darwin en op een boerderij. Ook is die een tijd dakloos. Als Gadsby eind twintig is, rond 2006, experimenteert die met komedie.

In 2006 wint Gadsby op het Melbourne International Comedy Festival de Raw Comedy-wedstrijd voor beginnende stand-upcommedians. Daarna staat die op verschillende nationale en internationale podia en leren Australische kijkers Gadsby kennen als co-presentator van de talkshow Adam Hills Tonight. Van 2014 tot en met 2016 speelt die een fictieve versie van zichzelf in de serie Please Like Me.  Ook is die gekend als gast in humoristische quizprogramma's, waaronder Good News Week en 7 Days.

Vandaag woont Gadsby in Victoria, Australië.

Baanbrekende comedy

Hannah Gadsby is al twaalf jaar actief als comedien als die in 2017 de Edinburgh Comedy Award wint, een van de belangrijkste prijzen in het genre, met hun show Nanette. Tot dan toe gaan diens shows vooral over hun lesbische seksualiteit, coming-out, gewicht en mentale gezondheid. Het typerende in die verhalen is vaak zelfspot. Met Nanette gooit Gadsby het over een andere boeg: die wijst erop dat de meeste komieken die niet binnen het normatieve plaatje passen, enkel succesvol zijn als ze grappen ten koste van zichzelf maken – en Gadsby heeft er genoeg van. Die weigert zichzelf nog te vernederen op het podium ter entertainment van anderen. De comedyshow Nanette maakt furore en al gauw vergaart Gadsby wereldwijde bekendheid als komiek, maar ook als activist.

De show opent met hun ervaringen met discriminatie en geweld als lesbisch persoon in een patriarchale wereld. Daarbij steekt Gadsby diens woede over homofobie en geïnstitutionaliseerde vrouwenhaat niet onder stoelen of banken. Door aan te tonen wat de overheersing van witte, heteroseksuele mannen in de (kunst)geschiedenis heeft aangericht, klaagt die niet alleen seksisme in de kunstwereld aan, maar neemt die het hele patriarchaat op de korrel. Allerhande thema’s worden aangehaald, vaak doorspekt met persoonlijke anekdotes en ervaringen: van het ongemak van omstaanders die Gadsby’s genderexpressie niet altijd kunnen plaatsen over alledaags seksisme in de politiek tot seksueel geweld en jeugdtrauma’s.

Gadsby treedt op met Nanette voor uitverkochte zalen in Australië, Groot-Brittannië en New York. De show wordt in 2018 uitgezonden door Netflix en wint vervolgens een Emmy-award.

Nanette is zowel serieus als grappig en breekt met het stramien van traditionele comedy shows. Op het einde zegt Gadsby dat die niet meer zal terugkeren: “Ik heb het recht om boos te zijn, maar niet om mijn woede te verspreiden. Want voor je het weet, wordt woede haat. Wat we nodig hebben, is verbondenheid.”

Ondanks die belofte besluit Gadsby toch terug te keren na Nanette. In 2018 verklaart die in The New York Times dat als Louis C.K. een comeback maakt na zijn MeToo-schandaal en nog altijd volle zalen trekt, hun werk in de comedywereld blijkbaar nog niet af is.

Gadsby keert in 2019 terug met hun elfde solo-show, die Douglas heet, genoemd naar hun hond. In Douglas kijkt Gadsby verder dan het trauma dat centraal staat in Nanette. In 2017 heeft die de diagnoses ADHD en autisme gekregen, en in Douglas wil die het publiek een inkijk geven in hoe het neurodiverse brein werkt. Opnieuw volgen uitverkochte zalen, in de VS, Europa, Australië en Nieuw-Zeeland. Een opname van Douglas in Los Angeles is vanaf 2020 te zien op Netflix en wordt genomineerd voor twee Emmy-awards.

In 2022 is Gadsby opnieuw wereldwijd te zien in uitverkochte zalen met een nieuwe show: Something Special. Ook van deze zaalshow wordt een opname gemaakt die vanaf 2023 te zien is op Netflix. In tegenstelling tot Nanette en Douglas wil Gadsby met Something Special meer luchtigheid brengen: “For the next hour, we’re gonna feel good together, and then we can head back out there and be the mass-extinction event that we are.”, zegt die in de introductie van de show. 

Prijzen en erkenning

Gadsby’s eerste shows vallen in Australië in de prijzen en al vanaf 2007 wordt Gadsby geroemd als beloftevolle nieuwkomer. In 2013 wordt hun show Happiness is a Bedside Table voor meerdere awards genomineerd, waaronder die van beste show op het  Melbourne International Comedy Festival en de Helpmann Award.

In 2017 wint Nanette de Celebrating Significant Contributions Made by Women in Theatre Award van Last Minute, de Edinburgh Comedy Award, de Helpmann Award voor Best Comedy Performer, de Barry Award voor beste show, beste comedy op het Melbourne International Comedy Festival en op het Adelaide Fringe Festival. In 2018 wint Nanette de Comedy Special Of The Year op het Just for Laughs Festival Montreal en de Lilly Award in New York. In 2019 wint Gadsby met Nanette een Emmy Award in de categorie Outstanding Writing for a Variety Special. Nanette wint in 2019 ook de Peabody Award.

In 2020 wordt de show Douglas genomineerd voor twee Emmy-awards, in de categorieën Outstanding Variety Special en Outstanding Writing For A Variety Special.

In de pers:

• Hannah Gadsby maakt (nog meer) komaf met traditionele comedy in “Douglas” (Knack+, 22/05/2020)
• Comedy na ‘Nanette’: moet het altijd om te lachen zijn? (De Morgen+, 20/12/2018)
• Seriously, We Really Need to Talk About Nanette (Wired, 31/07/2018)
• The Comedy-Destroying, Soul-Destroying Art of Hannah Gadsby (The New York Times, 24/07/2018)
• “I broke the contract”: how Hannah Gadsby’s trauma transformed comedy (The Guardian, 16/07/2018)
• Hannah Gadsby, de vrouw die de heteroseksuele witte man aan het kruis nagelde (Knack+, 23/12/2018)

Meer lezen?

• RoSa thema: Cultuur
• RoSa thema: Seksueel geweld
• RoSa thema: Intersectionaliteit
  
• RoSa kijkt: Maysoon Zayid - "Ik heb 99 problemen... hersenverlamming is daar maar één van"
• Gender in de Pers 20/12/2018: Vrouwen en comedy
• Website van Hannah Gadsby

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

• Pretty / Funny: Women Comedians and Body Politics / Linda Mizejewski, 2014 – RoSa-ex.nr.: GIV2 a/752
• The Women Who Made Television Funny: Ten Stars of 1950s Sitcoms / David C. Tucker, 2007 – RoSa-ex.nr.: T/979
• The Penguin Book of Women’s Humor / Regina Barreca (Ed.), 1996 – RoSa-ex.nr.: GIV2 a/400
• The Joke’s On Us: Women in Comedy from Music Hall to the Present Day / Morwenna Banks & Amanda Swift, 1987 – RoSa-ex.nr.: GIV2 a/89
• The Unruly Woman: Gender and the Genres of Laughter / Kathleen Rowe, 1995 – RoSa-ex.nr.: GIV2 a/174
• Smile of Discontent: Humor, Gender and Nineteenth-Century British Fiction / Eileen Gillooly, 1999 – RoSa-ex.nr.: GIV2 m/50