hier komen promoties & acties

Linda Nochlin

Amerikaanse kunsthistorica die in 1971 een nieuw feministisch perspectief biedt op "de" kunstgeschiedenis

Linda Nochlin (1931-2017) is een Amerikaanse kunsthistorica en auteur, die in 1971 de kunstwereld op zijn kop zet met haar feministisch traktaat Why have there been no great women artists?. Sindsdien wint feministische kritiek op de masculiene geschiedschrijving van de kunsten aan belang. Doorheen haar carrière focust Nochlin zich niet alleen op de representatie van vrouwen in de kunst en het werk van ondergewaardeerde vrouwelijke artiesten, maar stelt zij zich evenzeer kritisch op opzichte van het diepgewortelde westocentrisme in de kunstgeschiedenis. Inclusiviteit is duidelijk het ideaal en de rode draad doorheen de academische en professionele carrière van deze baanbrekende academica.

Linda Nochlin

Leven

Linda Nochlin wordt geboren als Linda Natalie Weinberg op 30 januari 1931 in Brooklyn, New York. Later zal ze de naam van haar eerste man, Philip H. Nochlin, overnemen. De jonge Linda Nochlin studeert aan de Brooklyn Ethical Cultural School, dat bekend staat als een progressieve instelling. In 1951 haalt ze haar bachelor in de filosofie aan het Vasser College en een jaar later haar master in Engels aan Columbia University. In 1963 haalt ze haar doctoraat in de kunstgeschiedenis aan het Institute of Fine Arts aan de New York University. Nochlin specialiseert zich in negentiende en twintigste eeuwse kunst, met een specifieke focus op het werk van Gustrave Courbet, impressionisme en representatie van vrouwen in kunst alsook het werk van vrouwelijke kunstenaars.

Na haar doctoraat zet Nochlin haar volgende stappen in de academische wereld op de afdeling kunstgeschiedenis aan Yale University, het Graduate Center van de City University of New York en het Vasser College, waar zijzelf alumna is. Uiteindelijk vindt ze haar professionele thuis in het Institute of Fine Arts, waar ze lesgeeft tot aan haar pensioen in 2013.

Bron foto: Brooklyn Museum/Elizabeth A. Sackler Foundation / CC BY

Naast haar academisch werk, zetel ze in de Art Advisory Council van de International Foundation for Art Research en is ze (co-)curator van verschillende monumentale tentoonstellingen over de geschiedenis en prestaties van vrouwelijke kunstenaars, zoals Women Artists: 1550 – 1950 in het Los Angeles County Museum of Arts in 1976, en Global Feminisms in het Brooklyn Museum in 2007.

Tijdens haar rijk gevulde, professionele carrière zal Linda Nochlin uitgroeien tot een meermaals bekroonde en internationaal gekende kunsthistorica met een boon voor een feministisch perspectief. 

Op 29 oktober 2017 overlijdt Nochlin op 86-jarige leeftijd ten gevolge van kanker. 

Why Have There Been No Great Women Artists?

In 1971 verschijnt Nochlin's baanbrekende essay Why Have There Been No Great Woman Artists? in het tijdschrift Art News. De tekst wordt gezien als één van de grondvesten van de feministische kunstgeschiedenis. De Britse toonaangevende krant The Guardian noemt de tekst na verschijnen “Ondeugend, provocerend en iconoclastisch”. 

Nochlin neemt in het essay de machtige instellingen van de kunstwereld onder de loep, met een focus op hoe zij een impact hebben op vrouwen. Geen enkel onderwerp gaat ze hierbij uit de weg: van het in vraag stellen van de historische beperking dat je als vrouw in de kunstwereld verwacht wordt om de rol van model of muze in te vullen tot het idee dat enkel mannen onder de noemer “genie” zouden kunnen vallen. Ook het nogal beperkte beeld van de vrouwelijke seksualiteit laat Nochlin niet onaangeroerd. Zowel institutionele beperkingen als sociale conventies neemt de auteur onder de loep. De kunstfilosofische vraag “Wat is kunst?” laat ze evenmin ongeroerd.

Linda Nochlin's essay zet de hele kunst- en kunstgeschiedeniswereld op zijn kop en zet een innovatief proces in gang dat ook vandaag nog voortduurt: het herbekijken van kunst en kunstgeschiedenis door een feministische bril. Verschillende vrouwelijke artiesten die in hun tijd niet voldoende werden herkend voor hun talenten worden zo uit de vergetelheid gered, zoals bijvoorbeeld de barokschilder Artemisia Gentileschi die allerminst moest onderdoen voor haar mannelijke collega’s en tijdsgenoten.

Kunsthistorica, professor en auteur

De nood aan een nieuwe - feministische - blik op kunst en kunstgeschiedenis is iets dat Linda Nochlin gedurende haar hele carrière erg serieus neemt. Ze schrijft er niet enkel meermaals over, ze neemt het thema ook uitgebreid op in de lessen kunst die ze als professor zal doceren. De zoektocht naar wat het nu net betekent om te schrijven, denken en kijken als vrouw zal de rest van haar professionele carrière vorm geven. 

Haar essay Starting from Scratch: The Beginnings of Feminist Art History (1994) biedt een interessante blik op Nochlin's eigen “feminist worden”. In haar eigen woorden: 

"In 1969, three major events occurred in my life: I had a baby, I became a feminist, and I organized the first class in Women and Art at Vassar College."

Inclusiviteit in de kunsten

Hoewel Linda Nochlin auteur is van meerdere boeken, vindt zij het zelf cruciaal dat haar werk toegankelijk is voor een breed publiek, ook voor zij die zich mogelijks geen boeken kunnen veroorloven of zij die haar boeken niet meteen zullen aanschaffen. Inclusiviteit primeert steeds. Nochlin besteedt dan ook het merendeel van haar schrijftijd aan artikels en essays voor diverse magazines, zoals The Art BulletinArt in America & Art News. Later zal ze deze artikels verzamelen in diverse collecties, waaronder ook Women, Art and Power (1988) en Representing Women (1999). Beide boeken zijn in de RoSa-bibliotheek te raadplegen.

Invloed van Edward Said's Orientalism (1978)

Linda Nochlin's werk zal op een bepaald moment ook sterk beïnvloed worden door de noties die door Edward Said uiteengezet worden in zijn baanbrekende boek Orientalism (1978). Door het toepassen van Said's theorieën groeit Nochlin uit tot één van de eerste kunsthistorici die de notie van oriëntalisme meeneemt binnen de studie van de kunstgeschiedenis. 

Oriëntalisme wordt toegelicht als het feit dat “het Westen” vaak op een zeer paternalistische en totaliserende manier naar “het Oosten” kijkt en deze manier van kijken ook meegenomen wordt in weergaven van “het Oosten”, bijvoorbeeld in de kunstwereld. Oriëntalisme als een specifieke blik van West op Oost getuigt van een diepgeworteld en kortzichtig eurocentrisme om het zelfbeeld van het Westen als superieur te stutten. Naast haar feministische kritiek die beoogt de kunstwereld toegankelijker te maken voor vrouwen, heeft Nochlin dus ook oog voor andere vormen van discriminatie in de kunsten.

In de pers:

Boeken in de RoSa-bibliotheek:

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek: