Octavia E. Butler

Octavia E. Butler (1947–2006) staat alom bekend als één van de meest gevierde sciencefiction-schrijvers van de 20ste eeuw. In haar literaire werken brengt Butler sociale en raciale twistpunten in een complexe maar telkens opnieuw erg geslaagde relatie met het sciencefictionaspect tot uiting. Daarnaast biedt Butler in haar boeken ook ruimte aan gemarginaliseerde personen, identiteiten, relaties en seksualiteiten.

Bron foto: Nikolas Coukouma via Wikimedia Commons

Liefde voor sciencefiction en fantasy

De Afro-Amerikaanse Octavia E. Butler groeit op in Pasadena, California in de Verenigde Staten als een “socially awkard child” (zoals ze het zelf omschrijft). Ze brengt het merendeel van haar kindertijd door in de plaatselijke bibliotheek, waar haar liefde voor het schrijven stelselmatig groeit. Vooral sciencefiction en fantasieverhalen weten haar interesse te wekken. Wat op haar 12e begint met handgeschreven kortverhaaltjes groeit uiteindelijk uit tot een heuse literaire carrière. In 1971 verschijnt haar eerste officiële boek, Crossover. Vele verhalen zullen volgen.

Eén van haar bekendste boeken is ontegensprekelijk Kindred (1979), waarin een vrouw uit haar leven in de jaren ’70 gerukt wordt en terug in de dagen van de slavernij terechtkomt.

In al haar literaire werken brengt Butler sociale en raciale twistpunten in een complexe maar telkens opnieuw erg geslaagde relatie met het sciencefictionaspect tot uiting. Daarnaast biedt Butler ook ruimte aan gemarginaliseerde personen, identiteiten, relaties en seksualiteiten. Zo krijgen bijvoorbeeld polyamoureuze relaties, relaties tussen mensen met een verschillende huidskleur of achtergrond en relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht een platform in haar romans.

Erkenning

In 1995 wint Octavia E. Butler als eerste sciencefictionauteur ooit de prestigieuze MacArthur Fellowship (ook wel bekend als de ‘Genius Grant’). De MacArthur Fellowship is een Amerikaanse prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan een persoon "who show’s exceptional merit and promise for continued and enhanced creative work" in zijn of haar veld van expertise. Butler mag de prijs in ontvangst nemen voor de unieke combinatie van sciencefiction, mystiek, mythologie en Afro-Amerikaans spiritualisme die ze telkens opnieuw naar voren weet te brengen in haar literaire werken.

Dit is niet de enige maal dat Butler’s werk in de prijzen valt. Ze ontvangt verder onder meer ook nog de Hugo Award voor haar kortverhaal Speech Sounds (1984) en voor haar novelette Bloodchild (1985), alsook de prestigieuze Nebula Award, opnieuw voor Speech Sounds en later ook voor haar roman Parable of the Talents (2000). Deze prijzen gelden als dé belangrijkste prijzen voor sciencefictionauteurs in de Verenigde staten.

In 2010 wordt ze postuum als lid opgenomen in de Science Fiction Hall of Fame.

Zelf ook een beetje een mysterie

Octavia E. Butler is een zeer gesloten iemand, die erg gesteld is op haar privacy. Zo omschrijft ze zichzelf in een interview met de Seattle Times (1999) als volgt:

Butler is lesbisch, daar bestaat weinig twijfel over, maar mede door haar zeer voorzichtige aanpak van alles wat haar privéleven betreft, zal het altijd een beetje raden blijven naar meer informatie over haar engagement, eventuele relaties, ... . Net als haar vele verhalen is ook haar eigen leven zo steeds omringd door een vleugje mystiek.

Butler sterft op 25 februari 2006 op 58-jarige leeftijd aan de gevolgen van een val vlak voor haar huis.

Een kleine greep uit het literaire aanbod van deze auteur:

• Fledgling (2005)
• Kindred (1979)
• Parable-series (1993-1998) – met o.m. Parable of the Talents (1998), Lilith’s Brood (1987-1989)
• Patternest-series (1976-1984)

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek

• Octavia E. Butler / Gerry Canavan, 2017 – RoSa ex.nr.: GIV2 a/776
• Strange matings: science fiction, feminism, African American voices, and Octavia E. Butler / Rebecca J. Holden & Nisi Shawl, 2013 - RoSa ex.nr.: GIV2a/742
• De genetisch bepaalde hartstocht van een zeeanemoon: feministische sciencefiction als damesroman / Lies Wesseling - Artikel in ‘LOVER’, 1991