Pionier in de automatisering van het bibliotheekwezen
Computerprogrammeur Henriette Avram (1919-2006) ontwikkelt in de jaren zestig - zeventig MARC, een internationale gegevensstandaard voor bibliografische beschrijvingen, dat de automatisering van het bibliotheekwezen mogelijk maakt. Ook vandaag nog wordt wereldwijd gebruik gemaakt van het format.
De Amerikaanse Henriette Avram wordt geboren in Manhattan als Henriette Regina Davidson op 7 oktober 1919. Haar vader is een distributeur van horlogemateriaal. Avram's moeder is journalist voor The Public Ledger, een dagkrant in Philadelphia.
Henriette Avram droomt lange tijd van het ontdekken van een remedie tegen kanker. De ziekte komt namelijk frequent voor in haar familie. Het is dan ook een logische volgende stap dat ze geneeskunde gaat studeren. Ze doet dit aan Hunter College in New York.
In 1941 trouwt Henriette Davidson met Herbert Mois Avram, waarna ze zijn achternaam overneemt. Herbert Avram wordt niet lang na het huwelijk in dienst genomen bij de marine, waarna hij ingezet wordt in WOII. Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog is Herbert Avram een gedecoreerde luitenant-commandant.
In het gezin volgen drie kinderen: Marcie, Lloyd en Jay Avram. Lange tijd wonen ze in Henriette Avram's thuisbasis New York, tot Herbert Avram in 1951 een baan krijgt aangeboden bij de National Security Agency in Washington D.C. Het gezin verhuist nog een aantal keer voor de carrière van Herbert, maar eenmaal gesetteld in Virginia is Henriette Avram het beu om huisvrouw te zijn. Ze gaat wiskunde studeren aan George Washington University. Ook zal ze, een jaar na haar man, tot de National Security Agency toetreden. Ze wordt er één van de eerste officiële computerprogrammeurs.
Na ongeveer tien jaar dienst maakt Henriette Avram begin jaren zestig van de twintigste eeuw de overstap naar de private sector. Daar gaat ze voornamelijk als systeemanalist aan de slag bij verschillende bedrijven. Ook programmeren blijft op de agenda staan. Bij het bedrijf Datatrol Corporation doet Avram haar eerste professionele ervaring met bibliotheken op. Ze wordt er gevraagd om een computer science library uit te werken. Voor het ontwerp werkt Avram nauw samen met een bibliothecaris die haar wegwijs maakt in het jargon van het bibliotheekwezen. Tijdens dit project legt Avram de basis voor haar latere werk bij de Amerikaanse Library of Congress (LOC), de onderzoeksbibliotheek die verbonden is aan het Amerikaanse Congress en de facto dienst doet als nationale bibliotheek van de VS. Geen klein bibliotheekje dus.
In maart 1965 verneemt Henriette Avram dat er een vacature loopt bij de Library of Congress (LOC). Ze gaat er op in en krijgt groen ligt. Ze mag er aan de slag als systeemanalist bij het kantoor van de verantwoordelijke voor de informatiesystemen.
Avram's eerste opdracht bij LOC bestaat uit het analyseren van catalogusgegevens voor computerverwerking. Ze beseft al snel dat voor elk stuk informatie een afzonderlijk wiskundig algoritme nodig zal zijn. Een huzarentaak, aangezien er miljoenen items in de catalogus zitten. Avram werkt nauwgezet. Ze wil alles te weten komen over bibliografische controle, zodat ze zeker geen steken laat liggen. Wanneer Henriette Avram op het punt komt dat ze elk aspect van de bibliografische beschrijving grondig heeft onderzocht, vertaalt ze wat ze heeft geleerd aan bibliotheekkennis naar een reeks velden. Deze velden krijgen een naam (de tags), behandelingsinstructies (de indicatoren) en delen (de subvelden). Het MARC-project is geboren.
MARC staat voor 'MAchine-Readable Cataloging'. Bij de methode worden catalogi die op papier met inkt zijn vastgelegd geconverteerd naar computercatalogi. De hierdoor mogelijk gemaakte geautomatiseerde bibliotheeksystemen verhogen op hun beurt onder meer de haalbaarheid van interbibliothecair leenverkeer. Tegen 1971 wordt MARC over heel de Verenigde Staten toegepast. Twee jaar later gaat MARC ook internationaal in gebruik. MARC zorgt ontegensprekelijk voor een revolutie binnen de werking van bibliotheken. Door de jaren heeft het al verschillende nieuwe versies gekend. Vandaag de dag wordt gebruik gemaakt van MARC 21.
"We must not sit back and be satisfied, though, there is much more to do."
Henriette Avram's werk wordt enorm gewaardeerd binnen LOC. Ze groeit door naar Assistant Coordinator of Information Systems. In deze functie blijft ze het MARC-project leiden. Het piloot-project wordt uiteindelijk in 1968 afgesloten, waarna Avram het voortouw neemt binnen de volgende fase van het traject: de zogenaamde MARC Distribution Service. Deze fase gaat van start in maart 1969. Een jaar later maakt Henriette Avram alweer promotie. Ze wordt benoemd tot Chief of MARC Development Office.
Avram begint in haar tijd bij het LOC ook het RECON Pilot Project. Dit tweede project zal echter nooit voltooid worden. Diegene die het op dat moment voor het zeggen hebben binnen het LOC zijn geen fan van het concept, waardoor de insentive (retrospectieve conversie) later verspreidt over heel de VS zal plaatsvinden, in plaats van als een landelijk gecoördineerde inspanning. Avram zou dit als de grootste teleurstelling uit haar carrière beschouwen én als een grote tekortkoming voor het Amerikaanse bibliotheekwezen.
Ondanks deze tegenslag worden Avram's taken binnen het LOC jaar na jaar uitgebreidt tot ze in 1976 directeur wordt van het Network Development Office. In deze functie wordt Avram verantwoordelijk voor het coördineren van bibliotheeknetwerken en bibliografische bronnen en standaarden op zowel nationaal als internationaal niveau. Ook in de loop van de jaren '80 zal ze blijven doorgroeien binnen het LOC. Ze blijft er werken tot aan haar pensioen in 1992.
Wanneer Avram in 1969 een internationale bijeenkomst van catalogiseringsdeskundigen bijwoont, geraakt ze betrokken bij de opstart van de International Standard for Bibliographic Description for Monograph Publications (ISBD(M)). Ook neemt Avram de functie van voorzitter op zich van de LC Network Advisory Committee, een functie die ze meer dan een decennium zal bekleden. Tegelijkertijd fungeert ze ook als voorzitter van de Working Group on Content Designators binnen het International Federation of Library Association (IFLA). Daar wordt de ISBD gebruikt om een internationaal bruikbare versie van het door Avram ontwikkelde MARC-formaat te ontwerpen. Deze zal bekend staan als UNIMARC.
Hoewel ze buiten het bibliotheekwezen en de wereld van het coderen en de informatica amper gekend is, mag Henriette Avram voor haar pionierswerk inzake de automatisering van het bibliotheekwezen heel wat prijzen in ontvangst nemen. Een aantal opmerkelijke: Federal Women's Award(1974), Melvil Dewey Medal (1981), Joseph W. Lippincott Award (1988) en Distinguished Service Award from the Library of Congress (1992).
Henriette Avram zal uiteindelijk 86 jaar worden. Ze overlijdt op 22 apil 2006 aan kanker, de ziekte waarvan ze vroeger altijd hoopte dat ze er een remedie voor zou vinden.