hier komen promoties & acties

Tas Nooit Meer Een Tietloze

Nooit meer een #Tietloze

Studio Brussel zendt ieder jaar De Tijdloze uit, een eindejaarlijst van de honderd meest onvergetelijke pop- en rocknummers uit de recente muziekgeschiedenis. In 2017 jaar dook er slechts één soloartieste op in de lijst van tijdloze nummers en daarnaast mocht er één band meedoen met frontvrouwen die naam waardig. Zijn vrouwen dan niet tijdloos?

In 2018 bracht RoSa vzw daar samen met vele anderen verandering in, door campagne te voeren om massaal voor vrouwen te stemmen. Het resultaat: 6 vrouwelijke nieuwkomers in de lijst en in totaal 12 nummers gezongen door een vrouw. 

Dit jaar willen we (nog) beter doen. #DeTietloze

Waarom is het nodig om stil te staan bij de onderrepresentatie van vrouwen in eindejaarslijsten? En in de muziekindustrie tout court?

Als we denken aan de onderrepresentatie van vrouwen, dan denken we aan het gebrek aan vrouwelijke regisseurs in de filmwereld, de overwegend mannelijke politiek of aan het glazen plafond in grote bedrijven. Maar niet alleen de filmwereld en de politiek kampen met een genderonevenwicht. Ook de muziekwereld wordt nog steeds gedomineerd door mannen, ook al zijn de meeste grote popsterren vandaag vrouwen.

Volgens muziekjournalist Rufus Kain zijn vrouwen niet minder ambitieus, minder technisch of zelfs minder muzikaal, maar zorgen onbewuste gendervooroordelen waar we allen mee opgroeien ervoor dat minder vrouwen de muziekindustrie betreden, en moeten vrouwen die dat wel doen meer obstakels overwinnen: 

Studies tonen aan dat mannelijkheid vaker geassocieerd wordt met creativiteit. En dat eigenschappen die we aan een genie verbinden - zelfpromotie, onvoorspelbaarheid, asociaal gedrag - eerder vanzelfsprekend lijken bij mannen dan bij vrouwen. Zo stelt ook neuroloog Cordelia Fine in haar boek Testosteron Rex: het einde van de gendermythe.

Dat de notie dat vrouwen minder creatief zouden zijn, nog steeds hardnekkig aanwezig is om ons heen, is ook de conclusie van recent onderzoek van Stacy L. Smith, bezieler van het Annenberg Inclusion Initiative, een organisatie die onderzoek verricht naar diversiteit en inclusie in de entertainment industrie:

Zij analyseerde 600 hits uit Amerikaanse toplijsten tussen 2012 en 2017 en zag dat amper 22,4% van de artiesten vrouwelijk was. De statistieken achter de schermen zijn nog schrijnender: van de 2767 songwriters waren er maar 12,3% vrouwelijk. En vrouwelijke producers zijn nog zeldzamer.  

Vrouwelijke muzikanten getuigen over de muziekindustrie

Wereldwijd getuigen vrouwelijke muzikanten over de discriminatie die ze ervaren in de muziekindustrie.

Sinds vorig jaar is Muchaha actief, een online forum voor Chileense vrouwelijke muzikanten die hun ervaringen delen over geweld en discriminatie in de sector.

In Groot-Brittannië doen sterren al langer hun beklag. Bijvoorbeeld de popster Dua Lipa aan BBC News: “Het is voor een vrouw veel moeilijker om je te bewijzen als artiest, zeker als je geen muziekinstrument kan bespelen. Van een man wordt sneller aangenomen dat hij zelf zijn muziek schrijft. Van een vrouw vermoedt men meestal dat haar nummers voor haar geschreven zijn.” Singer-songwriter Raye vertelde aan de Britse ochtendkrant i dat ze haar ‘r&b style’ moest inperken om op zoveel mogelijk radiostations gedraaid te kunnen worden. En Kate Nash maakt al sinds 2012 onafhankelijk haar eigen muziek, zonder platenlabel. Naar eigen zeggen past ze niet in de sociale normen die worden verwacht van vrouwelijke popsterren (ze zou bijvoorbeeld “te luid” zijn). In 2017 financierde ze haar nieuwe album via Kickstarter. “Ik had verschrikkelijke meetings met platenmaatschappijen en ze gaven me het gevoel dat ik waardeloos was. Mijn advies naar jonge performers is: teken niet meteen een contract. Weet dat er andere opties zijn. Toen ik 18 was, tekende ik mijn contract in een kamer vol oude mannen die niks gaven om mijn (mentale) gezondheid en me lieten werken als een gek.” zei ze in een interview.

Aan vrouwelijke artiesten vraagt men sneller dan mannen of ze hun stijl of muziek willen aanpassen om ‘universeler’ te klinken. In de film A Star is Born, met Bradley Cooper en Lady Gaga, zie je hoe het personage van Gaga evolueert van een bescheiden singer-songwriter, die ten allen tijde zichzelf blijft, naar een glamoureuze popster in nauwe glitterpakjes. Een anonieme insider van de muziekindustrie vertelt: “In Post-Beyonce en Post-Rihanna-tijden lijkt het onmogelijk voor platenmaatschappijen om een nieuwe vrouwelijke performer naar voren te schuiven, zonder haar te transformeren tot een stijlicoon.”

Ook de Canadese muzieklegende Joni Mitchell had haar eigen willetje. Nadat haar producer Paul Rothchild beslissingen had gemaakt in haar plaats voor haar debuutalbum, besliste ze haar muziek nooit meer uit handen te geven. Toen men haar aanspoorde een hit te schrijven, schreef ze schertsend “You turn me on, I’m a radio”.

Besluit: vrouwelijke performers worden minder serieus genomen, krijgen minder experimenteerruimte en worden vaak in een keurslijf gedwongen.

De muziekindustrie in Vlaanderen doet beter 

In Vlaanderen werden op 30 januari 2018 de Vlaamse Grammys uitgereikt: de MIA’s (Music Industry Awards). 

Bijna één derde van de awards ging die avond naar vrouwen en nooit eerder namen zoveel vrouwen een MIA mee naar huis. Hierover schrijft De Morgen (30/01/2018): “De MIA’s moesten het [een tijd] ontgelden als de “Male Industry Awards”. Daar kwam deze editie verandering in. Coely (2), Melanie De Biasio en Blanche (2) legden beslag op vijf van de zeventien awards voor muzikanten. Een bescheiden begin, maar vooral: een ongezien record.” 

In de woorden van Coely: “Momma, now we celebrate!”. De Antwerpse Coely werkte sinds haar debuutsingle Ain’t Chasing Pavements non-stop aan haar carrière - waar ze als (zwarte) vrouw extra hard voor moest vechten - maar werd daar jarenlang niet voor gelauwerd. In haar speech op de MIA’s moedigde ze de organisatie aan om meer vrouwen in de spotlight te zetten.

In 2017 schreef Lindsi Dendauw (Girls go Boom) een opiniestuk genaamd “Je vindt geen punk op Groezrock” dat wat stof deed opwaaien. “De line-up kent een griezelig hoog gehalte aan witte heteromannen (met als uitzonderingen Cocaine Piss, Oathbreaker, Petrol Girls en Brutus).” schreef ze over het muziekfestival op Indiestyle. “Het is zo onprofessioneel dat ze me publiekelijk bashen. Zij zijn natuurlijk een grote organisatie en ik ben maar alleen. En weet je wat? Ik ben er zeker van dat het niet zo gegaan was als ik een man zou zijn. Een vrouw die een mening heeft over muziek en punk valt niet altijd in goede aarde”, vertelde ze aan Het Nieuwsblad (03/05/2017). Lindsi bleef niet bij de pakken zitten en richtte Girls Go Boom op, een booking agency dat meer meisjes en vrouwen op het podium wil zien.

Er zijn legio rockende vrouwen

Vrouwen worden dus vaak in de richting van de pop geduwd en minder gestimuleerd tot de ‘typische’ mannengenres zoals rock en hiphop. Toch zijn er legio rockende vrouwen. De jaren negentig brachten tal van eigengereide en interessante vrouwelijke rockartiesten voort zoals Kim Deal van Pixies en The Breeders, PJ Harvey, Kim Gordon van Sonic Youth en vele anderen.

Ook daar zie je helaas dezelfde vrouwonvriendelijke praktijken.

Kim Deal zei dat misogynie de ruggengraat is van de muziekindustrie. Ze getuigde over Charles Thompson, haar mede-bandlid bij Pixies. Hij zei: "Als Kim opkomt en gewoon glimlacht, dan wordt het publiek helemaal wild. Natuurlijk stoort me dat.” Deal vond dat die opmerking haar werk minimaliseerde: “Ik was aan het zweten en viel bijna flauw van de hitte, ik had net een beetje overgegeven in mijn mond en de vrouwonvriendelijke tourmanager had geen maandverband voor me geregeld, dus waarschijnlijk liep er op dat moment ook wat bloed langs mijn benen. (…) Maar het publiek werd gewoon wild omdat ik lachte, sure.”

Ook bij icoon PJ Harvey ging het niet altijd van een leien dakje. Zij bleef koppig haar eigen ding doen en bouwde een carrière op zonder toegevingen. Ze postte in 2012 (zonder commentaar) een excerpt van een muziekrecensie op haar Facebook profiel waarin stond hoe “this lass can hold her own with they boys”. De auteur van de tekst suggereerde verder ook dat je als man nooit ‘echt fan’ kan zijn van Harvey. Haar fans reageerden woedend.

Zo'n 'kleine' eindejaarslijst maakt wél degelijk een verschil

Bewustmaking is noodzakelijk en daarin speelt een lijst als De Tijdloze een cruciale rol: Studio Brussel zet immers de voorkeuren van heel Vlaanderen op de kaart. Bewustmaking wordt gevolgd door verandering en hopelijk een toekomst met meer erkenning voor vrouwen in de muziekwereld. 

Van 1978 tot nu stonden gemiddeld 2822 mannen tegenover 139 vrouwen en 20 duetten met een vrouw in De Tijdloze. Nochtans zijn er genoeg iconische vrouwen die muziekgeschiedenis schreven met onvergetelijke nummers. RoSa vindt dat het tijd is voor een eerherstel voor de Björks, Patti's en Missy's van deze wereld. 

Vorig jaar deden we het al: er stonden in 2018 nog nooit eerder zoveel vrouwen in De Tijdloze, en dat gaf best een kick. In totaal stonden er 12 nummers gezongen door een vrouw in de lijst en van de 12 nieuwkomers in de lijst waren er 6 vrouwelijk. 

Steun ons met de aankoop van een totebag en kom stemmen in De Studio in Antwerpen

Om er zeker van te zijn dat er minstens één extra soloartieste een plaats krijgt in de Tijdloze, roepen we massaal op om op PJ Harvey's topnummer Down by the Water te stemmen tijdens de Tijdloze-stemweek vanaf 21 november. PJ vierde net haar vijftigste verjaardag en maakt furore met haar muziek voor de populaire serie Peaky Blinders. Daarnaast hopen we dat stemmers ook andere favoriete vrouwelijke artiesten een plekje in de lijst gunnen. 

Voor de stemmers zonder inspiratie deelt RoSa in de week van 25 november en 1 december een top 10 ter inspiratie. Deze tien legendarische pop- en rockvrouwen hebben we vereeuwigd op (ecologisch verantwoorde) katoenen zakken die je online kan kopen, in onze RoSa-bibliotheek in Brussel, in de Groene Waterman in Antwerpen en van woensdag 27 tot vrijdag 29 november in de Foyer van De Studio in Antwerpen.

De tote bags zijn verkrijgbaar in de RoSa-bibliotheek in Brussel voor €15 per stuk. Vanaf vrijdag 22 november kan je de draagtas ook bestellen via onze Shopify, we sturen ze dan naar je op. Beperte oplage, tot de voorraad strekt!

Voor de echte muziekfanaten maken we een ultralange afspeellijst. RoSa's Tijdloze 100 afspeellijst is te beluisteren op Spotify, met meer dan 500 nummers van en door vrouwen. We nodigen stemmers tenslotte ook uit op onze 'Let's Push is Up' after work stemweek in De Studio in Antwerpen, waar er gestemd en gedanst kan worden op vrouwelijke artiesten en songs.  

Warme oproep: Denk ook aan een vrouwelijke artiest

Na een rondvraag zijn volgende vrouwelijke artiesten het populairst voor De Tijdloze. Laat je inspireren (in willekeurige volgorde opgesomd):

1. PJ Harvey - Down by the Water
2. Patti Smith - Because The Night
3. Kate Bush - Wuthering Heights
4. Björk - Army of Me
5. Billie Holiday - Strange Fruit
6. Missy Elliott - Work it
7. Beyoncé - Crazy in Love
8. Skunk Anansie - Weak
9. Blondie - Atomic
10. Coely - Celebrate 

Je kan hier je stem uitbrengen.


Meer lezen:

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

#Actie #Campagne #NooitmeereenTietloze #Genderongelijkheid #Muziek #RoSabeweegt