Frances E. Allen

In 2006 ontvangt de Amerikaanse wiskundige Frances E. Allen (1932-) als eerste vrouw sinds het ontstaan van de prijs (1966) de A.M. Turing Award. Deze prestigieuze prijs is genoemd naar de Britse wiskundige Alan M. Turing (1912-1954), onder meer bekend voor zijn bijdrage aan het kraken van de Enigma-code tijdens de Tweede Wereldoorlog. De A.M. Turing Award wordt door de Association for Computing Machinery (ACM) toegekend aan een individu voor die persoon's 'duurzame en fundamentele bijdrage aan de computerwereld'.

Frances E. Allen mag de prijs in ontvangts nemen voor haar theoretische en praktische bijdrage in het optimaliseren van zogenaamde compiler technieken en parallel programmeren. Een compiler is een computerprogramma dat, kort samengevat, programma’s in een hogere programmeertaal vertaalt naar een lagere programmeertaal.

International Business Machines Corporation

Frances E. Allen wordt geboren op 4 augustus 1932. Zij is de oudste van zes kinderen en groeit op in een boerderij in Peru, New York. Haar vader is landbouwer. Haar moeder geeft les in het basisonderwijs. Allen krijgt haar liefde voor wiskunde en fysica mee via een wiskundeleraar op haar middelbare school.

Een inspirerend voorbeeld want zij besloot om ook wiskunde te gaan studeren. Ze behaalde in 1954 haar bachelordiploma wiskunde aan de New York State College for Teachers. Vervolgens ging zij aan de slag als wiskundelerares op haar vroegere middelbare school.

Na de humaniora gaat Frances E. Allen eerst aan de slag als leerkracht. Na twee jaar lesgeven besluit Allen echter om ook haar mastertitel wiskunde te behalen. Ze schrijft zich in aan de University of Michigan. Hier volgt ze ook computerlessen, lessen die voor het eerst gedoceerd worden aan de universiteit. Allen leert er een IBM 650 computer programmeren.

Het Amerikaanse IT-bedrijf International Business Machines Corporation, kortweg IBM, organiseert in die periode toevallig ook jobinterviews op de universiteitscampus en biedt Allen een baan aan. Zij neemt deze mogelijkheid aan. Haar idee is dat ze op deze manier snel haar studieschulden zal kunnen afbetalen. Zodra dat het geval is, is ze van zins terug te keren naar het onderwijs. Het draait echter anders uit. De volgende 45 jaar zal Frances E. Allen aan de slag blijven bij IBM.

Compilen, compilen en nog eens compilen

Allen begint haar loopbaan bij IBM in juli 1957. Haar eerste opdracht is om de onderzoekers van IBM FORTRAN, een nieuwe programmeertaal, aan te leren. Een taal die ze zichzelf eerst ook eigen moet maken. Hierbij ontwikkelt Frances E. Allen een voorliefde voor het compilen, het vertalen van programmeertalen. Dit zal haar werkterrein blijven gedurende het grootste deel van haar loopbaan bij IBM. Gaandeweg komen er allerlei projecten bij waarbij de Harvest/Stretch computer haar eerste grote project werd. Stretch is een van de eerste supercomputers en Harvest een coprocessor voor Stretch, ontworpen voor het US National Security Agency (NSA) om de codes in geheime boodschappen te breken. Het volledige jaar 1962 brengt ze door op het NSA om de supervisie te doen over de installatie en de testfase van het systeem. Allen's laatste grote project is het PTRAN-project (Parallel TRANslation) in 1984. 

Gedurende haar hele loopbaan doceert ze naast haar baan ook als lector aan verschillende universiteiten.

Terugloop van vrouwen in de IT-sector

Frances E. Allen ziet met lede ogen de terugloop van vrouwen in de IT-wereld aan. In het begin van haar loopbaan zijn er veel vrouwen actief op haar werkterrein, het programmeren. De toenemende professionalisering van de sector zorgt er echter voor dat minder vrouwen voor een carrière in IT kiezen. Haar bezorgdheid over deze trend zet ze om in haar engagement voor het Institute for Women in Technology.

Frances E. Allen Women in Technology Mentoring Award

Allen krijgt ook verschillende onderscheidingen. In 1989 wordt ze als eerste vrouw benoemd tot IBM Fellow. De Women In Technology International Hall of Fame neemt haar in 1997 op in haar eregalerij. In 2000 wordt de Frances E. Allen Women in Technology Mentoring Award ingesteld door IBM. Frances Allen mocht als eerste deze prijs in ontvangst nemen. In 2002 ontvangt ze de Augusta Ada Lovelace Award van de Association for Women in Computing. In datzelfde jaar gaat Allen met pensioen. Ook na haar pensioen blijft ze nog actief. Als IBM Fellow Emerita blijft ze IBM bij verschillende projecten adviseren. De participatie van vrouwen in technologie blijft haar nauw aan het hart liggen. Ze reist nog het hele land door om hierover lezingen te geven.

In 2006 ontvangt Frances E. Allen als eerste vrouw sinds het ontstaan van de prijs (1966) de prestigieuze A.M. Turing Award.

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek

• Recoding gender: women's changing participation in computing / Janet Abbate, 2012 - RoSa-ex.nr.: EII m/127
• Gender-technology relations: exploring stability and change / Hilde G. Corneliussen, 2012 - RoSa-ex.nr.: DIII3p/1
• Technologies of inclusion: gender in the information society / Knut Holtan Sorensen, 2011 - RoSa-ex.nr.: EII a/716
• Gender codes: why women are leaving computing / Thomas J. Misa, 2010 - RoSa-ex.nr.: EII  a/702