In de categorie RoSa luistert bespreken we interessante podcasts over gender en/of feminisme die ons opvallen, die we warm aanbevelen of die we kritisch onder de loep nemen. Deze keer luisterden we naar DS Vandaag, de dagelijkse podcast van De Standaard waarin host Alexander Lippeveld in gesprek gaat met experts over een actueel thema. In de aflevering van 20 mei gaat het over de femosfeer. Journalist Kubra Mayda is te gast en geeft duiding.
De femosfeer is niet zozeer de tegenhanger van de manosfeer, zoals het onderwerp wordt ingeleid in de podcast, dan wel een verlengde van de manosfeer. De femosfeer verwijst naar online gemeenschappen waar meisjes en vrouwen samenkomen, zoals jongens en mannen in de manosfeer. De centrale ideeën van beide werelden zijn heel gelijkaardig. Zowel vrouwelijkheid als mannelijkheid worden er traditioneel en binair voorgesteld, met een ondertoon van genderessentialisme. Dat wil zeggen dat er wordt uitgegaan van een inherente mannelijke en vrouwelijke natuur die tegengesteld zouden zijn, maar die elkaar ook zouden complementeren. Conservatieve ideeën over relaties en seksualiteit zijn er populair, en traditionele genderrollen worden geromantiseerd.
Boegbeeld van de femosfeer volgens De Standaard is Lize Dzjabrailova, een Antwerpse twintiger met een enorm groot bereik - acht miljoen volgers op YouTube, zeven op TikTok en drie op Instagram - en een conservatieve boodschap aan vrouwen. Ze profileert zichzelf als grote zus van vrouwen, en geeft advies over hoe je “the hottest version of yourself” kunt worden.
Haar advies is expliciet gericht aan meisjes en jonge vrouwen, ook zij die niet op zoek waren naar dit soort content.
Algoritmen worden sterk beïnvloed door genderessentialisme, aldus Mayda. Jongens krijgen posts en video’s te zien over snelle auto’s en vechtsport, meisjes over kledij en make-up. Zo belanden ze al gauw in de manosfeer of femosfeer.
Een interessant inzicht uit de podcast komt van de Britse expert Jill Kay. Zij meent dat de aantrekkingskracht van de femosfeer voor jongere generaties voor een groot stuk te verklaren is door de onrealistische beloften van het dominante feminisme van vorige generaties. De gen Z’ers van vandaag hebben hun moeders zien worstelen met de combinatie werk en gezin. Zij zien dat voltijds werken en een tweede dagtaak in het huishouden niet alleen onhaalbaar is, maar een onaantrekkelijk toekomstbeeld voorspiegelt. Zij voelen zich bedrogen door feministische boodschappen als “women can have it all” en grijpen terug naar een eenvoudig, romantisch plaatje waarin klassieke genderrollen orde en rust lijken te brengen.
Meer over de femosfeer, de ideeën die daar gedeeld worden en de parallellen met de manosfeer in de podcast Vandaag van De Standaard met Alexander Lippeveld en Kubra Mayda. Wie nog nooit over de femosfeer gehoord heeft, maakt in deze laagdrempelige podcastaflevering kennis met deze digitale wereld. Wie daarentegen op zoek is naar meer diepgang, snuistert beter in onze bibliotheekcollectie of ons kennisdossier over de femosfeer.
Journalist: Kubra Mayda | Presentatie en eindredactie: Alexander Lippeveld | Redactie: Bas Schueremans | Audioproductie en muziek: Brecht Plasschaert | Chef podcast: Alexander Lippeveld