hier komen promoties & acties

Greta Thunberg

Greta Thunberg is een jonge klimaatactivist, geboren in Zweden in 2003, die internationale bekendheid vergaarde dankzij haar klimaatprotest. In 2018 besluit de dan 15-jarige Thunberg om op vrijdag niet naar te school te gaan - te staken - om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis. Haar actie wordt eerst met hoon onthaald, maar ze zet door en krijgt na verloop van tijd niet alleen nationale, maar ook internationale aandacht. Wereldwijd volgen jongeren haar voorbeeld en haar ‘Fridays for Future’ worden een nieuw fenomeen.

Leven

Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg werd geboren op 3 januari 2003 in Stockholm, Zweden. Ze is de oudste dochter van operazangeres Malena Ernman en acteur Svante Thunberg. Haar jongere zus heet Beata.

Wanneer Thunberg acht jaar oud is, hoort ze voor het eerst over klimaatverandering. Ze begrijpt niet waarom er zo weinig gedaan wordt aan deze aanstormende bedreiging voor de mensheid. Als gevolg wordt Thunberg depressief: wanneer ze elf jaar oud is, stopt ze met praten, gaat ze steeds minder eten en verliest ze tien kilo op twee maanden tijd. Later wordt ze gediagnosticeerd met het syndroom van Asperger, een dwangstoornis (OCD) en selectief mutisme. In haar TEDxTalk licht ze toe dat dit betekent dat ze enkel spreekt wanneer ze dat nodig acht.

“I was diagnosed with Asperger's syndrome, OCD and selective mutism. That basically means I only speak when I think it's necessary. Now is one of those moments.” Greta Thunberg in haar TEDxTalk (12/12/2018)

Gewapend met statistieken en wetenschappelijk onderzoek probeert Thunberg haar ouders aan te sporen om de koolstofvoetafdruk van het gezin te reduceren en zich meer in te zetten voor het klimaat door veganistisch te worden, aan upcycling te doen en niet meer te vliegen. Dat laatste betekent echter het einde van de internationale carrière van haar moeder. Wanneer ze in een interview voor The Guardian in september 2021 gevraagd wordt of ze zich schuldig voelt over het beëindigen van haar moeders carrière reageert ze verrast: "It was her choice. I didn't make her do anything. I just provided her with the information to base her decision on."

"To be honest, (her mother) didn't do it to save the climate. She did it to save her child because she saw how much it meant to her, and then, when she did that, she saw how much (Greta) grew from that, how much energy she got from it."It was her choice. I didn't make her do anything. I just provided her with the information to base her decision on.” Vader Svante Thunberg in een interview (BBC, 31/12/2019)

Klimaatprotest

Na bijna vier jaar geworsteld te hebben met depressie besluit ze in augustus 2018 actie te ondernemen: ze start met haar inmiddels internationaal bekende schoolprotesten. Iedere vrijdag trekt Thunberg naar het Zweeds parlement om dringende actie te vragen voor het klimaat. Ze maakt haar boodschap kenbaar door een plakkaat waarop te lezen staat: Skolstrejk för klimatet, wat zoveel betekent als schoolprotest voor het klimaat. Ondanks haar protest, houdt Thunberg haar gewoonlijke schoolritme aan en studeert ze ook op vrijdag - in kleermakerszit op de grond voor het parlement - tot het einde van de schooldag. Thunberg is dan vijftien jaar oud. Aanvankelijk steunen haar ouders haar niet. Haar vader is niet blij dat zijn dochter school mist maar geeft wel te kennen: "[We] respect that she wants to make a stand. She can either sit at home and be really unhappy, or protest, and be happy."

“We kids most often don’t do what you tell us to do. We do as you do. And since you grownups don’t give a damn about my future, I won’t either. My name is Greta and I’m in ninth grade. And I am school striking for the climate until election day.” Greta Thunberg op Twitter

De tweede week wordt ze vergezeld door andere studenten, leerkrachten en ouders. Haar actie begint steeds meer media aandacht te genereren, hoewel aanvankelijk enkel in Zweden. In september 2018 beschrijft ze haar protest voor het eerst als Fridays for Future, wat in maart 2019 gevolg heeft gekregen in meer dan zeventig landen. Op 20 september 2019 protesteren meer dan vier miljoen activisten in maar liefst 161 landen. Deze actie gaat dan ook de geschiedenis in als het grootste klimaatprotest ooit.

Twitteractivisme

Zoals vele activisten van haar generatie, voert ook Greta Thunberg strijd online. Sociale mediaplatformen als Twitter en Instagram gebruikt  ze om haar boodschappen wereldwijd kenbaar te maken en haar acties in de kijker te zetten. Thunberg mag dan wel bekend staan om haar korte, feitelijke verwoordingen, haar eerder pessimistisch discours en haar ernstige, beleefde spreekstijl, tegelijkertijd liet ze het internet al meermaals ontploffen door een haar kenmerkende eigenwijze, humoristische tweet. Feministische commentatoren zoals Rebecca Solnit merkten op dat de kritiek die Greta Thunberg krijgt vaak gekenmerkt wordt door misogynie en seksisme.

Donald Trump

Wanneer Greta Thunberg in 2019 bekroond wordt tot Time’s magazine persoon van het jaar, reageert toenmalig Amerikaans president Donald Trump schamper op Twitter: “So ridiculous. Greta must work on her Anger Management problem, then go to a good old fashioned movie with a friend! Chill Greta, Chill!” Elf maanden later verliest Trump de presidentsverkiezingen tegen democraat Joe Biden, hoewel Trump al gauw de uitslag in twijfelt trekt en propageert dat de verkiezing ‘gestolen’ is. Op Trumps Tweet om de telling te stoppen, reageert Thunberg met een sneer: “So ridiculous. Donald must work on his Anger Management problem, then go to a good old fashioned movie with a friend! Chill Donald, Chill!”

Andrew Tate

Op 27 december 2022 post de omstreden online entrepreneur en voormalig kickbokser Andrew Tate een opschepperige tweet over zijn uitgebreide sportauto collectie. Zijn bericht is rechtstreeks gericht aan Greta Thunberg. “Please provide your email address,” zo schrijft Tate slechts enkele dagen nadat hij weer was toegelaten op Twitter, “so I can send a complete list of my car collection and their respective enormous emissions”. Eerder werd Tate al van verschillende sociale mediakanalen verbannen vanwege haatspraak en misogynie. Hoewel het bericht van eind 2022 vermoedelijk bedoeld is als provocatie of om te spotten met Thunbergs klimaatactivisme, bijt Thunberg van zich af en zet ze hem op zijn plaats met slechts negen woorden:

Haar antwoord gaat in een mum van tijd viraal en wordt een van de top tien meest gedeelde tweets aller tijden. Wanneer Tate zijn imago probeert redden met een videoreactie, graaft hij zijn graf enkel dieper: in de video is een pizzadoos te zien van de Roemeense keten Jerry’s, wat niet onopgemerkt gegaan zou zijn aan de autoriteiten in Roemenië die al enige tijd op zoek zijn naar Tate. Niet veel later stormt de politie zwaar bewapend binnen bij Tate, en worden hij en zijn broer Tristan gearresteerd omwille van beschuldigingen van kidnapping, verkrachting en sekshandel. Hoewel een vertegenwoordiger later verduidelijkt dat het slechts een goed verhaal is en er al langer een actie gepland was om de broers te arresteren, heeft de interactie met Thunberg er wel voor gezorgd dat zijn arrestatie wereldnieuws haalde. Zelf relativeert Thunberg haar aandeel in de arrestatie van Andrew Tate met een al even humoristische tweet: “This is what happens when you don’t recycle pizza boxes.” 

“Beyond the entertainment value of what transpired over the past few days is a serious reminder of the intersection between machismo, misogyny, hostility to climate action and climate science, and the dank underworld of rightwing characters like Tate recruiting white boys and young men to their views.” Feministische auteur en commentator Rebecca Solnit in The Guardian (31/12/2022)

De tumultueuze uitwisseling op sociale media tussen Thunberg en Tate vormde het onderwerp van menig memes op sociale media en artikelen in internationale pers aan het einde van 2022.

Boeken, prijzen en erkenningen

In 2018 wordt het verhaal van het buitengewone gezin Thunberg gepubliceerd in Scenes from the Heart. In 2020 wordt dit boek geupdate en heruitgegeven als Our House Is On Fire: Scenes of a Family and a Planet in Crisis. Het hele gezin wordt geciteerd als auteur. In 2019 worden speeches van Greta Thunberg gepubliceerd door Penguin Books in de vorm van een boekje getiteld No One Is Too Small to Make a Difference. Uitgeverij De Bezige Bij publiceert in datzelfde jaar de Nederlandstalige versie: Niemand is te klein om het verschil te maken (beschikbaar in de RoSa-bibliotheek). Inkomsten van dit boek gaan naar liefdadigheid. In oktober 2022 verscheen The Climate Book van Greta Thunbergs pen bij Penguin Books. 

Greta Thunberg wordt wereldwijd erkend als een toonaangevende klimaatactivist, die zich ook uitspreekt voor bewustwording over autisme en neurodiversiteit.

Haar invloed op de internationale politiek, op jongeren en activisten wereldwijd wordt door de pers vaak omschreven als “het Greta effect”. Thunberg mocht al meerdere prijzen en onderscheidingen in ontvangst nemen, waaronder een eervolle Fellowship of the Royal Scottish Geographical Society. Ook werd Thunberg vernoemd in Time’s prestigieuze 100 Most Influential People in 2018 en op de Forbes lijst van The World's 100 Most Powerful Women in 2019. Amnesty International kende haar de Ambassador of Conscience prijs toe in 2019. Tot slot werd Thunberg ook genomineerd voor een Nobelprijs voor de Vrede in 2019, 2020, 2021 en 2022.


In de pers:

Meer weten?

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikservaring te optimaliseren. Door op ‘Ik ga akkoord’ te klikken of door gebruik te blijven maken van deze website, gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies. Wil u meer weten over cookies? Meer info

Ik ga akkoord