Rachel Carson

'Those who dwell, as scientists or laymen, among the beauties and mysteries of the earth are never alone or weary of life' 

Bovenstaand citaat is afkomstig van Rachel Carson, wetenschapper, auteur en vurig pleitbezorger voor het behoud van de natuur. Al in 1962 zet ze met haar boek Silent Spring het thema milieu en volksgezondheid op de publieke agenda. Door haar onverzettelijke strijd tegen het gebruik van pesticiden is deze wetenschapper en auteur van onmiskenbaar belang geweest voor het ontstaan van de moderne milieubeweging.

Fascinatie voor natuur en literatuur

Rachel Carson wordt op 27 mei 1907 geboren in Springdale, Pennsylvania in de Verenigde Staten. Het gezin Carson woont er op een eenvoudige boerderij omgeven door weilanden en boomgaarden. Het leven op en naast de boerderij fascineert Carson mateloos. Haar moeder, zelf enorm geïnteresseerd in de natuur, stimuleert de ontluikende interesse van haar dochter. Toch is het niet de liefde voor de natuur die op de eerste plaats komt. Rachel Carson droomt ervan om auteur te worden. Haar eerste verhaal wordt gepubliceerd in het kindertijdschrift St. Nicholas wanneer ze 10 jaar oud is. Het schrijven is een passie die Rachel Carson haar hele leven zal behouden.

Carson's jeugd loopt verder niet altijd van een leien dakje. Ze groeit op in een gezin dat maar moeilijk de eindjes aan elkaar kan knopen en periodes van echte armoede kent.

Wanneer ze 18 jaar is gaat Rachel studeren aan het Pennsylvania College for Women, waarvoor ze een beurs heeft gewonnen. Aanvankelijk kiest ze Engels als hoofdvak met de bedoeling auteur te worden. Na het volgen van een verplichte cursus biologie neemt haar interesse voor de wetenschap en natuur toch de bovenhand en wordt biologie haar hoofdvak. Tijdens de vakanties slaagt Carson erin een job te strikken in het Woods Hole Marine Biological Laboratory. Dit laboratorium ligt aan de oceaan en opent een nieuwe wereld voor haar. Ze ontwikkelt er een levenslange liefde en fascinatie voor het leven onder water.  

De Grote Depressie

Haar masterdiploma behaalt Carson aan de gerenommeerde John Hopkins Universiteit. Ze studeert magna cum laude af in 1932. Ze heeft nu een diploma maar geen zicht op een job. Het zijn immers de jaren van de Grote Depressie in de Verenigde Staten. Haar plan om te doctoreren moet ze wegens geldgebrek opgeven. Om in haar levensonderhoud te voorzien schrijft ze wetenschappelijke artikels voor kranten. Uiteindelijk neemt ze een baan aan als wetenschapper bij de overheid, bij het U.S. Bureau of Fisheries. In haar vrije tijd blijft ze schrijven en in 1941 verschijnt haar eerste boek Under the seawind, een ode aan de schoonheid van de oceanen. 

Vrouw met een boodschap

Rachels tweede boek over het zeeleven The sea around us wordt een bestseller in 1951 en blijft maar liefst 86 weken op de New York Times best-seller list staan. In 1952 geeft Carson haar baan bij de overheid op om fulltime auteur te worden. Zo slaagt ze erin om haar twee passies te combineren, het schrijven en de liefde voor de natuur.

In haar visie maken mens en natuur deel uit van hetzelfde ecosysteem. Dat ecosysteem ziet ze gevaar lopen door het massale gebruik van pesticiden, meer bepaald DDT. Rachel beschuldigt de chemische industrie van het doelbewust verspreiden van onjuiste informatie en ze vindt dat de overheid zich te volgzaam voor deze kar laat spannen. Daarom besluit Rachel om zowel haar expertise als wetenschapper alsook de kracht van haar pen te gebruiken om het thema aan te kaarten. 

Na vier jaar zorgvuldig onderzoek en verzamelen van bewijsmateriaal publiceert ze in 1962 haar baanbrekende werk Silent Spring. Hierin toont ze de gevaren aan die verbonden zijn aan het gebruik van pesticiden: de langdurige toxische resten ervan in zowel het water als in de grond, tot zelfs sporen ervan in moedermelk. Het boek is Rachels grote waarschuwing voor de macht die de mens heeft over de natuur, een macht die voortdurend misbruikt wordt. 

Rachel Carson krijgt de hele chemische industrie over zich heen. Zij bestempelen het boek als 'boosaardig' en 'hysterisch', maar de publieke opinie en de politieke wereld zijn wakker geschud.

Verbod op het gebruik van DDT

President Kennedy richt een presidentiële adviescommissie op na het lezen van het boek. Het rapport van deze commissie steunt Carson's wetenschappelijke bevindingen. Ook de senaat opent een onderzoek naar het pesticidengebruik en Carson getuigt er over haar onderzoek en doet beleidsaanbevelingen. In 1970 wordt het US Environmental Protection Agency opgericht als antwoord op een eis van Carson. Voorheen was dat bureau onder een andere naam verantwoordelijk voor zowel het reguleren van het pesticidengebruik als het behartigen van de belangen van de landbouwindustrie. Carson leverde meermaals kritiek op deze belangenvermenging. De Amerikaanse overheid komt in 1972 ook aan een andere eis van Carson tegemoet: het gebruik van DDT is voortaan verboden. 

Impact

Bovendien oefent Rachel Carson' werk een grote invloed uit op de groeiende sociale bewegingen in de jaren '60, meer bepaald op de idee dat mens en natuur met elkaar verbonden zijn. De ontstane milieugroeperingen hebben in het werk van Carson een sterke motivatie én bewijskracht gevonden. Carson zal ook van doorslaggevend belang zijn voor het ontstaan van het ecofeminisme en de doorbraak van vrouwelijke wetenschappers.

Rachel Carson heeft de veranderingen die zij teweeg brengt helaas nooit zelf kunnen meemaken. Ze sterft in 1964 aan de gevolgen van borstkanker. Kort voor haar dood wordt ze nog verkozen tot lid van de prestigieuze American Academy of Arts and Science.  

Meer lezen: The Right Way to Remember Rachel Carson / The New Yorker, 26 maart 2018. 

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek

• Headstrong: 52 Women Who Changed Science and the World / Rachel Swaby, 2015 - RoSa ex.nr.: EII m/138
• Rad American Women A-Z / Kate Schatz, 2015 - RoSa ex.nr.: W2/129
• Rachel Carson: legacy and challenge / Lisa H. Sideris & Kathleen Dean Moore, 2008 - RoSa ex.nr.: M/354
• The gentle subversive: Rachel Carson, silent spring, and the rise of the environmental movement / Mark Hamilton Lytle, 2007 - RoSa ex.nr.: T/1096
• Rachel Carson died of breast cancer : the coming of age of feminist environmentalism / Joni Seager - ARTIKEL In: SIGNS ; jaargang 28: nr 03 (spring 2003), p. 945-972 
  
• Super women in science / Kelly Di Domenico, 2002 - RoSa ex.nr.: T/758
• "Silence, Miss Carson!" : science, gender, and the reception of Silent Spring / Michael B. Smith - ARTIKEL In: FEMINIST STUDIES ; jaargang 27: nr 03 (fall 2001), p. 733-752 
  
• Rachel Carson: witness for nature / Linda Lear, 1998 - RoSa ex.nr.: T/524
• Als es Frühling war: von Rachel Carson zur feministischen ökologie / Patricia H. Hynes, 1990 - RoSa ex.nr.: FII o/19
• Ellen Swallow, Lois Gibbs an Rachel Carson: catalysts of the American environmental movement / ARTIKEL In: WOMEN'S STUDIES INTERNATIONAL FORUM; jaargang 08: nr 04 (1985), p. 291-298