hier komen promoties & acties

Willy Peers

Belgische gynaecoloog en emancipatorische pionier die zich zijn leven lang inzet voor toegang tot anticonceptie, pijnloze bevalling en het recht op abortus

Leven

Willy Peers is geboren op 17 maart 1924 in Kain, in de provincie Henegouwen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Peers actief in het verzet en in 1942 sluit hij zich aan bij de Kommunistische Partij van België (KPB). Na de oorlog begint hij aan zijn artsenopleiding aan de Université Libre de Bruxelles (ULB). In 1953 studeert hij af als chirurg en verloskundige, waarna hij zich specialiseert in de gynaecologie.

In 1959 wordt hij benoemd adjunct-directeur van het Centrum voor Verloskunde en Gynaecologie van de Provincie Namen. Vanaf 1964 is hij actief in de Groupe d’Études pour une Reforme de la Médecine (GERM), een vereniging van progressieve artsen die de geneeskunde in België willen verbeteren en moderniseren.

Hij wordt bekend als een maatschappelijk betrokken gynaecoloog die handelt vanuit een diepe sociale bewogenheid en respect voor de mens. Zijn leven lang zet hij zich in voor probleemloze toegang tot anticonceptie, pijnloze bevalling en het recht op abortus.

Hij doet dat in een tijd waarin dat niet vanzelfsprekend is: het verspreiden van en reclame maken voor voorbehoedsmiddelen is bij wet verboden in België tot 1973, wanneer het verbod onder druk van de vrouwenbeweging wordt opgeheven.

Pijnloze bevalling en anticonceptie

Wanneer Peers zich specialiseert als gynaecoloog, wordt epidurale anesthesie nog niet toegepast. Pijnbestrijding tijdens de bevalling heeft weinig prioriteit. Tijdens zijn specialisatie leert Peers over de mogelijkheden van pijnloos bevallen, ook wel de psycho-profylactische methode genoemd, die is ontwikkeld in Rusland. Hierbij wordt pijn tijdens de bevalling verlicht met (ademhalings-)oefeningen. Peers vindt het belangrijk dat deze nieuwe methoden aangeleerd wordt aan Belgische artsen. In de jaren vijftig zet hij zich in voor die kennisverspreiding door lezingen te geven in heel België.

Peers, die bekend staat als humanist, is daarnaast voorstander van familieplanning. Hij ijvert voor probleemloze toegang tot anticonceptiemiddelen. Op dat moment zijn anticonceptie en abortus bij wet verboden in België. Zowel artsen die abortus uitvoeren als vrouwen die kiezen voor abortus, zijn in die tijd nog strafbaar. De katholieke Kerk, de wetgevende macht en de Orde der Geneesheren verzetten zich bovendien hevig tegen de legalisering van abortus.

In 1955 sanctioneeert de Orde der Geneesheren dokter Peers omdat hij lezingen geeft over anticonceptie en vrouwen helpt aan de pil. Peers wordt meermaals geschorst en mag door de sancties zelfs geen patiënten meer ontvangen in het Centrum voor Verloskunde en Gynaecologie waar hij adjunct-directeur is. Peers vecht de beslissingen van de Orde van Geneesheren aan. Pas in 1985, na zijn dood, worden alle strafmaatregelen door het Hof van Cassatie opgeheven.

Rol in de abortusstrijd

Vanaf 1970 beheerst de abortuskwestie het publieke debat en de politieke agenda. Peers pleit voor legale toegang tot abortus en begint in dat jaar openlijk met het uitvoeren van zwangerschapsafbrekingen. In 1973 bereikt de abortusstrijd in België een hoogtepunt. Op 16 januari 1973 wordt dokter Willy Peers aangehouden voor het uitvoeren van abortus bij een zevenentwintigjarige vrouw met een mentale achterstand dat ongewenst zwanger was ten gevolge van een verkrachting. Het gerecht zegt weet te hebben van driehonderd zwangerschappen die Peers zou hebben afgebroken.

Zijn arrestatie zou moeten fungeren als een afschrikwekkend voorbeeld, maar heeft het tegenovergestelde effect: het brengt de abortusrechtenbeweging net in een stroomversnelling en winnen aan publieke steun. Enkele activisten richten in allerijl het “Peers-comité” op en organiseren steunacties: met petities, manifestaties en infoavonden brengt het comité de zaak-Peers onder nationale aandacht. Zij eisen de vrijlating van Peers en legalisering van abortus.

Bron foto: Bert Verhoeff via WikiCommons

Het onderwerp beheerst de publieke ruimte. Voor- en tegenstanders verscherpen hun standpunten. Kranten, radio en tv brengen uitgebreid verslag uit over de zaak-Peers en over abortus in het algemeen. Peers blijft bepleiten dat abortus al langer en op grotere schaal wordt uitgevoerd, maar dat dit vaak clandestien gebeurt. Hij waarschuwt dat zonder de juiste medische supervisie die wantoestand maar al te vaak tot complicaties en soms de dood leidt. De ingreep moet daarom dringend gelegaliseerd worden, zodat deze met waardigheid en medisch correct kan worden uitgevoerd, aldus dokters Peers. Uiteindelijk wordt hij pas na 35 dagen vrijgelaten.

Anticonceptie wordt in 1973 onder de regering-Leburton I gelegaliseerd. Pas in 1990 wordt abortus gelegaliseerd. Peers maakt dit echter niet meer mee; hij overlijdt op 30 november 1984.

Prijzen en erkenning

In 2015 krijgt Willy Peers postuum een eredoctoraat aan de VUB toegewezen, samen met abortusactiviste Lucie Van Crombrugge, voor hun gezamenlijke inzet in de strijd voor het recht op abortus.

Het LUNA abortuscentrum te Antwerpen, was bij oprichting in 1986 naar Peers vernoemd en heette oorspronkelijk het Dr. Willy Peers Centrum. In 1999 ontving het Dr. Willy Peers Centrum de Prijs van het Vrijzinnig Humanisme.

 

In de pers:

Meer lezen?

Aanraders uit de RoSa-bibliotheek:

Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikservaring te optimaliseren. Door op ‘Ik ga akkoord’ te klikken of door gebruik te blijven maken van deze website, gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies. Wil u meer weten over cookies? Meer info

Ik ga akkoord