hier komen promoties & acties

25.11 | Geweld, gender en feminisme

RoSa vzw belicht elke twee weken een specifiek gendergerelateerd thema of bespreekt de genderdimensie van een actueel thema. Naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Geweld op Vrouwen, die ieder jaar op 25 november valt, zetten we ons vernieuwd kennisdossier over geweld en discriminatie in de kijker. We zoomen in op verschillende vormen van geweld waarin gender een rol speelt, en gaan daarbij in op oorzaken, gevolgen, statistieken, beleid, strafrecht en hulpverlening. Tot slot vestigen we de aandacht op het abolitionistisch feminisme, een stroming die een radicaal alternatieve aanpak voorstelt in de strijd tegen gendergerelateerd geweld.

Gepubliceerd op 25/11/2022

25 november: Internationale Dag Tegen Geweld op Vrouwen

In 1999 besloten de Verenigde Naties een dag te wijden aan de strijd tegen geweld op vrouwen. Dit om wereldwijd aandacht te vragen voor deze mondiale, chronische en systemische problematiek. Sinds 2000 staat 25 november jaarlijks in het teken van de Internationale Dag Tegen Geweld op Vrouwen, en die dag blijft tot vandaag - jammer genoeg - uiterst relevant.

Een probleem van alle tijden, alle plekken en alle culturen

Wereldwijd worden miljoenen meisjes en vrouwen het slachtoffer van geweld enkel en alleen omdat ze vrouw zijn. Gendergerelateerd geweld kent geen grenzen en doet zich voor in elke gemeenschap, in elk milieu, waar ook ter wereld. Ook is het een probleem van alle tijden, waar vrouwen zich sinds mensenheugenis tegen verzet hebben.

Vrouwen zijn immers de voornaamste (hoewel zeker niet de enige) slachtoffers van gendergerelateerd geweld. 

Gendergerelateerd geweld is geweld dat iemand wordt aangedaan omwille van gender, iemands biologisch geslacht, genderidentiteit of genderexpressie. Hoewel vrouwen onevenredig worden getroffen door gendergerelateerd geweld, omvat gendergerelateerd geweld meer dan geweld tegen meisjes en vrouwen. Het is een koepelbegrip waaronder vele vormen van geweld vallen, zoals seksisme, discriminatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag, partnergeweld, gedwongen huwelijken, genitale verminking, mensenhandel, femi(ni)cide en geweld tegen trans, non-binaire en intersekse personen. 

Nog steeds worden iedere dag heel wat mensen geconfronteerd met gendergerelateerd geweld: als slachtoffer, als pleger, als getuige of als eerstelijnsactor. Gendergerelateerd geweld kan door individuen, groepen of staten worden gepleegd, het komt voor in alle geledingen van de samenleving en het treft alle sociale categorieën. Gendergerelateerd geweld brengt slachtoffers schade toe op fysiek, psychologisch, seksueel en/of economisch vlak. Omdat gendergerelateerd geweld diep geworteld is in structurele genderongelijkheid, vragen deze specifieke vormen van geweld om een alomvattende en integrale aanpak verankerd in het beleid voor de gelijkheid van vrouwen en mannen.

Vernieuwd RoSa thema: Geweld en discriminatie

Naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Geweld op Vrouwen stelt RoSa een aantal nieuwe kennisdossiers voor rond het thema geweld en discriminatie. In het subthema ‘gendergerelateerd geweld’ lees je meer over het verband tussen gender en geweld, evenals over het nationale actieplan tegen gendergerelateerd geweld (2021-2025) en de kost van gendergerelateerd geweld in de Europese Unie. In het subthema ‘seksisme’ kom je te weten wat RoSa verstaat onder deze term, hoe seksisme zich manifesteert in onze samenleving en wat het beleid en het strafrecht doen in de strijd tegen seksisme. Hierbij zetten we het belangrijke werk van onze partners van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM) in de kijker. Binnen het subthema ‘discriminatie’ zoomen we in op discriminatie op basis van gender, biologisch geslacht, genderidentiteit of genderexpressie. We lichten kort het verschil toe tussen directe en indirecte discriminatie, en gaan dieper in op meervoudige discriminatie en het belang van intersectionaliteit in de strijd tegen discriminatie. Ook hier belichten we het werk van onze partners bij het IGVM evenals Unia. Tot slot is er ook een vernieuwd kennisdossier rond seksueel grensoverschrijdend gedrag. We omschrijven de problematiek en verwijzen hierbij naar het vlaggensysteem van Sensoa om in te schatten of seksuele interacties seksueel grensoverschrijdend zijn of niet. We belichten het onderscheid tussen hands-on en hands-off seksueel grensoverschrijdend gedrag, en duiden ook de verschillen tussen de vaak gebruikte termen seksuele intimidatie, seksueel misbruik en seksueel geweld. Naast statistieken en cijfers, lees je hier ook meer over het beleid, het strafrecht en de beschikbare hulpverlening in verband met seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Met deze drie centrale thema’s is echter nog niet alles gezegd over gendergerelateerd geweld en de vele vormen waarin deze problematiek zich uit. Onze medewerkers blijven werken aan dit kennisdossier. Binnenkort mag je je verwachten aan nieuwe bijdragen rond partnergeweld, gedwongen huwelijken, genitale verminking, mensenhandel en femi(ni)cide. Hou onze sociale media in het oog om op de hoogte te blijven, of schrijf in je in op onze nieuwsbrief Pers:pectief, waarin we nieuwe bijdragen rond dit thema zullen uitlichten.

Abolitionistisch feminisme

Om deze Pers:pectief naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Geweld op Vrouwen af te sluiten, brengen we graag een feministische stroming onder de aandacht die met radicaal innovatieve, zelfs revolutionaire alternatieven voor de dag komt in de strijd tegen geweld. Het abolitionistisch feminisme wil gendergerelateerd geweld voorkomen door te investeren in sociale voorzieningen, zorg en onderwijs. Preventie staat dan ook voorop. De stroming wil een tegenwicht bieden tegen de dominante focus op vervolging en bestraffing van individuele daders.

Abolitionistische feministen beschouwen de neiging om sociale misstanden te bestrijden met bestraffing en opsluiting als een bijkomend symptoom van een ongelijke samenleving. De centrale vraag die deze feministische stroming stelt, is dan ook: wat als we de eigenlijke crisis - intersecterende sociale ongelijkheden waaronder gendergelijkheid - structureel aanpakken met educatie, zorg en preventie in plaats van aan symptoombestrijding te doen door middel van repressie?

#Pers:pectief #Themadag #Actie #Geweld #Discriminatie #Gender #Feminisme #Preventie #RoSaschrijft

Op de hoogte blijven van RoSa thema's en actua?

Ontvang onze tweewekelijkse Pers:pectief waarin we een actueel of onderbelicht thema bespreken vanuit een genderperspectief, of kies voor onze driemaandelijkse Uitgelezen met tal van boekrecensies, interviews, de nieuwste aanwinsten in onze almaar groeiende collectie en nog veel meer, telkens rond één specifiek thema.

Schrijf je in