The Inside Story Podcast over Palestijnse vrouwen in Gaza
In de categorie RoSa luistert raden we boeiende podcasts aan die zich bevinden op het snijvlak van gender en/of feminisme. Ditmaal luisterden we naar een aflevering van de podcast The Inside Story van medianetwerk Al Jazeera over de sociale en politieke positie van Palestijnse vrouwen in Gaza. Ook staan de sprekers uitgebreid stil bij genderverschillen in de huidige leefomstandigheden tijdens de oorlog.
Volgens de Verenigde Naties hebben Palestijnse vrouwen de zwaarste tol betaald sinds het geëscaleerde geweld en de uitgebroken oorlog in Gaza. Twee derde van de vermoorde slachtoffers zijn vrouwen en kinderen. Waarom zijn er zoveel vrouwelijke slachtoffers? Om deze vraag te beantwoorden, en nog vele andere over de rol en positie van Palestijnse vrouwen in Gaza, nodigt host Folly Bah Thibault voor deze podcastaflevering drie gasten uit:
- Nour Odeh is politieke analist en voormalig woordvoerder van de Palestijnse taskforce voor publieke diplomatie. Op het moment van opname bevindt Odeh zich in Ramallah, in de bezette Westelijke Jordaanoever.
- Yara Hawari is senior analist bij Al Shabaka, het Palestijnse beleidsnetwerk, en host van de podcast Rethinking Palestine. Zij neemt deel aan het gesprek vanuit bezet Oost-Jeruzalem.
- Heather Barr is adjunct-directeur van de Women's Rights Division bij Human Rights Watch. Tijdens het gesprek bevindt zij zich in Kaapstad, Zuid-Afrika.
De podcastaflevering draagt de titel “Why are so many Palestinian women being killed in Israel's war on Gaza?”. Het gesprek start dan ook met deze centrale vraag.
Waarom zijn er zoveel vrouwelijke slachtoffers?
Op het moment van opname, 29 oktober 2023, zijn er naar schatting 15.000 Palestijnen vermoord, waarvan zo’n 6.000 kinderen en 7.000 vrouwen, zo horen we in de podcast. Hoewel accurate en betrouwbare cijfers op dit moment amper beschikbaar zijn, duiken deze cijfers in verschillende media herhaaldelijk op. Yara Hawari merkt op dat dit een gangbare manier is om slachtoffercijfers weer te geven: vrouwen en kinderen worden maar al te vaak samen vermeld als één aparte categorie. Dat komt vermoedelijk voort uit een erkenning van de specifieke kwetsbaarheid van vrouwen en kinderen: nog meer dan anders zijn het in oorlogssituaties vaak vrouwen die zich ontfermen over zieken, gewonden en kinderen. Dit maakt hen minder mobiel. Wanneer burgers het specifieke doelwit zijn in een oorlog, zoals volgens de sprekers het geval lijkt in Gaza, zijn vrouwen dus disproportioneel vaak het slachtoffer.
Er valt dus iets voor te zeggen, besluit Hawari, om de specifieke en gedeelde kwetsbaarheid van vrouwen en kinderen te erkennen. Toch waarschuwt ze tegen het gangbare gebruik om vrouwen en kinderen in crisissituaties op een hoop te gooien:
In de podcastaflevering besteden de sprekers dan ook uitgebreid aandacht aan de sociale en politieke positie van Palestijnse vrouwen. Het gaat daarbij niet alleen over hun rol in de Palestijnse samenleving en cultuur, maar ook hun formele politieke participatie, hun engagement in activistische organisaties die zich verzetten tegen de Israëlische bezetting en hun betrokkenheid in internationale vredesonderhandelingen. Interessant is vooral de uiteenlopende visie van de sprekers over het politieke potentieel van de internationale gemeenschap om Palestijnse vrijheid op te eisen. Daarbij hebben de sprekers specifiek oog voor de rol van feministen wereldwijd. Hoewel de sprekers een ongeziene schaal van internationale solidariteit en bewustzijn zien rond de Palestijnse zaak, stellen ze vragen bij het gebrek aan grootschalig engagement in feministische kringen wereldwijd. Kort wordt ingezoomd op een wit feminisme dat er niet in slaagt om Palestijnse vrouwen agency en gelijkheid toe te kennen.
Op de vraag of vrouwen bewust het doelwit zijn van de Israëlische bombardementen, reageert Nour Odeh resoluut met ‘ja’. Israël focust zich op residentiële wijken en gezondheidscentra, wat bovendien ingaat tegen het internationaal humanitair recht. Het gaat volgens Odeh om een doelbewuste aanval op de fundamenten van voortdurend leven in Gaza, als deel van een strategie voor genocide.
Voorts wisselen de sprekers nog van gedachten over genderverschillen in de huidige leefomstandigheden en specifieke uitdagingen voor vrouwen in Gaza. Denk daarbij aan het gebrek aan perinatale zorg en menstruatieproducten, maar ook aan het gebrek aan eten, proper water, kledij en huisvesting:
Meer weten?
- Rolmodel: Ahed Tamimi
- Pers:pectief 18/01/2024: Gender in Israël-Palestina
- Pers:pectief 16/02/2023: Genderrollen in oorlogstijden
- RoSa leest: Captive Revolution - Nahla Abdo
- RoSa leest: Boekentips dekoloniaal feminisme
- Uitgelezen Herfst 2022: Feminisme in de MENA
- Uitgelezen Lente/Zomer 2022: Wit feminisme